مقاله پژوهشی:تدوین الگوی راهبردی بازاریابی محصولات فرهنگی نظام جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه علامه طباطبایی

2 عضو گروه مدیریت راهبردی دانش و اقتصاد دفاع

3 دانشگاه عالی دفاع ملی

4 دانشیار دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه

5 دکترای مدیریت راهبردی فرهنگی دانشگاه عالی دفاع ملی ونویسنده مسئول

چکیده

اگرچه محصولات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در برخی مناسبت­ها از جایگاه و استقبال مناسبی در بین مردم دیگر کشورها روبرو می‌شود، لیکن بسیاری از محصولات فرهنگی ایران هنوز نتوانسته جایگاه ثابت و دائمی داشته باشد. این امر می‌تواند با ایجاد نیاز در مخاطبین و یا پاسخ به نیازهای آنان از طریق یک الگوی راهبردی بازاریابی، عملیاتی گردد. برهمین‌اساس، هدف این تحقیق دستیابی به الگوی راهبردی بازاریابی محصولات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور و شناسایی ابعاد، مولفه­ها و شاخص­های موثر بر آن، اولویت­بندی و اعتبارسنجی آن­ها و تعیین روابط میان ابعاد، مولفه­ها و شاخص­ها می­باشد. این تحقیق از نوع پژوهش کاربردی توسعه­ای است و از روش آمیخته که ترکیبی از روش کمی وکیفی می باشد، استفاده شده­است. بدین منظور و با بررسی مبانی نظری اسناد بالادستی و غیره و به روش استقرا شاخص­هایی احصا شد و سپس جهت تکمیل شاخص­ها با ۴۵ نفر از خبرگان با ویژگی‌های خاص مصاحبه به عمل آمد و پس از رسیدن به اشباع نظری مجموعه شاخص­ها در ۱۲ مولفه و 4 بعد قرار داده شد. سپس با بررسی صحت رابطه میان ابعاد، مولفه­ها و شاخص­ها و همچنین میزان اهمیت و رابطه میان آنها، با استفاده از ۳۴۵ پرسشنامه اخذ شده از دست‌اندرکاران و صادرکنندگان و مطلعین امر صادرات محصولات فرهنگی وضعیت موجود و مطلوب شاخص­ها بدست آمد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Developing a Strategic Marketing Model for Cultural Products of the Islamic Republic of Iran Abroad

نویسندگان [English]

  • Mohammad bagher khoramshad 1
  • nabiollah dehghan 2
  • Abbas Chahardoli 3
  • Mohammadreza dehshiri 4
  • Ehsan Allah Hojjati 5
1 Professor at Allameh Tabatabai University
2 دانشگاه عالی دفاع ملی
3 Higher National Defense University
4 Associate Professor, Department of International Relations, Ministry of Foreign Affairs
5 PhD student of Supreme National Defense University
چکیده [English]

       Islamic Republic of Iran has achieved partial success in establishing its cultural products in the international arena which has received considerable endorsement by the public in many countries. However, it is widely believed that current status of such cultural products does not yet fully resemble its full potential and has not secured a permanent place in the market. We believe this could be achieved through creating demand or responding to such existing demand via devising a strategic marketing scheme. This research is aimed at the identification and design of Islamic Republic of Iran's strategic marketing scheme in the international markets as well as identification of relevant construct, dimensions measures and prioritization, evaluation and exploration of correlation among those parameters and features.
      This research could be categorized as an application-oriented research where it utilizes a fusion of qualitative methodologies. In order to achieve its goal, theoretical foundation of "Upper-Category" documents were analyzed using induction and features were extracted. Those features were later complimented by result of methodical consultation with an assembly of 45 experts of the field. The result was aggregated and produced 12 fundamental elements and 4 dimensions which was used to qualify validity of prior belief of relevance correlation among dimensions, elements and features indexes. Based on this outcome as well as the established priority and relevance, a 345 questionnaire filled by expert of the field in cultural product exportation was consulted and finally, current and optimal level of features indexes was achieved.

کلیدواژه‌ها [English]

  • strategic model
  • cultural products marketing
  • Islamic Republic of Iran
  • الف. منابع فارسی

    • ابراهیمی، عبدالحمید (1378)، مفاهیم عملی مدیریت بازاریابی، مجله دانش و توسعه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
    • افقهی، بابک (1392)، ارائه الگوی توسعه صادرات خدمات بافناوری بالا درجمهوری اسلامی ایران، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره68، پاییز
    • افقهی، بابک (1391)، ارایه الگوی توسعه صادرات خدمات با فناوری بالا درجمهوری اسلامی ایران، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده مدیریت استراتژیک
    • امیرکبیری، علی رضا و امیراحمدی، اعظم (1389)، عوامل مؤثر بر تعهد سازمانی. فصلنامه مدیریت کسب و کار، شماره 7 ،سال دوم
    • ایمانی خوشخو، محمدحسین (1378)، اقتصادهنروفعالیتهای هنری و نقش آنهادرتوسعه صنایع فرهنگی، کتاب ماه علوم اجتماعی، شماره 24، اسفند
    • بابایی زکلیکی، محمد علی (۱۳۸۷)، بازاریابی بین‌المللی. چاپ ششم تهران: سازمان مطالعه وتدوین کتابهای علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت)
    • تراسبی، دیوید (1389)، اقتصاد و فرهنگ، ترجمه کاظم فرهادی،، چاپ چهارم، نشر نی، تهران
    • حیدری زاده، الهه (1391)، بررسی و ارزیابی نسبت دولت و فرهنگ در حوزه صنایع فرهنگی، زیر نظر سید رضا صالحی امیری، مجموعه مقالات نسبت دولت و فرهنگ، تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک، چاپ اول
    • دهشیری، محمدرضا (1393)، دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، تهران، شرکت انتشارات علمی وفرهنگی
    • دیوید، فرد آر (1389)، مدیریت استراتژیک (علی پارسائیان و سید محمد اعرابی، مترجمان). تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی (نشر اصلی اثر 1999).
    • رجب زاده، احمد (1379)، انگاره نظری فرهنگ والزامات برنامه­ای آن، فصلنامه شورای فرهنگ عمومی، شماره 22 و23.
    • رسولی، اسحق (1391)،طراحی الگوی مدیریت بازاریابی فرهنگی بارویکرد توسعه فرهنگی، تهران، واحدعلوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی.
    • روستا، احمدودیگران (1385)؛ مدیریت بازاریابی، چاپ دهم، تهران، سازمان مطالعه وتدوین کتابهای علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت)
    • زری باف مهدی (1382)، نقش بازاریابی جهانی در استراتژیهای ورود به بازار و ارایه مدل تحصیلی، مجموعه مقالات همایش مدیریت نوین.
    • سلمانی قهیازی، احمد (1388)، طراحی الگوی راهبردی ارتقای بهره­وری سازمان حفاظت اطلاعات ارتش ج. ا. ا، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی
    • ·         سندنهایىچشمانداز٢٠سالهجمهورىاسلامىایران
    • شم آبادی، محمد علی وسید حمید خدادادی حسینی (1383)، طراحی الگوی بازاریابی صادراتی فرش دستباف ایران، دانشگاه تربیت مدرس
    • قاضیان حسین (1378)، تحولات ساختاری در بازار کالاهای فرهنگی، نشریه رسانه، سال دهم، شماره سوم.
    • ·         قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
    • قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران (1394 ـ 1390)
    • کاتلر، فلیپ (1385)، بازاریابی به روایت فلیپ کاتلر، ترجمه امیرحسین شفقی زاده، تهران، نشربهینه فراگیر
    • کاتلر، فیلیپ و کارتاجایا و ستیوان (1396)، نسل سوم بازاریابی از محصول به مشتری وروح انسانی، ترجمه حمیدرضا ایرانی و اصغر رحمتی، نشر آریاناقلم، تهران
    • کاتلر، فیلیپ؛ آرمسترانگ، گری (1383)، اصول بازاریابی، ترجمه بهمن فروزنده، تهران
    • لیوننبرگ و ایربای.(1390)،روشهای تحقیق و نگارش پایان نامه. ترجمه دکتر وجه اله قربانی زاده و سید محمد تقی حسینی مرام. تهران
    • مظاهری، محمدمهدی و رشیدپور،علی (1392)، اقتصاد فرهنگ باتکیه برارزش گذاری کالا وخدمات فرهنگی، نشرریسمان، تهران
    • ملک اخلاق، اسماعیل - طالقانی، محمد (1389)، تحلیل رقابت پذیری در گستره جهانی، بررسی­های بازرگانی، شماره 45.
    • میرزایی اهرنجانی و سرلک. م (1384)، نگاهی به معرفت شناسی سازمانی، سیرتحول، مکاتب وکاربردهای مدیریتی، فصلنامه پیک نور، شماره 11، پاییز
    • نظام‌نامة نقشه مهندسی فرهنگی (1388)، شورای‌عالی انقلاب فرهنگی
    • نقیب السادات، سیدرضا (1394)، سیاست های اقتصادی فرهنگ، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
    • نیکوکار، غلامحسین ودیگران (1388)، الگوی رفتارمصرف کننده واستراتژیهای بازاریابی اینترنتی: لوازم خانگی ایران، مدیریت، مدیریت بازرگانی شماره 2 علمی-پژوهشی، بهاروتابستان
    • واکر ودیگران (1383)، استراتژی بازاریابی با رویکرد مشتری محور،ترجمه محمد اعرابی وایزدی، تهران، انتشارات دفتر پژوهش­های فرهنگی
    • هاشمی، مژگان (1388)، صنایع فرهنگی و چالش‌های آن در ایران، کتاب ماه علوم اجتماعی، شماره 24.
    • یونسکو (1380)، فرهنگ، تجارت و جهانی شدن، ترجمه فاطمه فراهانی و صادق عباسی، انتشارات سازمان تربیتی، علمی و فرهنگی ملل متحد، کمیسیون ملی یونسکو در ایران

     

    ب. منابع لاتین

    • J. P. , Jeannet and Hennesey, H. D. (1995). Global Marketing Strategies. Houghton Mifflin Company. 3rd ed.
    • Silk, Alvin J.(2006). What Is Marketing? Harvard Business School Publishing Corporation-the globalization of cultural trade: a shift in consumption, International flows of cultural goods and services2004-2013 Unesco report