واکاوی الگوی مدیریت راهبردی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار مدیریت فرهنگی دانشگاه جامع امام حسین (علیه‌السلام)

2 دانشجوی دکتری رشته مدیریت راهبردی فرهنگی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی و نویسنده مسئول

چکیده

حیاتی‌ترین عنصر هر جامعه برای رشد و پیشرفت همه‌جانبه، فرهنگ و تعاملات نظام‌مند فرهنگی است. جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یک نظام حکومتی، الگویی منحصر به‌فرد را در جهان مطرح کرده است که تحقق آن نیازمند ارائه دقیق و مشخص مبانی و ترسیم دقیق و روشن مسیر و راهِ دست‌یابی به اهداف است. انقلاب اسلامی ایران، انقلابی فرهنگی است و در تمام اسناد بالادستی و بیانات حضرت امام خمینی (ره) و حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، همواره به «فرهنگ» به‌عنوان حیاتی‌ترین عنصر رشد و پیشرفت همه‌جانبه اشاره شده است. مقالة حاضر با هدف «واکاوی الگوی مدیریت راهبردی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران» به رشته تحریر درآمده است و بر آن است تا با بررسی مبانی نظری «فرهنگ» و «مدیریت راهبردی فرهنگی»، اصول و مبانی آن را با تکیه بر آموزه‌های دینی شناخته و ضمن استخراج مؤلفه‌ها و شاخص‌های مؤثر در مدیریت راهبردی فرهنگی و ارتباط بین آن‌ها، به «الگوی مدیریت راهبردی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران» دست یابد. پژوهش حاضر در حوزة مبانی و مؤلفه‌ها، «توسعه‌ای»، و در حوزة شاخص‌ها و مدل‌سازی «کاربردی» است و با توجه به اهمیت الگوی موردنظر و وجود داده‌های کمّی و کیفی، از «روش کیو» استفاده شده است. بر اساس نتایج تحقیق، بیست‌ویک راهبرد برای برای واکاوی «الگوی مدیریت راهبردی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران» پیشنهادگردیدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining the Strategic Cultural Management Model of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Mahdi Nazemi Ardakani 1
  • Seyed Mohamad Sadeq Morakabi 2
1 Associate Professor of Cultural Management; Faculty Member of Imam Hossein University
2 Responsible Author: Ph.D. Student of Strategic Cultural Management of Supreme National Defense University
چکیده [English]

Culture and systematic cultural interactions are the most vital elements of any society for the comprehensive progress and development. The Islamic Republic of Iran, as a system of governance, has put forward a unique model in the world that requires real and precise presentation of the fundamentals as well as accurate and precise way of achieving the goals. The Islamic Revolution of Iran is a cultural revolution and in all of the upstream documents in addition to the statements of Imam Khomeini and the Supreme Leader, has always been referred to “culture” as the most vital element in comprehensive development and progression. Accordingly, the present article, entitled “Examining the Strategic Cultural Management Model of the Islamic Republic of Iran” through the study of theoretical foundations of “culture” and “cultural strategic management”, seeks to recognize its principles based on religious teachings, and while extracting components and effective indicators of cultural strategic management and their relationship to achieve the "strategic model of cultural management of the Islamic Republic of Iran". This research is developmental in the field of principles and components and is an applied research in terms of indicators and modeling. Besides, the “Q method” is used given the importance of the proposed model and the existence of quantitative and qualitative data. Accordingly, relying on the obtained information, twenty-one strategies have been identified and proposed to study the “Strategic Model of Cultural Management of the Islamic Republic of Iran”. The illustrated model is also identified in two sections of “extracting and drawing” and “Functioning”. Then each of these is divided into components that are in the “extracting and drawing’ dimension as follows: drawbacks, assessment and evaluation, control and results and outcomes

کلیدواژه‌ها [English]

  • culture
  • Cultural System
  • Cultural Engineering
  • Strategic Cultural Management
الف) منابع فارسی
- قرآن کریم. ترجمة ناصر مکارم شیرازی (1376). تهران: دارالقرآن الکریم دفتر مطالعات تاریخ و معارف.
- امام خمینی (ره) (1385). صحیفة نور. قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور.
- امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی). مجموعة بیانات، قابل دسترس در وب‌گاه:
www.khamenei.ir
- آشوری، داریوش (1393). تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ، چاپ سوم، تهران: انتشارات آگاه.
- اسمیت، فیلیپ (1387). درآمدی بر نظریة فرهنگی، ترجمة حسن پویان، تهران: نشر پژوهش‌های فرهنگی.
- بنیانیان، حسن (1388). «مهندسی فرهنگی از نظر تا عمل در جامه ایران»، مجلة سوره، شمارة 43، صص 12-8.
- پیروزمند، علی‌رضا؛ جمالی، مصطفی (1385). الگوی طبقه‌بندی موضوعات در مهندسی فرهنگی کشور، تهران: انتشارات دبیرخانة شورای عالی انقلاب فرهنگی.
- جعفری، محمدتقی (1388). فرهنگ پیرو فرهنگ پیشرو، تهران: موسسة نشر آثار علامه جعفری.
- چهاردولی، عباس (1391). مدل مدیریت راهبردی فرهنگ انتظار با بهره‌گیری از سنت تقدیر و تدبیر. تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
- روحانی، حسن (1386). مهندسی فرهنگی از نظر تا عمل، تهران: انتشرات مجمع تشخیص مصلحت نظام.
- شوالیه، ژان؛ گربران، آلن (1389). فرهنگ نمادها، ترجمة سودابة فضایلی، تهران: نشر جیحون.
- شورای عالی انقلاب فرهنگی (1390). نظام‌نامة تدوین نقشة مهندسی فرهنگی کشور، تهران: نشر دبیرخانة شورا
- شورای‌ عالی انقلاب فرهنگی (1392). نقشة مهندسی فرهنگی کشور، تهران: شورای‌عالی انقلاب فرهنگی.
- علم‌داری، شهرام؛ ادیب، مصطفی (1386). «الگو‌های راهبردی طراحی ساختار مهندسی فرهنگی جهان اسلام»، مجلة مهندسی فرهنگی. شماره 10 و 11، صص 55-44.
- فرهی بوزنجانی، برزو؛ اسکندری، مجتبی (1384). بررسی فرآیند فعالیت‌های کارشناسی و پژوهشی دبیرخانة شورای فرهنگ عمومی، تهران: انتشارات دبیرخانه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی.
- فصیحی، سیدحسین (1391). «مبانی و اصول شکوفایی فرهنگی از نظر اسلام»، مجلة پگاه‌ اندیشه، شماره‌های 6 و 7.
- فوزی، یحیی؛ بصیرنیا، غلام‌رضا (1387). «مبانی نظری دو رویکرد سلبی و ایجابی به مهندسی فرهنگی در ایران پس از انقلاب»، فصل‌نامة پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، سال چهارم، شمارة 15، صص 234-213.
- کریمی، غلامرضا (1392). راهبرد‌های فعالیت‌های مهندسی فرهنگی ایران در جهان اسلام، تهران: انتشارات پژوهشکدة ارتباطات فرهنگی.
- مرادیان، فیض‌الله (1390). روش‌شناسی کیو، تهران: انتشارات کتاب ماه علوم اجتماعی.
- مشبکی، اصغر؛ خزاعی، آناهیتا (1387). «طراحی مدل عناصر تفکر استراتژیک در سازمان‌های ایرانی»، مجلة مدیریت بازرگانی، شماره 1، صص 105-118.
- مطهری، مرتضی (1378). حماسة حسینی، جلد اول، چاپ چهاردهم، تهران: انتشارت صدرا.
- ناظمی اردکانی، مهدی (1385). مبانی نظری مدیریت تحول فرهنگی، تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی.
- ناظمی اردکانی، مهدی (1391). نظام مدیریت راهبردی فرهنگی کشور، تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی.
- هچ، ماری جو (1389). تئوری سازمان: مدرن، نمادین، تفسیری پست‌مدرن، تهران: مؤسسة کتاب مهربان نشر.
ب) منابع انگلیسی
 
- Hatch, mary jo. (1993). The academy of management review. Vol. 18, no. 4, pp. 657-693, published by: academy of management.