مقاله پژوهشی:شناسایی و اولویت‌بندی عوامل راهبردی مؤثر بر آمایش سرزمین از منظر امنیت ملی (مورد مطالعه: منطقه جنوب شرق ایران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه دافوس آجا

چکیده

امنیت بنیادی‌ترین نیاز هر جامعه و مهم‌ترین عامل دوام زندگی اجتماعی است. آمایش سرزمین به تنظیم رابطه‌ی میان انسان، فضا و فعالیت‌های انسان در فضا به‌منظور بهره برداری منطقی از جمیع امکانات، علم و تجربه در طول زمان برای نیل به اهداف و استراتژی‌های ملی می‌پردازد. جنوب شرق ایران به لحاظ جایگاه نظامی می‌تواند در اتخاذ استراتژی‌های امنیت ملی و منطقه‌ای نقش ویژه‌ای برای ایران ایفا نماید و آن را از توان و قابلیت تحرک میان اقیانوسی، در فعالیت‌های نظامی، تجاری، علمی و اقتصادی دریا برخوردار کند. هدف این مقاله، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل استراتژیک مؤثر بر آمایش سرزمین منطقه جنوب شرق ایران از منظر امنیت ملی است. جامعه آماری شامل مسئولین و مقامات کشوری و لشگری متولی آمایش و امنیت، به تعداد 250 نفر می‌باشد که به روش نمونه گیری تصادفی طبقاتی انجام شده است. نوع پژوهش، کاربردی و روش پژوهش، توصیفی – تحلیلی است. نتایج تجزیه تحلیل آماری در رتبه‌بندی حاصل از آزمون فریدمن مبین تأثیر عوامل زیر به‌عنوان عوامل استراتژیک مؤثر بر امنیت منطقه جنوب شرق ایران است: مدیریت سرزمین با میانگین رتبه 4، فعالیت‌های اقتصادی(سطح رفاه عمومی) با میانگین رتبه 2.73 ، انسان(جمعیت) با میانگین رتبه 2.27 و فضا با میانگین رتبه 1.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying and Prioritizing Strategic Factors Affecting Land Preparation from the Perspective of National Security (Case Study: South East of Iran)

نویسنده [English]

  • Davoud Agha Mohammadi
Associate professor and faculty member at university of Dafows AJA
چکیده [English]

Security is the most basic need of every society and the most important factor in the survival of life. Land use planning involves the relationship between man, space and human activity in space, in order to exploit logically all possibilities, science and experience over time to achieve national goals and strategies. South-east of Iran in terms of military status can play a special role in the adoption of national security and regional strategies for Iran and it will enjoy the ability and mobility of the intra-ocean in military, commercial, scientific and economic activities. The purpose of this research is to identify and prioritize the strategic factors affecting land use planning of south-east of Iran from the perspective of national security. The statistical population includes civil and military authorities and officials of the government responsible for land use planning and security counted to 250, who are selected by random sampling method. The type of research is applied and research method is descriptive-analytic. The results of statistical analysis in the ranking of Friedman test determine the following factors as an effective strategic factors on the south-east of Iran.
Average ranking for land management is 4, average ranking for economic activities (general welfare level) is 2.73, for human (population) is 2.27 and for space is 1.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategic factors
  • Land management
  • Population
  • Space
  • Economic
  • Land use planning
  • National security
  • South-east of Iran
  • الف. منابع فارسی

    • بی نا. (بی تا)، سوابق و مدارک مرتبط با آمایش سرزمین در سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور.
    • بی نا.( بی تا)، سوابق و مدارک مرتبط با آمایش سرزمین در استانداریهای کرمان، سیستان و بلوچستان.
    • قالیباف، محمد باقر (1384)، درآمدی بر چالش های ژئوپلیتکی ایران در قرن 21 با تاکید بر تمرکز اقتصادی در کلان شهر ملی،  مجموعه مقالات دومین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران.
    • بی نا (1385)، استراتژی آمایش سرزمین جنوب شرق، مطالعه گروهی، داعا، تهران.
    • بی نا. (1384)، مجموعه مقالات دومین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران.
    • تقوایی، مسعود و همکاران ( 1396)، تحلیل موانع و عوامل موثر بر اجرای طرح ها و برنامه ریزی آمایش استان تهران، دو فصلنامه آمایش سرزمین، سال نهم.شماره اول، بهار و تابستان، صص 27-1.
    • ·         حسین، خنیفر (1389)، درآمدی بر مفهوم آمایش سرزمین و کاربردهای آن در ایران، دو فصلنامه آمایش سرزمین، شماره 2، دوره ، بهار وتابستان 1389
    • حشمت زاده، محمد باقر (1381)، جزوه درسی شناخت محیط ملی (اجتماعی-فرهنگی)، دانشگاه عالی دفاع ملی.
    • حیدری، عبدالمجید (1383)، جغرافیای نظامی، انتشارات دوره عالی جنگ .
    • سائق، یزید (1377)، امنیت در کشورهای در حال توسعه، ترجمه م. ایمانی و ع. طیب، تهران، علمی و فرهنگی.
    • سجادی، امیر (1392)، آمایش سرزمین و امنیت، سایت سیویلیکا، تهران.
    • چوخاچی زاده مقدم، محمد باقر (1381)، آمایش و دفاع سرزمین، مجموعه مقالات همایش آمایش و دفاع سرزمین، دانشگاه امام حسین (ع).
    • ربیعی، علی (1384)، تعامل توسعه یافتگی و امنیت ملی در کشورهای جهان سوم با تاکید بر کشورهای منتخب، رساله دکتری، به راهنمایی محمود تشکری، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی.
    • رنجبری،کمال و همکاران (1385)، عوامل محیطی اثرگذار بر آمایش سرزمین در استان گیلان، مجموعه مقالات همایش آمایش سرزمین، جایگاه خزر و چشم انداز توسعه گیلان، انجمن ژئوپلیتیک ایران، انزلی.
    • ·         عندلیب، علیرضا و مطوف، شریف (1388)، توسعه و امنیت در آمایش مناطق مرزی ایران، مجله باغ نظر، شماره ، سال ششم، پاییز و زمستان 1388، صص76-57.
    • کالینز، جان ام (1383)، جغرافیای نظامی جلد اول، تهران، دانشگاه امام حسین(ع(
    • ·         کاستل، مانویل ( 1380)، ظهور جامعه شبکه  ای محور، عصر اطلاعات، ج 1، ترجمه: احمد علیقلیان و افشین خاکبار، طرح نو.
    • معین، محمد (1371)، فرهنگ معین، انتشارات امیرکبیر.
    • طحانی، غلامرضا (1393)، بررسی نقش آمایش سرزمین در امنیت ملی ج.ا.ا. تهران.
    • هدایتی، امیر (1394)، آمایش سرزمین و مدیریت منابع آب، تهران.
    • مایکل،پاسیون (1387)، در جست و جوی دانش کارآمد، مجله جغرافیای کاربردی، مترجم: صمدزاده، رسول، فصلنامه آموزش جغرافیا، بهار 1387، شماره 82.
    • مجتهد زاده، پیروز (1379)، ایده های ژئوپلتیک و واقعیت های ایرانی، تهرانی، انتشارات شیراز

     

    ب. منابع لاتین

    • Namara,R.S.MC.(1968).The Essence Of Security.New york.Harper & Rom.
    • Mondel,R.(1994).The Changing Face Of National Security.Green Wood Press . London.UK