ارائه الگوی مناسب صندوق ثروت ملی ایران با تاکید بر مقاوم‌سازی اقتصاد

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی ونویسنده مسئول

3 استادیار دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

اقتصاد ایران به دلیل وابستگی به نفت، علاوه‌بر مشکلات متداول ناشی از وابستگی به درآمدهای نفتی با چالش‌ها و تهدیدات مختلفی در غالب تحریم‌های هوشمند مواجه است. به همین دلیل در بندهای 12 و 13 اقتصاد سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی بر افزایش قدرت مقاومت و کاهش آسیب‌پذیری اقتصاد کشور و مقابله با ضربه‌پذیری درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز تاکید شده است. از سوی دیگر در بند 18 این سیاست‌ها نیز بر نقش صندوق توسعه ملی از طریق افزایش سالانه‌ سهم صندوق از منابع حاصل از صادرات نفت و گاز به دنبال کاهش و در نهایت قطع وابستگی بودجه به نفت تاکید شده است. از طرفی مدیریت کنونی درآمدهای نفتی که در برنامه‌های سوم تا ششم طراحی و به اجرا درآمده، نشان می‌دهد که امکان مقابله با این آسیب‌پذیری و تاب‌آوری اقتصاد محقق نشده است. از این‌رو در پژوهش حاضر به دنبال آن است تا بتواند ضمن کمک به بهبود اقتصاد و کاهش اثرات منفی وابستگی به درآمدهای نفتی، زمینه کاهش آسیب‌پذیری اقتصاد از تکانه‌های برون‌زا و در نهایت افزایش قدرت دفاع و تاب‌آوری اقتصاد کشور را فراهم آورد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Providing a Model for National Wealth Fund with an Emphasis on Resistive Economy

نویسندگان [English]

  • Ali Hossein Nabi zadeh 1
  • Mohammad Reza Farzin 2
  • Ehsan Khandouzi 3
1 PHD Candidate for Economics and Allameh Tabatabei University
2 Associate Professor at Allameh Tabatabei University
3 Assistant Professor at Allameh Tabatabei University
چکیده [English]

Iran’s Economy have been facing several challenges including resource curse, lack of resilience due to intelligent sanctions because of its dependency on crude oil export revenues. Concerning this issue, in paragraphs 12 and 13 of the general policies of resistive economy, it is emphasized on the increase of the resistance and decrease of the vulnerability of the economy, especially on the context of crude oil and natural gas export revenues. It is also emphasized on the role of national wealth fund through increasing its share of these revenues and breaking off the dependency of the government budget resources to such revenues, in paragraph 18 of resistive policies. On the other hand, the current management of oil and gas revenues through third to sixth development plans, show that the aim of increasing such resilience hasn’t been verified. This paper aims to take advantage of national wealth funds capacity as a successful approach in management of oil revenues with an emphasis on its stabilizing and developmental applications in order to improve the economic situation of the country and decrease the dependency to these revenues and as a result increase the power and resilience of the Iran’s economy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • National Development Fund
  • Economic Resilience
  • Resistive Economy
  • Oil Revenues Management

مراجع

منابع و مآخذ
الف) منابع فارسی
- بهبودی، داود (1387). «نقش حساب ذخیره ارزی در ثبات درآمدهای دولت در قالب مدل تعادل عمومی محاسبه‌پذیر»، فصلنامه تحقیقات اقتصادی، شماره 82، صص 52-23.
- پناهی‌نژاد، سعیده؛ شفیعی، سعیده‌ (1392). مدیریت کارآمد درآمدهای نفتی و نقش صندوق توسعة ملی، طرح پژوهشی، تهران: موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی.
- حسینی، سیدمهدی؛ باستانی، علیرضا (1391). صندوق‌های ثروت ملی موفق (الگوها و رفتارها)؛ آموزه‌هایی برای صندوق توسعه ملی جمهوری اسلامی ایران، مجموعه مقالات اولین همایش ثروت ملی، توسعه پایدار، صندوق توسعه ملی، تهران.
- حقیقی، ایمان؛ آقانظری، حسن؛ شرزه‌ای، غلامعلی (1392). «تحلیل تعادل عمومی پویا از اثرات قاعده بقای ثروت طبیعی در بهره‌برداری از درآمد نفت و گاز»، مجله تحقیقات مدل سازی اقتصادی، سال چهارم، شماره 11، صص 76-49.
- رحمانی، تیمور؛ گلستانی، ماندانا (1389). «تحلیلی از نفرین منابع نفتی و رانت­جویی بر توزیع درآمد در کشورهای منتخب نفت­خیز»، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 89، صص 86-57.
- رمضان‌زاده، گلروز؛ مومنی، فرشاد (1392). «پدیده کوته‌نگری در اقتصادهای نفتی با سرمایه ناکافی»، پژوهشنامه اقتصادی، سال سیزدهم، شماره 51، صص 52-19.
- مومنی، فرشاد؛ صمدیان، فرزانه (1392). «تاثیر کیفیت نهادی بر سازوکارهای تبدیل موهبت به نفرین منابع نفتی (مطالعه موردی ایران)»، مجله اقتصادی، دوره 13، شماره 3، صص 62-17.
ب) منابع انگلیسی
Cordon, W.M. (1984). Booming sector and Dutch disease economics: survey and consolidation, Oxford Economic Papers, 36, 359-380.
 
Dabla-Norris, E., J. Brumby, A. Kyobe, Z. Mills and C. Papageorgiou (2011). Investing in public investment: an index of public investment efficiency, Working Paper 11/37, International Monetary Fund, Washington, D.C.
 
Daniel, J.A. (2001). Hedging government oil price risk, International Monetary Fund, Working Paper WP 01/185, Washington, D.C.
 
Durdu, C., E. Mendoza and M. Terrones (2009). Precautionary demand for foreign assets in sudden stop economies: an assessment of the new mercantilism, Journal of Development Economics, 89, 194-209.
 
Federico, G., J.A. Daniel and B. Bingham (2001). Domestic petroleum price smoothing in developing and transition economies, Working Paper WP/01/75, International Monetary Fund, Washington, D.C.
 
Ghosh, A.R. and J.D. Ostry (1997). Macroeconomic uncertainty, precautionary savings, and the current account, Journal of Monetary Economics, 40, 1, 121-139.
 
Gourinchas, P.-O. and O. Jeanne (2007). Capital flows to developing countries: the allocation puzzle, Working Paper 13602, NBER, Cambridge, Mass.
 
Hamilton, J.D. (2009). Understanding crude oil prices, Energy Journal, 30, 2, 179-206.
 
Kimball, M.S. (1990). Precautionary saving in the small and in the large, Econometrica, 58, 53-73.
 
Larson, D.F., P. Varangis and N. Yabuki (1998). Commodity risk management and development, Policy Research Working Paper WPS 1963, World Bank, Washington, D.C.
 
Lehavari, D. and T.N. Srinivasan (1969). Optimal savings under uncertainty, Review of Economic Studies, 36, 153-163.
 
Norwegian Ministry of Petroleum and Energy (2009) The Norwegian Petroleum Sector: FACTS.
 
Pindyck, R.S. (1980). Uncertainty and exhaustible resource markets, Journal of Political Economy, 88, 6, 1203-1225.
 
Pindyck, R.S. (1981). The optimal production of an exhaustible resource when price is exogenous and stochastic, Scandinavian Journal of Economics, 83, 2, 277-288.
 
Ploeg, F. van der (2010). Aggressive oil extraction and precautionary saving: coping with volatility, Journal of Public Economics, 94, 5-6, 421-433.
 
Ploeg, F. van der (2011). Natural resources: curse or blessing? Journal of Economic Literature, 49, 2, 366-420.
 
Ploeg, F. van der (2012). Bottlenecks in ramping up public investment, International Tax and Public Finance, forthcoming.
 
Ploeg, F. van der and A.J. Venables (2012). Natural resource wealth: the challenge of managing a windfall, Annual Review of Economics, 4.
 
Ploeg, F. van der and S. Poelhekke (2009). Volatility and the natural resource curse, Oxford Economic Papers, 61, 727-760.
 
Ploeg, F. van der and S. Poelhekke (2010). The pungent smell of “red herrings”: subsoil assets, rents, volatility, and the resource curse, Journal of Environmental Economics and Management, 60, 1, 44-55.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار