مقاله پژوهشی:طراحی الگوی بازدارندگی نظامی از منظر آموزه‌های دینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین(ع)،نویسنده مسئول

2 دکتری سیاست دفاعی دانشگاه عالی دفاع ملی وتحقیقات راهبردی

3 کارشناس ارشد و مربی دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین(ع)

چکیده

بازدارندگی نظامی و کاربرد آن قدمتی به تاریخ جنگ دارد. در واقع بازدارندگی دشمن را به لحاظ فیزیکی دفع نمی کند بلکه به لحاظ روانی ممانعت از تجاوز او می‌کند. امروزه باوجود مطرح شدن مفهوم بازدارندگی در تمامی عرصه‌های نظامی، دفاعی، سیاسی وحتی اقتصادی، الگوی واحد و یا رهنایۀ مدونی براساس موازین اسلامی ومتکی به ادبیات دفاعی اسلام تدوین نگردیده است. در این پژوهش برای ارائه الگوی بازدارندگی نظامی ابتدا از طریق مشاوره و مصاحبه با خبرگان در خصوص تعیین منابع اصلی مکتب اسلام درحوزه عنوان پژوهش، به چهار منبع ارزشمنداسلامی؛ قرآن کریم، سیره نبوی، تاریخ اسلام ونهج البلاغه دست یافته‌ایم. با توجه به اینکه واژه بازدارندگی نظامی در منابع فوق با همین عنوان ذکر نشده است، لذا با مطالعات اکتشافی و همچنین مصاحبه با خبرگان نظامی و راهبردی کشور کلید واژه‌ها و مولفه‌های اصلی بازدارندگی نظامی استخراج شده واین مولفه‌ها در منابع اصلی تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. از اطلاعات گردآوری شده براساس فرایند نظریه داده بنیاد 42 کدباز، 14مفهوم و7 مقوله استخراج شد. درجمع بندی کلی، الگوی بازدارندگی نظامی از منظر اسلام در قالب مدل پارادایمی بر مبناى نظریه داده بنیاد، ارائه شده است. باعنایت به اینکه دین اسلام حامی صلح طلبی واحقاق حقوق مستضعفان عالم است، دراین الگو بازدارندگی نظامی بیشتر تأکید بر جلوگیری از جنگ وخشونت دارد ودر این راستا تفاوت آشکاری با حملات پیش‌دستانه غربی‌ها و همچنین خشونت طلبی برخی از فرقه‌ها و قومیت‌های به ظاهر اسلامی از قبیل گروه تروریستی القاعده وداعش، دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing a model of military deterrence from the perspective of religious teachings

نویسندگان [English]

  • Mehdi alinezhad 1
  • Mohsen godarzi 2
  • Saeed shojaee 3
1 Assistant Professor of Imam Hussein University
2 Ph.D. of Defense Policy at supreme National Defense University and Strategic Research center
3 MA of science of Imam Hussein university
چکیده [English]

Military deterrence and its application date back to the history of war. In fact, deterrence does not physically repel the enemy, but psychologically prevents the enemy from invading. Today, despite the concept of deterrence in all spheres of military, defense, political, and even economic, the single model of the codified hierarchy has not been formulated in Islamic defense literature. In this research, to present the model of military deterrence, we have first obtained four valuable Islamic sources: the Holy Quran, the Prophet's Scripture, the History of Islam and the Najaf al-Balagha, through consultation and interviews with experts on identifying the main sources of Islam in the field of research. Since the word "military deterrence" is not mentioned in the above sources, the key words and components of military deterrence have been extracted through exploratory studies as well as interviews with military and strategic experts of the country. The data were collected based on the data theory process of 42 open source, 14concepts and 7 categories. In general, the model of military deterrence from the Islamic point of view is presented in the form of a paradigm-based model based on the theory of data. Given that Islam is a supporter of peace seeking for the rights of the world's oppressed, this model of military deterrence emphasizes the need to prevent war and violence, and there is a clear difference between pre-emptive Western attacks and the violence of some apparently Islamic sects and ethnicities. There is a farewell to al-Qaeda, such as the terrorist group

کلیدواژه‌ها [English]

  • Model
  • Military Deterrence
  • Islamic School
  • Foundation Data
  • الف. منابع فارسی

    •   قرآن کریم
    • نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی (1379)، قم، نشر شرقین، قم.
    • آقامحمدی، داوود (1395) مدیریت راهبرد نظامی، انتشارات دافوس آجا.
    • ابن اثیر، الکامل(1371)ترجمه، ابو القاسم حالت و عباس خلیلی، مؤسسه مطبوعاتی علمی، تهران.
    • ابن هشام، سیره (1374) تحقیق مصطفی السقاء و ابراهیم الابیاری و عبد الحفیظ شبلی چاپ دوم، انتشارات قم مصطفوی، قم.
    • ازغندی، علی­رضا و روشندل، جلیل (1389) مسائل نظامی و استراتژی معاصر، تهران، سمت.
    • امیدوارنیا، محمد­جواد (1381)، امنیت در قرن بیست­ و ­یکم­، نشر دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، تهران.
    • اولسوسکی،رایزرد (1386)، بازدارندگی درامنیت ملی‌کشور هایی با اندازه متوسط، ترجمه عبدالمجید.
    • دولت آبادی، باقر (زمستان1392)، نقش عنصربازدارندگی در راهبرد نظامی ایران فصلنامه سیاست دفاعی، شماره ی 85.
    • جیمز دوئرتی و رابرت فالتزگراف(1393)، نظریه های متعارض در روابط بین الملل، ترجمه علیرضا طیب و وحید بزرگی، انتشارات قومس، چاپ هفتم.
    • طباطبایی، سیدمحمد حسین(1354)، سنن النبی(ص)، ترجمه و تحقیق: محمد هادی فقهی، تهران.
    • طبری، محمدبن‌جریر (1961)، تاریخ طبری، دارالحیاء التراث االعربی، بیروت.
    • عسگر­خانی، ابومحمد (1377)، سیری در نظریه‌های بازدارندگی خلع سلاح و کنترل تسلیحات هسته‌ای، مجله­ی سیاست دفاعی، تهران.
    • فرشچی، علی رضا (1383) بازدارندگی وراهبرد، مطالعات جنگ ایران وعراق، سال سوم شماره دهم.
    • قرطبی، ابوعبداله محمد (1967)، الجامع لاحکام القرآن، دارالکاتب‌العربی، قاهره.
    • کریمی، حمید (1391)، الگوی بازدارندگی همه جانبه دفاعی، دانشگاه عالی دفاع ملی
    • مشیر­زاده، حمیرا (1380)، دفاع ملی موشکی آمریکا، فصلنامه­ی سیاست خارجی، سال15، تابستان.
    • مومن زاده، رضا (1392)، بازدارندگی دفاعی جدید جمهوری اسلامی ایران، پژوهش نامه دفاع مقدس، سال دوم شماره 7.       
      نائینی، علی‌محمد (1389)، ابعاد تهدید نرم در استراتژی بازدارندگی امنیت ملی امریکا، فصلنامه عملیات روانی، شماره 12، تهران.
    • نقیب­زاده، احمد(1389)، تحولات روابط بین‌الملل­، انتشارات قومس، تهران.
    • واقدی، محمدبن‌عمر (1404)، المغازی رسول‌ا...(ص)، تحقیق مارسدن جونز، بی‌نا، بیروت.

    ب. منابع لاتین