مسئو لیت مدنی تبعی دولت ناشی از ویروس کرونا در فقه امامیه، نظام حقوقی ایران و انگلیس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری حقوق خصوصی از دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دادگستری، تهران؛ رایانامه: majidaziziyani@gmail.com

چکیده

مسئولیت مدنی دولت ناشی از ویروس کرونا  برای افراد جامعه در دفاع از حقوق آنان در مقابل دولت از اهمیت به‌سزایی برخورار است. در حال حاضر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بحران‌های جامعه بشری است که قربانیان زیادی را در پی داشته و بسیاری اشخاص از تبعات آن دچار آسیب جسمی، روحی و مالی و اقتصادی شد‌ه‌اند. سیاست‌های بهداشتی، درمانی و پیشگیرانه دولت‌ها در قبال ویروس کرونا تاثیرات زیادی در کنترل و کاهش آسیب‌های آن دارد. درصورت عدم وجود راهبرد دفاعی مناسب دولت‌ها در این خصوص،  مدیریت ویروس مذکور با دشواری مواجه خواهد بود و در نتیجه ‌می‌تواند منتهی به کاهش امنیت جانی و روحی در جامعه شود. در این مقاله سعی شده است مبانی مسئولیت دولت و اشخاص در قبال ویروس کرونا مورد بحث و بررسی قرار گیرد و مسئولیت اشخاص در قبال ‌بی‌توجهی به ‌شیوه‌نامه‌های بهداشتی مرور شود. ضرورت انجام تحقیق این است که جامعه به‌دلیل نتایج زیانبار ویروس کرونا، نیازمند جبران ضررهای روحی و مادی توسط دولت در صورت عدم اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و درمانی مناسب و توسط اشخاص خصوصی در صورت عدم رعایت ‌شیوه‌نامه‌های بهداشتی و انتقال ویروس به دیگران است. روش تحقیق مبتنی بر مطالعه منابع حقوقی داخی و خارجی توام  با تحلیل رویه قضایی به شیوه کتابخانه­ای و با ماهیت تحلیلی –توصیفی، جهت تبیین مبنای مسئولیت دولت و اشخاص خصوصی در قبال ویروس کروناست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Compensation for consequential losses due to corona virus transmission

نویسنده [English]

  • Majid Aziziyani
PhD of Private Law, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Email: majidaziziyani@gmail.com
چکیده [English]

Even now, the corona virus has become a factor in causing damage in the world. In the distant past, human knowledge was not enough to identify pathogens and ways to deal with it, so imposing the burden of responsibility for the transmission of disease to the cause was strange and unreasonable While today, given the relative access of most people in the world to preventive measures and information on ways to prevent the transmission of infectious diseases, the assumption of irresponsibility of carriers of the disease is unreasonable. Ignorance and neglect of health advice not only leads to the development of a dangerous environment, but also constantly imposes direct and consequential losses on others. The cost of treatment, deprivation of daily income and moral damage to those around you are examples of these losses. Given the special circumstances prevailing in the world at present, liability law must be strict on carriers of coronary heart disease

کلیدواژه‌ها [English]

  • Subsequent loss
  • damage
  • indirect
  • corona
  • covid-19
  • الف. منابع فارسی

    • ابن إدریس حلی، فخرالدین ابوعبدالله، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، چاپ دوم، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة، بی تا.
    • السان، مصطفی (1399)، مسئولیت مدنی دولت در قبال بیماریهای واگیردار(بررسی موردی: کوویدـ 19)، فصلنامه تحقیقات حقوقی، ویژه­نامة حقوق و کرونا، شماره 23، تابستان 1399.
    • انصاری، علی و مبین، حجت (1390)، نظریه ی قابلیت انتساب در حقوق مسئولیت مدنی مطالعه نطبیقی در فقه امامیه و حقوق فرانسه، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دانشگاه تربیت مدرس، دوره 15، شماره1.
    • بابایی، ایرج (1384)، نقد اصل قابلیت جبران کلیه خسارات در حقوق مسئولیت مدنی ایران، مجله پژوهش حقوق عمومی، شماره 15 و 16. پاییز و زمستان1384.
    • بادینی، حسن (1383)، هدف مسئولیت مدنی، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، شماره 66، 1383.
    • بجنوردی، سیدحسن (1419)، القواعد الفقهیه، چاپ اول، قم، نشر الهادی.
    • بیگ‌زاده، ابراهیم و دیگران (1399)، معضل کرونا در آیینه حقوق بین‌الملل معاصر، فصلنامه تحقیقات حقوقی، ویژه‌نامه حقوق و کرونا، دوره 23.
    • تنک، آندره. (1398)، مبانی و اصول مسوولیت مدنی از دیدگاه حقوق تطبیقی، ترجمه سیدحسن صفایی و سید احسان حسینی، چاپ اول، تهران، شرکت سها‌می‌انتشار.
    • جواهری محمدی، حسین (1400)، امکان سنجی تطبیق قوه قاهره بر شرایط حاصل از شیوع کرونا با تاکید بر رویه قضایی، مجله حقوقی دادگستری، دوره85، شماره 114.
    • حسینی، سیدهادی(1394)، مسئولیت تبعی دولت در جبران ضررهای بلاجبران وارده به شهروندان، مجله تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بین الملل، شماره28.
    • داراب پور، مهراب، و مریم داراب پور(1399)، ضمان ناشی از ویروس کرونا تاثیر حدوث آن بر قراردادهای تجاری داخلی و بین المللی، فصلنامه تحقیقات حقوقی، ویژه نامه حقوق و کرونا، دانشگاه شهید بهشتی، دوره23.
    • دارایی، محمد‌هادی (1394)، مطالعه تطبیقی معاذیر اجرای قرارداد در حقوق انگلیس، آمریکا و ایران، مطالعات حقوق تطبیقی، دوره6، شماره1.
    • شهید ثانی، زین الدین بن علی عاملی، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، قم، موسسه معارف الاسلامیه، بی تا.
    • شیروی، عبدالحسین (1391)، داوری تجاری بین‌المللی، انتشارات سمت، چاپ اول.
    • صفایی، سیدحسین؛ رحیمی، حبیب‌الله (1397مسئولیت مدنی تطبیقی، تهران، شهردانش.
    • عباسی، محمود؛ رضایی، راحله؛ دهقانی، غزاله (1393)،مفهوم و جایگاه حق بر سلامت در نظام حقوقی ایران، فصلنامه حقوق پزشکی، شماره30.
    • عباسی، محمود؛ رضایی، راحله؛ دهقانی، غزاله (1394)، الزامات حقوقی اسناد بین المللی در قبال بهداشت و سلامت عمو‌می‌و چالش‌های فراروی آن، مجله علمی‌سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلا‌می‌ایران، دوره33، شماره2.
    • قنواتی، جلیل(1399)، مطالعه تطبیقی تاثیر کرونا ویروس (کووید19) بر تعهدات، مجله حقوق اسلامی، سال هفدهم، شماره64.
    • کاتوزیان، ناصر (1382)، الزام‌های خارج از قرارداد: ضمان قهری، تهران، دانشگاه تهران.
    • محمدی جورکویه، علی (1399)، مسئولیت ناشی از انتقال بیماری واگیر و ویروس، نشریه حقوق اسلامی، سال هفدهم، شماره ۶۴، بهار1399.
    • مظفری، مصطفی؛ میرزایی، مقدم، مرتضی (1399)، بررسی حقوقی نحوه علمکرد و مسئولیت دولت در جبران خسارات ناشی از بحران کووید-19، فصلنانه تحقیقات حقوقی ، دوره 23، ویژه نامه حقوق و کرونا.
    • موسوی بجنوردی، سید محمد (1401)، قواعد فقهیه، چاپ سوم، تهران، موسسه عروج.
    • موسوی خمینی، سیدروح‌اله (1390)، تحریرالوسیله، چاپ دوم، قم، موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
    • نائینی، میرزا محمد حسین (1418)، منیه الطالب، تقریرات شیخ موسی خوانساری، چ اول، قم، موسسه نشر الاسلامی.
    • نیازآبادی، مهدی و انصاری، نرگس (1399)، تحلیل وضعیت ناشی از شیوع ویروس کرونا ذیل معاذیر عدم اجرای تعهدات قراردادی، فصلنامه تحقیقات حقوقی، ویژه‌نامه حقوق و کرونا، دوره 23.
    • یزدانیان، علیرضا (1395)، قواعد عمو‌می‌مسئولیت مدنی، تهران، میزان، ج 1.

    ب. منابع انگلیسی

    • Foss, Katherine Ann, The Heroic Doctor and the Foolish Patient, UMI, 2008.
    • C, Smith. F (2014). Food Security and Agra-Foreign Direct Investment in Weak States: Finding the Governance Gap to Avoid ,Land Grab. The Modern Law Review.
    • Honore, Tony (1995). The morality of tort law: questions and answers, in philosophical foundation of tort law, by David G. Owen. Clarendon Oxford University Press.
    • Horpwood, Vivienne, Principles of Tort Law (2000). 4 edition, Cavendish Publishing, New York.
    • Jungian, Nartnirun (2018). The Full Protection and Security standard in International Investment Law: What and Who is Investment Fully Protected and secured from? American University business law review, Vol. 7:1.
    • Maclean, Alasdair, (2001). Brief on Medical Law, United Kingdom, Cavendish Publishing Limited.
    • Mazeaud-Henri, Léon et Jean, Leçons de Droit Civil, (1991). Obligation, 8e édition Par François Chabas, Paris.
    • Mills, Alex (2019). Antinomies of Public and Private at the Foundations of International
    • Oppenheim, L (2018). International Law. 1st edition. London, New York, Toronto: Longmans, Green, and Co. Root, Elisha (2016). The basis of Protection to Citizens Residing Abroad, Vol. 4,4 AJIL.
    • Sala use, Ewald (2019). The Three Laws of International Investment. National, Contractual and International Frameworks for Foreign Capital,1st edition, Oxford University Press.
    • Stephenson Graham (2000). Sourcebook on Torts, 2th, London, Gavendish Publishing Limited.
    • Suff, Marnah, (2000). Essential Contract Law , Second edition, Cavendish Publishing, London , United Kingdom.
    • Thomas, J (2020). Reflections on Article 1105 of NAFTA: History, State Practice and the Influence of Commentators, ICSID Review, Foreign Investment Law Journal, 17:1.
    • Tweeddale A. (2019). All Damage Is In A Sense Consequential – So What In Law Are Consequential Losses? Last visited on 17October 2019, https://corbett.co.uk/all-damage-is-in-a-sense-consequential-so-what-in-law-are-consequential-losses/, 2017.