مقاله پژوهشی:الگوی راهبردی توسعه صادرات تسلیحات در سطح سازمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای مدیریت راهبردی از دانشگاه عالی دفاع ملی-(نویسنده مسئول)

چکیده

توسعه صادرات در اقتصاد مقاومتی، سیاستی است که مزایای آن به شرایط تحریم اقتصادی محدود نمی‌شود. تأکید بر صادرات محصولات با فن‌آوری بالا نیز در عصر حاضر بیش از پیش اهمیت یافته است و دراین‌میان برخی از کشورهای صاحب فناوری، بخش قابل توجهی از صادرات خود را از طریق صادرات سلاح، محقق می‌کنند. ج.ا.ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون کارنامه موفقی در توسعه تسلیحات نظامی رقم زده است. از‌سوی‌دیگر، صادرات تسلیحات به دلیل انطباق بالا با حداقل سه رویکرد «درونزایی»، «برونگرایی» و «دانش‌بنیان» بودن از میان پنج رویکرد اصلی سیاست­های اقتصاد مقاومتی، کاملاً همسو با این الگو است. بنابراین هدف اصلی این پژوهش عبارت است از تدوین الگویی راهبردی در سطح سازمانی که صنعت دفاعی کشور را در مسیر توصیف شده قرار دهد. پژوهش حاضر از منظر نوع، کاربردی-توسعه­ای، به لحاظ رویکرد، آمیخته و به لحاظ ماهیت، توصیفی - تحلیلی است. با توجه به این که پژوهشگر به دنبال طراحی و تدوین الگوی توسعه صادرات در حوزه­ای معین (تسلیحات) است، روش پژوهش آن موردی و زمینه­ای می­باشد. به منظور جمع­آوری اطلاعات، پژوهشگر ضمن معرفی ماتریس شناسایی و دسته­بندی موضوعات راهبردی، از روش­های مختلف، همچون: مطالعات کتابخانه­ای، بررسی اسناد، مصاحبه با خبرگان، تحلیل مضمون و نهایتاً تدوین پرسشنامه­های محقق ساخته، استفاده شده است؛ سپس مضامین شناسایی شده را با استفاده از مدل­سازی معادلات ساختاری، در قالب 2 بُعد، 8 مؤلفه و 37 شاخص صحه­گذاری کرده و الگوی مورد نظر پژوهش را معرفی نمود. بر اساس اوزان حاصله، پژوهشگر مدل اهتمام سازمانی را معرفی کرده و پیشنهاداتی را برگرفته از نتایج پژوهش حاضر و برای پژوهش­های آتی، ارائه می­کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Strategic Pattern for Arms Export’s Development at Organizational

نویسنده [English]

  • Arman Azarli
Ph.D. of Management from Supreme National Defense University
چکیده [English]

Export development in a resisting economy is a policy whose benefits are not limited to economic sanctions. The emphasis on exporting high-tech products is also becoming more and more important nowadays, with some tech-savvy countries exporting a significant portion of their exports through arms exports. Since the victory of the Islamic Revolution, Iran has achieved a successful record in the development of military weapons. On the other hand, arms exports, because of their high compliance with at least three approaches of "endogeny", "extroversion" and "knowledge-based", among the five main approaches of resistance economy policies, are fully in line with this pattern. Therefore, the main issue of this study is to formulate a strategic model at the organizational level that will put the country's defense industry on the path described. The present study is practical-developmental, in terms of approach is a mixed one, and in nature represents a descriptive-analytical study. As the researcher seeks to design and develop a pattern of export development in a specific areas (weaponry), his research method is of type “case and context based”. In order to gather information, the researcher, while introducing the “Matrix of Identification and Categorizing Strategic Issues-MICSI”, uses various methods such as library studies, document review, expert interviews, content analysis and finally researcher-made questionnaires. Then, it validates the identified themes using structural equation modeling in the form of 2 dimensions, 8 components and 37 indices and introduces the research pattern. Based on the obtained weights, the researcher introduces the organizational commitment model and makes suggestions based on the results of the present study and for future research.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategic Pattern
  • Arms Export
  • Matrix of Identification and Categorizing Strategic Issues-MICSI
  • Structural Equations
  • الف. منابع فارسی

    • آذرلی، آرمان (1398)، الگوی راهبردی توسعه صادرات تسلیحات در اقتصاد مقاومتی، رساله دکتری، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده مدیریت راهبردی.
    • ابراهیمی، اسماعیل؛ رهنما، افشین؛ توانازاده، سمیه (بی­تا)، ارزیابی تأثیر عوامل مؤثر بر توسعه صادرات در شرکت­های کوچک و متوسط، آرشیو SID.
    • افقهی، بابک (1392)،  ارائه الگوی توسعه صادرات خدمات با فناوری بالا در ج.ا.ایران، رساله دکتری، دانشگاه عالی دفاع ملی.
    • حسینی، سید شمس­الدین؛ آذرلی، آرمان؛ مرادزاده، محمد (1396)، ارزیابی ساختار بازار جهانی سامانه‌های موشکی ضدزره و شناسایی دلایل پایین بودن جایگاه صنایع دفاعی ایران در صادرات این محصولات، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات راهبردی دفاع ملی.
    • حسینی، سید یعقوب؛ یدالهی، شهربانو (1392)،  آمار پارامتریک و روش پژوهش، نشر صفار.
    • خداداد کاشی، فرهاد (1394)،  اقتصاد صنعتی (نظریه و کاربرد)، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت)، آبان.
    • خداداد کاشی، فرهاد (1377)، ساختار و عملکرد بازار، نظریه و کاربرد آن در بخش صنعت ایران، مؤسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی.
    • خلیلی شورینی، سیاوش (1392)، روش­های پژوهش آمیخته (با تأکید بر بومی­سازی)، انتشارات یادواره کتاب، ویرایش دوم.
    • داوری، علی؛ رضازاده، آرش (1393)، مدل­سازی معادلات ساختاری با نرم­افزار PLS، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ دوم.
    • رجبی پورمیبدی، علیرضا ؛ امینی خواه میبدی، حسین علی (۱۳۸۹)،  نقش بنیادی فرهنگ در توسعه کارآفرینی، اولین کنفرانس بین المللی مدیریت و نوآوری، شیراز. https://www.civilica.com/Paper-MIEAC01-MIEAC01_839.html
    • رحمدل، ناصر (1394)، تحلیل محتوا و پژوهش داده بنیاد (با استفاده از نرم­افزار Maxqda)، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی، چاپ اول.
    • سلمانی قهیازی، احمد (1388)،  طراحی الگوی راهبردی ارتقای بهره‌وری سازمان حفاظت اطلاعات ارتش ج.ا.ایران، دانشگاه عالی دفاع ملی، رساله دکتری.
    • عطاران، جواد؛ دیواندری، علی؛ آدینف، حیات (1391)، شناسایی عوامل مؤثر بر تحکیم بازار (تحقق مزیت رقابتی پایدار) خدمات بانکی در بانک ملت بر مبنای دیدگاه منبع محور،  نشریه مدیریت بازرگانی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، دوره4، شماره12.
    • مبارک، اصغر (1389)،  اثر سرمایه­گذاری در تحقیق و توسعه بر صادرات در ایران، فصلنامه تخصصی پارک­ها و مراکز رشد، سال هفتم، شماره25، زمستان.
    • محمودزاده، ابراهیم؛ شعبانی، طیب؛ آذرلی، آرمان (1398)، شناسایی و رتبه­بندی چالش­های صادرات تسلیحات ج.ا.ایران، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات دفاعی استراتژیک، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده مدیریت راهبردی دفاعی.
    • مقدسی، علیرضا (1395)،  ارائه الگوی راهبردی بازرگانی و تجارت خارجی بر اساس گفتمان امام و رهبری، قانون اساسی، تجارب ج.ا.ا و بهره­گیری از تجارب موفق بشری. رساله دکتری، دانشگاه عالی دفاع ملی.
    • نائب، محمود (1387)، طبقه‌بندی انواع تسلیحات، سایت موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان، قابل دسترسی در: www.tebyan.net.
    • ناهیدی، محمدرضا؛ حسین­پور، مهناز (1393)، بررسی نقش مدیریت بهره­وری و سرمایه­گذاری مستقیم خارجی در توسعه صادرات غیرنفتی ایران، مدیریت بهره­وری، سال هشتم، شماره30، پاییز.

     

    ب. منابع لاتین

    • Ergas, Henry. Menezes, Flavio. (2004). The Economics of Buying Complex Weapons. Agenda. Volume 11, Number 3.
    • García-Alonso, María del Carmen; Hartley, Keith. (1999). Export Controls, Market Structure And International Coordination.  Department of Economics. Keynes College. University of Kent at Canterbury. Canterbury, Kent CT2 7NP, UK.
    • Hagel, John. Seely Brown, John. Davison, Lang. (2010). The Best Way to Measure Company Performance. March 04. Defence and Peace Economics, 23:4, 331-342, DOI: 10.1080/10242694.2011.593353. Available at: https://hbr.org/2010/03/the-best-way-to-measure-compan.html
    • Hartley, Keith. (2012). Company Survey Series: I: Bae Systems Plc. Defence and Peace Economics, 23:4, 331-342, DOI: 10.1080/10242694.2011.593353.
    • Hartley, Keith. Parker, David and Martin, Stephen. (1992). Organisational Status, Ownership and Productivity. Economic and Social Research Council. Fiscal Studies.
    • Hartley, Keith. (1987). Public Procurement and Competitiveness: A Community Market for Military Hardware and Technology? Journal of Common Market Studies. Volume XXV. No.3.
    • Hartley, Keith. Sandler, Todd. (2003). The Future of the Defence Firm. KYKLOS. Vol.56.
    • Hartley, Keith. White, Richard. Chaundy, David. (1997). Government and industry performance: a comparative study. Applied Economics. 29:9, 1227-1237, DOI: 10.1080/00036849700000013.
    • Hulland, J. (1999). Use of Partial Least Squares (PLS) in strategic management research: w review of four recent studies. Strategic management Journal. 20(2).