مقاله پژوهشی:تبیین الگوی پارادایمی دانش و جایگاه راهبردی آن از منظر قرآن و روایات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره سوم مدیریت راهبردی دانش دانشگاه عالی دفاع ملی و نویسنده مسئول

2 استاد دانشگاه ایوانکی

چکیده

هر یک از مکاتب به تبیین دانش از  منظر معرفت شناسی، هستی شناسی، انسان شناسی و روش شناسی مورد نظر خود پرداخته‌اند. اسلام به عنوان دائیه‌دار برترین دین و آخرین مکتب از سوی پروردگار بیشترین توجه خود را به دانش، اهمیت آن، کسب  و عمل به آن اختصاص داده است. اما برای روشن شدن نحوه بهره‌مندی مورد توجه اسلام از دانش در این تحقیق با استفاده از روش تحقیق کیفی نظریه مبنایی یا داده بنیاد، مفاهیم مندرج در متون دو کتاب تفسیر تسنیم و میزان الحکمه مورد بررسی و کدگذاری باز، محوری و انتخابی قرار گرفت. مضمون محوری مورد نظر دانش بود و طی انجام این مراحل مفاهیم، مقوله ها و قضایایی در خصوص دانش و ویژگی‌های آن و همچنین مراتب و ارزشمندی آن استخراج و تبیین شد. مضامین حاصل از کد گذاری از منظر مشخصات عوامل ششگانه مدل پارادایمی نظریه داده بنیاد، یعنی عوامل علی، مضمون محوری، عوامل مداخله گر، بستر حاکم، راهبردها  و پیامدها مورد توجه قرار گرفت و دسته بندی شد. سپس روابط میان این شش گروه تبیین گردید. بدین‌ترتیب هدف از انجام این تحقیق که تبیین مفهوم دانش و اجزاء و ارکان آن و نیز روابط میان این اجزاء و ارکان از منظر اسلام است، با استفاده مدل پارادایمی روش تحقیق نظریه مبنایی حاصل شد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaining knowledge and its strategic position from the perspective of the Qur'an and hadis

نویسندگان [English]

  • Asghar Bagherzadeh 1
  • Ali Mohammad Ahmadvand 2
1 Third-Level Student in Strategic Knowledge Management at the National Defense University and responsible author
2 Professor of the University of Iwanki
چکیده [English]

In explaining the truth, the knowledge of each school is explained in terms of epistemology, ontology, anthropology and methodology. In the meantime, Islam, as the indoctrination of the highest religion and the last school by the Lord of the universe, has devoted most of its attention to knowledge, its importance, its business and its operations. In this research, using the method of qualitative research of the theory of the basis of data base of the texts related to knowledge in two books, tasnim and the mizan- o- alHekmat were examined and coded open, axial and selective. During these steps, the concepts, categories and cases were extracted and explained. Then, using the paradigm model of the data theory theory, the relationship between the six groups of the theorems, the causal factors, the central theme, the intermediary factors, the dominant context, the strategies, and the results and consequences were presented. The purpose of this research is to explain the concept of knowledge and its components and its elements, as well as the relationship between these components and components from the perspective of Islam. Using extraction, the categories and subject matter of knowledge and its characteristics and characteristics were determined.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge in Islam
  • knowledge
  • Knowledge Characteristics

مراجع

  • الف. منابع فارسی

    • قرآن کریم
    • نهج البلاغه، ترجمه: دکتر سید جعفر شهیدی، چاپ پنجم 1373،  انتشارات انقلاب اسلامی.
    • آریان‌پور، منوچهر و دیگران (1377)، فرهنگ پیشرو آریان‌پور، تهران، جهان رایانه، چاپ اول، ج5.
    • آقا محمدی، داوود؛ دهقان، نبی اله (1387)، راهبردهای استقرار مدیریت دانش در سازمان های نظامی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک دانشگاه عالی دفاع ملی،ش 46 ، 1387 .
    • استراس، آنسلم و جولیت کوربین (1385)، اصول روش تحقیق کیفی نظریه مبنایی، بیوک محمدی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ اول، ص17.
    • امام خامنه ای(مدظله)سید علی، مجموعه بیانات، قابل دسترسی در: WWW.Khamenei.ir
    • امام خمینی(ره)، سید روح الله(1382)، صحیفه نور، چاپ سوم، تهران، دفتر حفظ و نشر آثار امام(ره).
    • بات، گانب. دی (2001)، مدیریت دانش در سازمان‌ها: بررسی تأثیر متقابل فناوری، فنون و انسان. نشریه علوم اطلاع رسانی، دوره هجده، شماره یک و دو، صفحات هفتادوهفت-78.
    • بازرگان، عباس (1387)، مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته، تهران، دیدار، چاپ اول، ص47 و خوی‌نژاد، غلامرضا؛ ص 114.
    • باقرزاده، اصغر (1389)، بررسی نگرش مدیران آموزشی شهر مشهد در خصوص کاربردی بودن شاخص های مدیریت در قرآن، پایان نامه کارشناسی ارشد.
    • برچ، جان ج؛ و نیتزکی، گری گراد (2001)، سیستم‌های اطلاعاتی در تئوری و عمل، چاپ اول، انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی، تهران.
    • بلیکی، نورمن (1384)، طراحی پژوهش‌های اجتماعی، ترجمه حسن چاوشیان، انتشارات نی، تهران.
    • بهجت پور، عبدالکریم (1392)، تفسیر تنزیلی (به ترتیب نزول) مبانی اصول قواعد و فواید، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران.
    • تمیمی آمدیّ، عبدالواحد بن محمد(وفات مولف بین 436 تا 588 ه ق)، تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ناشر مکتب العلام الاسلامی، 1366 ه ش.
    • جوادی آملی، عبدالله (1384)، هدایت در قرآن، تفسیر موضوعی جلد 13، نشر إسرا، قم.
    • جوادی آملی، عبدالله (1388)، تفسیر تسنیم، جلد 1 تا 43، از سال 1388 تا 1395، نشر إسرا، قم.
    • جوادی آملی، عبدالله (1389)، جامعه در قرآن، چاپ سوم، تفسیر موضوعی جلد 9، نشر إسرا، قم.
    • جوادی آملی، عبدالله (1389)، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، چاپ چهارم، نشر إسرا، قم.
    • جوادی آملی، عبدالله (1389)، همتایی قرآن و اهل‌بیت ، چاپ اول، نشر اسراء، قم.
    • چالمرز، آلن اف.، (1378)، چیستی علم، ترجمه دکتر سعید زیباکلام، انتشارات سمت، تهران.
    • خسرو پناه، عبد الحسین؛ ابروش ، رضا (1391)، بررسی تطبیقی مبانی نظریه ایجاد دانش با استفاده از فرایند تبدیل دانش در سازمان ها، مجله علمی پژوهشی مدیریت فرهنگ سازمانی،115-144.
    • خوی‌نژاد، غلامرضا (1380)، روش‌های پژوهش در علوم تربیتی، تهران، سمت، چاپ اول، ص110 و ویمر، راجردی و جوزف آر. دومینیک؛ ص160.
    • دیوید، فرد. آر. (1381)، مدیریت استراتژیک. ترجمه‌ی دکتر علی پارساییان و دکتر سید محمد اعرابی. چاپ سه. انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
    • ذکایی، محمد سعید (1381)، نظریه و روش در تحقیقات کیفی، فصلنامه علوم انسانی، شماره170، دانشگاه علامه طباطبایی دانشکده علوم اجتماعی.
    • رابینز، استیفن پی (1378)، رفتار سازمانی، ترجمه‌ی دکتر علی پارساییان و دکتر سید محمد اعرابی، انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگ، تهران.
    • رادینگ، آلن (1383)، مدیریت دانش، ترجمه‌ی دکتر محمدحسین لطیفی، چاپ اول، انتشارات سمت، تهران.
    • راسل، برتراند (1384)، تاریخ فلسفه‌ی غرب، ترجمه نجف دریابندری، تهران.
    • رضاییان، علی (1381)، نقش مدیر عالی دانش در مدیریت دانش، انتشارات سمت، تهران.
    • زرگر، محمود (1382)، اصول و مفاهیم فن‌آوری اطلاعات، چاپ اول، انتشارات بهینه، تهران.
    • طباطبایی، محمد حسین (1392)، تفسیرالمیزان، ترجمه موسوی، محمد باقر، نشردفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
    • غفاریان، وفا؛ کیانی، غلامرضا (1380)، استراتژی اثربخش. چاپ اول، نشر فرا، تهران.
    • فقهی فرهمند، ناصر (1381)، مدیریت پویای سازمان، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز
    • فیاضی، تعلیق نهایه الحکمه: 917-1031).
    • قرائتی، محسن (1375)، تفسیر نور، ده جلد، انتشارات درسهایی از قرآن، تهران.
    • کلینی، محمد بن یعقوب (29ه.ق)، اصول کافی، ترجمه محمد باقر کمره ای 1379 ، چاپ پنجم، 1381، انتشارات اسوه.
    • مارشال، کاترین و گرچن ب.راس من؛ روش تحقیق کیفی، تهران، پژوهش‌های فرهنگی، 1377، چاپ اول، ص9.
    • محمدی ری شهری، محمد، 1377،  میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث سازمان چاپ و نشر، تهران.
    • مک دانلد، جان (1381)، مدیریت دانش، (ترجمه‌ی گروه کارشناسان ایران)، چاپ یک، تهران: انتشارات کیفیت و مدیریت.
    • مکارم شیرازی، ناصر (1380)، تفسیر نمونه، 27 جلد، نشر دار الکتب الاسلامیه، تهران.
    • نراقی، یوسف (1365)، روش شناسی علوم اجتماعی، نشرشرکت سهامی انتشار، تهران.
    • نقی پور فر، ولی‌الله (1385)، اصول مدیریت اسلامی و الگوهای آن، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی، چاپ بیست و پنجم.
    • نیچه، فریدریش ودیگران (1381)، هرمنوتیک مدرن، گزینه جستارها، بابک احمدی و دیگران، تهران، مرکز، چاپ سوم، ص26-9.
    • یزدان پناه، احمدعلی (1386)، فراز و نشیب در تعریف استراتژی (بررسی تطبیقی)، دومین اجلاس بین‌المللی مدیریت راهبردی، تهران، گروه ناب، موسسه مدیریت و توسعه[1].

     

    ب. منابع لاتین

    • Alazmi, M. & Zairi, M. (2003. knowledge management critical success factors. Total quality management. Vol.14, No. 2, p203
    • Balthazard, p. & Cooke, R. (2004). Organizational culture and knowledge management success: Assessing the behavior- performance continuum. proceeding of 37th Hawaii International Conference on system sciences. p. 4.
    • Malhotra, Y. (2001). Knowledge management and business model innovation. Idea Group Publishing. p. 384.
    • Okunoye, A. (2001). Information technology infrastructure and knowledge management in Sub-Sahran Africa. Master's thesis, university of Turku, Finland.
    • Okunoye, A. (2003).  Where the global needs the local: Variation in enablers in the knowledge management process. university of Turku. Finland. pp. 16-17.
    • Okunoye, A. (2003). Knowledge management and global diversity: A framework to support organizations in developing countries, Ph.d dissertation, university of Turku, Finland, 2003.
    • Sharp, D. (2003). KM Today: challenges and opportunities. Information systems management. p. 33.
    • Thomas, J.C. and Kellogg, W.A. and Erickson, T.(2001).  The knowledge management puzzle: Human and social factors in knowledge management. IBM systems journal. vol. 40, No. 4, p. 1.
    • Van Engers, T.M. (2001).  Knowledge management: The role of mental models in business systems design. p. 27.

     


    [1]. قابل‌دسترسی در سایت http://www.civilica.com/Paper-ICSM

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار