بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی و فرهنگی بر اقتصاد مقاومتی با تأکید بر مسئولیت‌پذیری مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری مازندران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مدیریت دولتی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران؛ نویسنده مسئول

2 استادیار مدیریت دولتی دانشگاه پیام نور. تهران. ایران

چکیده

در این پژوهش، به نقش سرمایه اجتماعی و سرمایه فرهنگی بر تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی با تأکید بر نقش مسئولیت‌پذیری مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری مازندران پرداخته شد. تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری داده‌ها پیمایشی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه مدیران و کارکنان شرکت‌های دانش‌بنیان به تعداد 120 نفر است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 92 نفر برآورد شد و روش نمونه‌گیری به‌صورت تصادفی ساده است. جهت تأیید روایی ابزار پژوهش، از روایی واگرا و روایی همگرا استفاده شد و برای پایایی آن آلفای کرونباخ و ضریب پایایی ترکیبی استفاده شد، به‌طوری که ضریب پایایی آلفا برای پرسشنامه‌های سرمایه فرهنگی، سرمایه اجتماعی، اهداف اقتصاد مقاومتی و مسئولیت‌پذیری به‌ترتیب برابر با 91/0 ، 89/0 ، 84/0 و 79/0 به‌دست آمد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS25 که در آن برای آمار توصیفی و برای تعیین رابطه بین متغیرها از معادلات ساختاری با نرم‌افزار SmartPLS بهره گرفته شدند.
نتایج پژوهش نشان داد که سرمایه اجتماعی و سرمایه فرهنگی به‌طور جداگانه بر تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی و مسئولیت‌پذیری مدیران تأثیر مثبت و معنی‌داری دارد؛ همچنین تأثیر مثبت و معنی‌داری مسئولیت‌پذیری مدیران بر تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی تأیید شد. در نهایت مسئولیت‌پذیری مدیران، روابط بین سرمایه اجتماعی و سرمایه فرهنگی با تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری مازندران نقش میانجی را ایفا می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Survey the Effect of Social Capital and Cultural Capital on Fulfilling the Goals of Resistance Economy with Emphasis on the Responsibility of Managers of Knowledge-Based Companies Located in Mazandaran Science and Technology Park

نویسندگان [English]

  • Hamed fazeli kebria 1
  • Akbar Bahmani 2
1 Assistant Professor of Public Management, Payame Noor University, Tehran, Iran, Responsible Author
2 Assistant Professor of Public Administration, Payame Noor University. Tehran. Iran
چکیده [English]

In this study, the role of social capital and cultural capital on achieving the goals of the resistance economy was emphasized by emphasizing the role of responsibility of managers of knowledge-based companies located in Mazandaran Science and Technology Park. This research is applied in terms of purpose and in terms of how data collection is survey and correlational. The statistical population of the present study includes all managers and employees of knowledge-based companies of 120 people. The sample size was estimated using Cochran's formula of 92 people and the sampling method is simple random. Questionnaire which were validated by Divergent validity and convergent validity were used and for its reliability Cronbach's alpha and combined reliability coefficient were used, so that the alpha reliability coefficient for the questionnaires of cultural capital, social capital, goals of resistance economics and accountability were equal to 0.91, 0.89, respectively. , 0.84 and 0.79 were obtained. To analyze the data, SPSS25 software was used, in which descriptive statistics and structural equations with SmartPLS software were used to determine the relationship between variables.
The results showed that social capital and cultural capital separately have a positive and significant effect on achieving the goals of the resistance economy and the responsibility of managers; Also, the positive and significant effect of managers' responsibility on achieving the goals of the resistance economy was confirmed. Finally, the responsibility of managers of relations between social capital and cultural capital plays a mediating role by achieving the goals of the resistance economy of knowledge-based companies located in Mazandaran Science and Technology Park.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Capital
  • Cultural Capital
  • Resistance Economy
  • Responsibility
  • Science and Technology Park
  • Mazandaran
  • الف. منابع فارسی

    • ابراهیمی ورکیانی، احسان؛ مینویی، مهرزاد؛ فتحی، زاداله و فدوی، عارفه (1397)، نقش سرمایه اجتماعی (از دو دیدگاه سرمایه اجتماعی مدنی و سرمایه اجتماعی کاری) بر نگرش اقتصاد مقاومتی در سازمان (مطالعه موردی: پیمانکاران خاتم‌الانبیا)، پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، 8(18): 33-77.
    • اخضریان، محمدرضا و خلیل زاده محمدرضا (1394)، بنیان های اقتصاد مقاومتی در بیانات مقام معظم رهبری. تهران: چهارمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.
    • اردلان، م. و بهشتی، ر (1394)، بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی و سرمایه فکری بر بهره وری نیروی انسانی با نقش میانجی‌گری مسوولیت پذیری اجتماعی، مدیریت بر آموزش سازمان‌ها، 4(1 )، 73-102.
    • اکبریان، مصطفی واحدی، هلیا (1398)، بررسی جامعه‌شناختی تاثیر سرمایه فرهنگی و ابعاد آن بر مسئولیت اجتماعی مدیران بنگاه‌های اقتصادی – انتفاعی (مورد مطالعه : دانشگاه آزاد اسلامی‌شهر تهران)، پژوهش‌های جامعه شناسی، 13(1و2): 7-24.
    • امیراحمدی، رحمت اله و نوابخش، مهرداد (1395)، تأثیر سرمایه فرهنگی بر توسعه شهری با تأکید بر مشارکت شهروندان در نوسازی بافت‌های فرسوده (مطالعه موردی: شهر مشهد)، مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 8(3): 35-49.
    • باینگانی، بهمن و کاظمی، علی (1389)، بررسی مبانی تئوریک مفهوم سرمایه فرهنگی، برگ فرهنگ فصلنامه، شماره بیست و یکم.
    • براری‌شفیعی، زینب و پیردهقان، فاطمه (1396)، نقش توسعه نیروی انسانی در تحقق اقتصاد مقاومتی، فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری، شماره ویژه کنفرانس بین‌المللی مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی، 27-36.
    • سایت رسمی مقام معظم رهبری (1391)، بیانات مقام معظم رهبری در دیدار جمعی از پژوهشگران و مسئولان شرکت‌های دانش‌بنیان، به نشانی: ir، 16/6/1389 و 8/5/1391 و 20/12/1392.
    • تاجیک، امیر (1396)، بررسی تأثیر اقتصاد مقاومتی بر عملکرد نوآورانه با در نظر گرفتن نقش میانجی مدیریت دانش در صنعت نساجی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، دماوند.
    • تمنا، سعید؛ صمدی، سمیه (1395)، رابطه سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی با میزان آگاهی دانشجویان از فرهنگ دانشگاهی، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 22(1): 99-126.
    • جواهری، سیدمحسن (1393)، اقتصاد مقاومتی، ماهنامه گزارش، شماره 259، ص 42.
    • حسن زاده، سعید (1393)، ساز مخالف لیبرالیسم در اقتصاد مقاومتی، نشریه کیهان فرهنگی، شماره 332 ، ص 36.
    • حسینی قمی، طاهره (1391)، رشد آموزش، مشاور مدرسه، 30(4): 16-19.
    • حمیدی‌زاده، علی؛ شهیدزاده، فریبا و موحدی‌فر، عرفان (1393)، بررسی تأثیر مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی بر نوآوری سازمانی (موردمطالعه: اداره کل مخابرات شهرستان قم)، مدیریت سرمایه اجتماعی، 1(2): 203-223.
    • خاوری، سید عبدالله (1395)، ارائۀ مدل دستیابی به اقتصاد مقاومتی با تأکید بر نقش سرمایۀ فکری و اجتماعی نیروی کار، تهران: سازمان فنی حرفه‌ای،
    • دعاگویان، داود. و بختیاری لطفعلی (1395)، ابعاد فرهنگ و مدیریت جهادى در تحقق اقتصاد مقاومتى در نیروى انتظامى، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت انتظامی، 12، 136-119.
    • رجبی‌پور، علی‌رضا و فتحی، فاطمه (1396)، کارکرد مسئولیت‌پذیری و وظیفه شناسی منابع انسانی در تحقق اقتصاد مقاومتی، اولین همایش ملی علوم رفتاری و اسلامی، اردکان.
    • روحانی، حسن (1388)، درآمدی بر نظریه سرمایه فرهنگی، فصلنامه راهبرد، 18(53): 7-35.
    • رهبر، فرهاد؛ سیف الدین، امیرعلی و امیرحسین رهبر (1393)، رهیافتی بر هستی شناسی اقتصاد مقاومتی، فصلنامه روش شناسی، 78.
    • ریتزر، جورج (1386)، نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثالثی، تهران انتشارات علمی.
    • زارع، حسین، قربانی، سارا (1399)، ارائه مدل پیش بینی رفتارهای یاری رسان بر اساس متغیرهای ادراک خطر، خودکارآمدی و حل مسئله اجتماعی با توجه به متغیر میانجی مسئولیت‌پذیری، شناخت اجتماعی، 9(2): 123-136.
    • زینال اقدم، نجیبه و زمانی امیرزکریا، حمیده (1394)، بررسی جایگاه سرمایه اجتماعی و تاثیر آن بر سرمایه گذاری در تحقق الگوی اقتصاد مقاومتی، همایش ملی اقتصاد مقاومتی دانش بنیان.
    • سلیمی، سعیده (1391)، بررسی نقش تحریم اقتصادی بر بخش‌های عمده اقتصادی، همایش ملی آسیب‌ها و فرصت‌های تحریم اقتصادی، دانشگاه آزاد اسلامی اراک.
    • سوری، علی (1393)، سرمایه اجتماعی و رشد در ایران، فصلنامه پژوهش‌ها وسیاست‌های اقتصادی، 22(69): 49-64.
    • شیخ‌الاسلامی، زین العابدین (1391)، مدل سه مرحله‌ای نیل به تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی، همایش ملی بررسی و تبیین اقتصاد مقاومتی گیلان.
    • شیخ پور، مهدیه و مهدی زاده، سمانه (1392)، نقش سرمایه‌های اجتماعی بر اقتصاد مقاومتی در شرایط تحریم، مجموع مقالات کنفرانس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، شرکت پژوهشی طرد شمال.
    • صالحی، معصومه؛ جباری، مرضیه؛ عباسی، عبدالله (1391)، اقتصاد مقاومتی، ضرورت‌ها و مؤلفه‌ها، همایش ملی فرهنگ‌سازی اصلاح رفتارهای اقتصادی در ایران امروز، ابرکوه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابرکوه.
    • طاهری بازخانه، صالح و حمید لعل خضری (1392)، بررسی رابطه ی بین فرهنگ و اقتصاد مقاومتی با تکیه بر نقش رسانه ملی، کنفرانس بین‌المللی اقتصاد در شرایط تحریم.
    • عباس‌زاده، محمد؛ بوداقی، علی؛ حسن‌پور، محمد؛ حسینی، سید صمد (1394)، تأثیر سرمایه اجتماعی سازمانی بر ظرفیت انطباق‌پذیری سازمانی، مطالعات رفتار سازمانی، 4(3).
    • علامه، سید محسن؛ توکلی، هدی؛ طبائیان، ریحانه السادات (1395)، تأثیر سرمایه اجتماعی بر تسهیم دانش و سرمایه فکری، مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 101-118.
    • علمی، زهرا (میلا) و قربانی، محبوبه (1395)، اثر سرمایه اجتماعی بر رشد اقتصادی در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا، مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 71-82.
    • علیزاده اقدم، محمدباقر؛ بنی‌فاطمه، حسین؛ عباس‌زاده، محمد؛ سلطانی‌بهرام، سعید (1396)، نقش سرمایه فرهنگی در تحقق شهروندی بوم شناختی، فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، 9(2): 107-133.
    • علی‌نصراصفهانی، علی؛ فرخی، مجتبی؛ امیری، زینب (1395)، تأثیر سرمایه اجتماعی بر توانمندسازی کارکنان (موردمطالعه: پرستاران بیمارستان شریعتی تهران)، جامعه شناسی کاربردی، 27(2).
    • فاضلی کبریا، حامد؛ بهمنی، اکبر؛ رحیمیان، سودابه (1398)، نقش سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی بر تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی (مورد مطالعه شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی تهران)، سومین کنفرانس بین‌المللی تحولات نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری،تهران.
    • فشاری، مجید و جواد پورغفار (1393)، بررسی و تبیین الگوی اقتصاد مقاومتی در اقتصاد ایران، مجله اقتصادی، 14(5): 29-40.
    • کازرونی، علیرضا؛ محمدزاده، پرویز؛ حقیقت، جعفر؛ تیموری لله لو، سجاد (1398)، اثر تکانه‌های پولی بر اشتغال تحت رژیم‌های ارزی در ایران: رویکرد DSGE'، اقتصاد و تجارت نوین، 14(2): 77-104.
    • کلمز، هریس و رینولد، بین (1395)، روش‌های تقویت عزت نفس در نوجوانان، تهران: به‌نشر.
    • کلمن، جیمز (1387)، بنیادهای نظریه اجتماعی، ترجمه منوچهر صبوری. تهران، نشر نی
    • گنجی، م. و حیدریان، ا (1393)، سرمایه فرهنگی و اقتصاد فرهنگ (با تاکید بر نظریه‌های پی یر بوردیو و دیوید تراسبی)، راهبرد، 23(72)، 77-97.
    • محبی، صابر و اکبر زاده، رجب (1391)، آسیب‌شناسی سیر تحقق الگوی اقتصاد مقاومتی، همایش ملی بررسی و تبیین اقتصاد مقاومتی، رشت، دانشگاه گیلان.
    • مرادی، فرشاد؛ امین بیدختی، علی‌اکبر؛ شهریاری‌پور، رضا (1391)، بررسی رابطه شیوه‌های تصمیم‌گیری مدیران با مسئولیت‌پذیری کارکنان (مطالعه موردی دانشگاه سمنان)، فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 2(3): 403-424.
    • میلانی، جمیل (1394)، اقتصاد مقاومتی و خودباوری ملی، فرصت‌ها و چالش‌های تحقق آن، مجله اقتصادی، 7و8، 5-22.
    • نصیرزاده، عبدالمهدی؛ اسلامی، صدیقه؛ رضاشاه علی، محمود (1399)، بررسی نقش میانجی مسئولیت‌پذیری اجتماعی در تاثیر سرمایه فکری و سرمایه فرهنگی بر بهره‌وری نیروی انسانی( مورد مطالعه: اداره کل ورزش و جوانان استان اصفهان)، علوم حرکتی و رفتاری، 3(2): 200-207.
    • نصیری پور، امیراشکان؛ طبیبی، سید جمال الدین؛ حبیبی، منصوره (1391)، رابطه ارائه تسهیلات رفاهی با مسئولیت‌پذیری کارکنان در مراکز بهداشتی و در مانی شهرستان نور، مجله سلامت و بهداشت، 3(3): 28-37.
    • نمامیان، فرشید و میر، علی (1396)، ترسیم مدل بومی سرمایه اجتماعی برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی با روش کیفی نظری داده بنیاد، مدیریت سرمایه اجتماعی، 4(1): 45-74.
    • ولیوند زمانی، حسین (1385)، ارتباط بین منبع کنترل(CPI) و تعهد و مسئولیت‌پذیری افسران نزاجا، فصلنامه مدیریت نظامی، 24: 85-98.

     

    ب. منابع انگلیسی

    • Arab Naz and et al. (2011). The crises of identity: globalization and its impacts on socio cultural and psychological identity among Pakhtuns of Khyber Pakhtunkhwa Pakistan, International journal of academic research in Business and social sciences, 1, 1.
    • Bourdieu, P. (1986). The Forms of Capital in Handbook of Theory and R esearch for the Sociology of Education. (ed.) JG. Richardson, New York: Greenwood Press, 241-258.
    • Hardt S. S., Thurow-Kröning, B., & Frey, D. (2009). Preference-based escalation: A new interpretation for the responsibility affection escalating commitment and entrapment ،Organizational Behavior and Human Decision Processes, 108: 175–186.
    • Ing-Long Wu, Mai-Lun Chiu. (2018). Examining supply chain collaboration with determinants and performance impact: Social capital, justice, and technology use perspectives. International Journal of Information Management 39 (2018) 5–19.
    • Linan, F., & Santos, F. J. (2007). Does social capital affect entrepreneurial intentions? International Advantages in Economic Research, 13, 443-453.
    • Liu, Y., Huang, Y., Luo, Y., & Zhao, Y. (2012). How does justice matter in achieving buyer–supplier relationship performance? Journal of Operations Management, 30(5), 355–367.
    • Mergler A.(b), Spencer F. M. and Patton W. A. (2007). Relationships Between Personal Responsibility, Emotional Inteligence and Self Steem in Adolescents and Young Adults, The Australian Educational and Developmental Psychologist, 24(1), 5-18
    • Nagata, M. F., Manginelli, W. A., Lowe, J. S., Trauner, T. J. (2018). Construction delays: understanding them clearly, analyzing them correctly. Butterworth-Heinemann.
    • Nahapiet, J., & Ghoshal, s. (1998). Social Capital, Intellectual capital & the organizational advantage; Academy of management Review, 23(2), 242-260.
    • Nakhaie, M R. & Curtice J. (1988). Effects of Class Position of Parents of Human Capital.
    • Pardiman, P. (2018). The Effect of Social Capital and Organizational Commitment Toward Performance Lecturer with Islamic Work Ethics as a Moderating Role. Jemma, 15(01), 12-26.
    • Pudawawan B. & Sutarlan S. (2018). Improving Employees’ Performance Through Social Capital. IOSR Journal of Business and Management (IOSR-JBM). 20(8): 65-72.
    • Rouziou, M., Dugan, R., Rouziès, D., & Iacobucci, D. (2018). Brand assets and pay fairness as two routes to enhancing social capital in sales organizations. Journal of Personal Selling & Sales Management, 38(2), 191-204.
    • Sözbilir, F. (2018). The interaction between social capital, creativity and efficiency in organizations. Thinking Skills and Creativity, 27:92-100.
    • Tatarko, A., Schmidt, P. (2016). Individual social capital & the implementation of entrepreneurial intentions: The case of Russia. Asian Journal of Social Psychology, 19(1): 76–85.
    • Walker, M. & Parent, M. M. (2010). Toward an integrated framework of corporate social responsibility, responsiveness & citizenship in sport, Sport Management Review, 13: 198– 213.