مقاله پژوهشی:کارکردهای بسیج جهان اسلام در تمدن سازی اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار ادیان و عرفان دانشگاه وزارت امور خارجه

2 عضو هیئت علمی(گرایش فقه و اصول) فرهنگستان علوم اسلامی

3 دانشیار مدیریت دانشگاه جامع امام حسین(علیه السلام)

4 دانشجوی دکتری رشته مدیریت راهبردی فرهنگی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی نویسنده مسئول

چکیده

وجود ظرفیت‏های گوناگون در جهان اسلام و لزوم همگرا ساختن آنها در قالب بسیج منابع مادی و معنوی در راستای ارایه یک گفتمان الهی در پاسخ به سیطره تمدنی غرب، از جمله عوامل مؤثر در نیل به سمت تمدن نوین اسلامی است. جهت رسیدن بدین مهم، تبیین علمی و تحقق عینی کارکردهای رفتاری بسیج جهان اسلام در تمدن سازی اسلامی ضروری بوده که در این تحقیق با رویکرد اکتشافی و روش آمیخته ضمن بررسی ادبیات نظری، در بخش کیفی با روش تحلیل محتوا و انجام مصاحبه با 12 تن از خبرگان، ضمن تعیین ابعاد سه ساحتی تمدن سازی اسلامی بر اساس مدل سه شاخگی در سه سطح؛ زمینه‏ای(محتوایی)، ساختاری و رفتاری، به بررسی کارکردهای بسیج جهان اسلام در بُعد رفتاری تمدن سازی اسلامی، پرداخته شد. چنانچه در کارکردهای رفتاری بسیج جهان اسلام، مجموعه‏ای از شیوه‏ها، رویه‏ها و جهت‏گیری‏های عملی در جهان اسلام برای تحقق اهداف تمدن سازی اسلامی در جامعه مد نظر است، اهم کارکردهای رفتاری بسیج جهان اسلام جهت نیل به سمت تمدن سازی اسلامی، احصاء و به ترتیب اولویت اقدام، از طریق تهیه پرسشنامه و پیمایش خبرگی میان 50 نفر از جامعه آماری(با فرض N=n)، اعتبارسنجی، شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Functions of the Islamic World Mobilization in the Islamic Civilization

نویسندگان [English]

  • Homayun Hemmati 1
  • Ali reza Piruzmand 2
  • Mahdi Nazemi Ardekani 3
  • Mohammad Khorshidi 4
1 Assistant Professor in Religions and Mysticism field of National Defense University
2 Member of the Faculty at Academy of Islamic Sciences
3 Associate Professor of Imam Hossein University
4 Ph.D. Student in Strategic Cultural Management at University and National Defense Research Institute and Strategic Research
چکیده [English]

The existence of various capacities in the Islamic world and the necessity for converting them into the mobilization of material and spiritual resources which are in line with the presence of  a divine discourse in response to the West civilization's dominance are one of the effective factors in achieving a modern Islamic Civilization. To achieve the goal, scientific explanation and objective realization of the behavioral requirements of the Islamic world mobilization in Islamic civilization are essential. So in this research the behavioral requirements of the mobilization of the Islamic world in the behavioral dimension of Islamic civilization have been studied through exploratory and mixed approach with reviewing theoretical literature, as well as the qualitative section which in it has been studied content analysis, and interview with 12 experts , and also through specifying dimensions of three- dimensional Islamic civilization in three levels: contextual (content based), structural and behavioral which is based on the three-branch model , and as in the behavioral requirements of mobilization of the Islamic world, a collection of techniques, procedures and practical orientations in the Islamic world  are considered in the society to realize the goals of the Islamic civilization. The most important behavioral requirements of the Islamic world mobilization for achieving the Islamic civilization with the prioritized performances have been obtained through the preparation of questionnaires, expertise scrutiny among 50 people from statistical community (assuming that N=n) and validity assessment in the quantitative section.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mobilization
  • Islamic World
  • Islamic Culture
  • The Making Islamic Civilization
  • Behavioral Dimension

مراجع

  • الف. منابع فارسی

    • قرآن کریم
    • امام‏خمینی(ره)، سید‏روح‏الله (1385)‏، صحیفه‏نور، ‏جلد21،12، چاپ چهارم، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
    • امام خامنه‏ای(مدظله‌العالی)، سید علی، مجموعه بیانات قابل دسترس در سایت www.khamenei.ir.
    • ایمان، محمدتقی، نوشادی، محمودرضا (1390)، تحلیل محتوای کیفی، مجله پژوهش، شماره2.
    • پهلوان، چنگیز (1388)، فرهنگ و تمدن، تهران : نی.
    • پیروزمند، علیرضا (1393)، مبانی و الگوی مهندسی فرهنگی، قم: فرهنگستان علوم اسلامی.
    • تیلی، چارلز (1385)، از بسیج تا انقلاب، تهران: پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی.
    • جان‏احمدی، فاطمه (1393)، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری(مدظله­العالی) در دانشگاه‌ها (معاونت پژوهشی دانشگاه معارف اسلامی)، انتشارات معارف.
    • جعفری، محمدتقی (1375)، ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    • جوادی آملی، عبدالله (1380)، دین‌شناسی، قم: مرکز نشر اسراء.
    • حسینی مقدم، محمد؛ صنیع اجلال، مریم (1391)، همگرایی جهان اسلام و آینده تمدن اسلامی، مطالعات سیاسی جهان اسلام، دوره1، شماره 3. فوکو، میشل، 1377، ایرانی‏ها چه رؤیایی در سر دارند؟، ترجمه: حسین معصومی همدانی، تهران: هرمس.
    • دورانت، ویل و آریل (1384)، درآمدی بر تاریخ تمدن، ترجمه: احمد بطحایی، خشایار دیهیمی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
    • ذوالقدر، محمدباقر، (1387)، تدوین راهبرد بسیج مستضعفان (رساله دکتری)، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده مدیریت راهبردی.
    • رضایی، حسن (1394)، جهان اسلام؛ تأملی نو در گستره جغرافیایی و ترکیب مذهبی، فصلنامه پژوهشکده مطالعات منطقه‏ای، سال سوم، شماره10.
    • سمیعی اصفهانی، علیرضا (1395)، ریشه‏یابی و چالش نسبت جهانی سازی با تمدن اسلامی، مندرج در: تمدن پژوهی: مطالعات مفهومی تمدن اسلامی، تهران: جامعه شناسان.
    • شجاعی، هادی (1395)، ظرفیت های فرهنگ سیاسی تشیع در آفرینش تمدن نوین اسلامی، تاریخ اسلام در آیینه پژوهش، شماره 40.
    • صفوی، سیدیحیی (1387)، وحدت جهان اسلام؛ چشم‏انداز آینده، تهران: شکیب.
    • عریضی میبدی، سیدمرتضی (1395)، چالش های همگرایی جهان اسلام در تأسیس تمدن اسلامی، فصلنامه حبل المتین، دوره 5، شماره17.
    • علی‏جان‏زاده روشن، محمدحسین؛ علی‏جان‏زاده روشن، محدثه (1394)، تمدن اسلامی؛ نگاهی اجمالی به بیانات رهبر معظم انقلاب امام خامنه‏ای درباره تمدن اسلامی، چاپ دوم، قم: مجد اسلام، مؤسسه شهید احمد کاظمی.
    • غلامی، رضا (1396)، فلسفه تمدن نوین اسلامی، تهران: سوره مهر.
    • قاسمی، بهزاد (1395)، مسلمانان جهان اسلام و علت شناسی واگرایی درون تمدنی، الزامات وحدت از نظر امام خمینی(ره)، مطالعات عملیات روانی، شماره44.
    • قربانی، زین العابدین (1376)، علل پیشرفت اسلام و انحطاط مسلمین، چاپ ششم، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    • گلی زواره، غلامرضا (1389)، جغرافیای جهان اسلام: آشنایی با کشورهای اسلامی و قلمرو اقلیت‏های مسلمان، چاپ دوم، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
    • مرکز مطالعات راهبردی ناجا (1395)، نظم و امنیت در رویکرد تمدنی با تأکید بر تمدن نوین اسلامی، تهران: مرکز مطالعات راهبردی ناجا.
    • مظاهری ابوذر (1393)، بیداری اسلامی؛ خیزش تمدنی اسلام، تبیین نظریه مقام معظم رهبری(مد ظله العالی) در باب بیداری اسلامی، مجله معرفتسیاسی، شماره11.
    • میرزایی اهرنجانی، حسن (1377)، سازمان‌های عقلایی، طبیعی و باز، تهران: سمت.
    • نائینی، علی محمد (1391)، اصول و مبانی جنگ نرم(چاپ سوم)، تهران: نشر ساقی.
    • نجفی، موسی (1390)، تمدن برتر(نظریه تمدنی بیداری اسلامی و طرح عالم دینی)، چاپ دوم، اصفهان: آرما.
    • همتی، همایون (1390)، رابطه دین و تمدن، مجله روابط فرهنگی (ویژه نامه نهمین هم اندیشی نمایندگان فرهنگی ج.ا.ا در خارج از کشور)، شماره1.

     

    ب. منابع لاتین

    • Ahmad, Akbar, )1994).  Islam. Globalization and Post Modernity. London&Newyork, Routledge.
    • Williams, Rhysh(2005), Religion as a Cultural System: Theoretical and‌ Empirical Development  Since Geertz, In the blackwell companion to sociology of relgion,newyork: blackwell‌.

     

    ج. سایت

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار