بررسی پدافند زیستی پالایشگاه‌های گاز ایران با رویکرد مدیریت پسماند ویژه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تخصصی، گروه محیط‌زیست، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.

2 استادیار، گروه محیط‌زیست، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران. (نویسنده مسئول)

3 استادیار، گروه محیط‌زیست، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.

چکیده

عملیات تولید گاز در پالایشگاه نهم مجتمع گاز پارس جنوبی  منجر به تولید پسماند ویژه می­شود که این موضوع می­تواند موجب تهدید سلامت نیروی کار و سرمایه ملی زیستی شود. هدف از این تحقیق شناسایی ، تفکیک، بررسی پیامد جنبه­ها و تهدیدات زیستی و در نهایت اولویت­بندی و سطح‌بندی  پسماندهای ویژه برای کمک به مدیران و روسای  HSE، در فرآیند برنامه­ریزی و پیاده‌سازی پدافند زیستی جهت حذف یا کاهش جنبه­های زیست­محیطی است. در این تحقیق پس از جمع­آوری اطلاعات پسماندها، 8 مورد پسماند ویژه در واحدهای فرآیندی و تأسیسات، شناسایی و سپس داده­ها از طریق مستندات و نظریه خبرگان تجزیه و تحلیل و از روش EFMEA  برای ارزیابی خطر و پیامد جنبه­های زیست محیطی استفاده شد. در نتیجه بیشترین RPN با عدد 576 به تمیزکاری تصفیه‌خانه پساب و کمترین RPN  با  عدد 180 به تعویض خشک‌کننده واحد 123 تعلق گرفت؛ همچنین با توجه به معیار خطر و محدوده بازه RPN و درصد فراوانی فعالیت پسماندها نسبت به یکدیگر، 7 فعالیت (حدود 54%) درسطح بالا ، 3 فعالیت (حدود 23%) در سطح متوسط و 3 فعالیت (حدود 23%) درسطح پایین خطر پسماندهای ویژه قرار می­گیرند که بر این اساس می­توان در راستای کاهش و کنترل نوع و حجم پسماندها در محل تولید بر اساس اصل هزینه- فایده با استفاده از راهکارهای مدیریتی اقدام کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Eco-biological defense investigation of Iranian gas refineries with a specific waste management approach

نویسندگان [English]

  • Mohammad Taghi Taheri 1
  • Mina Macki Aleagha 2
  • Hassan Samadyar 3
1 PhD Scholar, Department of Environment, Roudehen Branch, Islamic Azad University, Roudehen, Iran.
2 Assist. Professor, Department of Environment, Roudehen Branch, Islamic Azad University, Roudehen, Iran. Corresponding author.
3 Assist. Professor, Department of Environment, Roudehen Branch, Islamic Azad University, Roudehen, Iran.
چکیده [English]

The operation of gas production in the ninth refinery of the SPGC  leads to the production of specific waste, which can threaten the health of the workforce and the national eco-biological wealth. The research aim is to identify, separate, and investigate the consequences of environmental aspects and eco-biological threats and prioritize and classify specific wastes to help HSE managers and experts in the process of planning and implementing eco-biological defense to eliminate or reduce the threats and the aspects.
In this research, after collecting the required data, 8 specific waste items were identified in processing units of the refineries. Then, the data were analyzed with the help of documentation and experts’ consultation, and the EFMEA  method was utilized to assess the risk and consequences of the aspects. As a result, the highest RPN, 576 for cleaning the sewage treatment plant and the lowest RPN, 180 for the dryer replacement of unit 123, were assigned.
Also, according to the risk criteria and the range of the RPN interval and the percentage of the frequency of waste activities to each other, 7 activities (about 54%) at the high level, 3 activities (about 23%) at the medium level, and 3 activities (about 23%) at the low level of specific waste risk were placed. Consequently, given the research outcomes, the experts can make solutions to reduce and control the type and volume of waste in production sites based on the cost-benefit principle.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • waste management
  • environment
  • gas refinery
  • eco-biological defense

مراجع

  • الف. منابع فارسی

    • برومندی، مهدی؛ خامه­چیان، ماشاله؛ نیکودل، محمدرضا (1393)، مکان یابی محل دفن پسماندهای خطرناک استان زنجان با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی، علوم و فناوری محیط زیست، دوره16، شماره4، زمستان1393، صفحه 99.
    • پورشاسب، عبدالعلی و نظری نژاد، احمد علی (1399)، تدابیر و راهکارهای پدافند غیرعامل درحفاظت از زیرساخت­های حیاتی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال هجدهم، شماره 28، زمستان 1399، مقاله سیزدهم، صفحات 312-289.
    • جعفری زاده، امید و حمزه، فرهاد (1398)، مؤلفه­سازی پدافند غیرعامل شهری در مقابله با تهدیدات آینده، فصلنامه علمی مطالعات بین رشته­ای دانش راهبردی، سال نهم، شماره 36، پاییز 1398، صفحات 216-189.
    • جلالی، غلامرضا (1397)، مبانی نظری پدافند زیستی، قرارگاه پدافند زیستی سازمان پدافند غیرعامل، بهار 1397.
    • حقیقی، عارف و عبادی، تقی (1397)، بهترین روش مدیریت پسماند صنعتی مجتمع گاز پارس جنوبی با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی AHP، دومین کنگره بین المللی علوم و مهندسی.
    • رمضانی، کاظم؛ رومینا، ابراهیم؛ علیزاده، عمران؛ سرور، رحیم (1397)، تأثیر تهدیدات زیست‌محیطی بر امنیت ملی (مطالعه موردی: کرانه­های جنوبی دریای خزر)، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات بین رشته­ای دانش راهبردی، سال هشتم، شماره 31، تابستان 1397، صفحات 223-201.
    • رومینا، ابراهیم و حسینی، مهدی (1398)،بررسی معیارهای پدافند غیرعامل در مکان­گزینی فعالیت­های صنعتی(مطالعه موردی: صنایع استان قم)، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات بین رشته­ای دانش راهبردی، سال نهم، شماره 34، بهار 1398، صفحات 183-163.
    • زیائی، یاسر (1392)، تحولات زیستی­محیطی، پروژه تحقیقاتی، سازمان حفاظت محیط زیست.
    • سلحشور، نادعلی و درودیان، حسنعلی (1383)، مسئولیت مدنی آلوده کنندگان محیط زیست، رساله دکتری، دانشگاه تهران.
    • سیف، روح­اله (1390)، معرفی امنیت زیستی به‌عنوان روشی برای کاهش بیماری‌های عفونی، سازمان حفاظت محیط زیست.
    • سیل سپور، جواد؛ آزادبخت، بیتا؛ خوش­منش، بهنوش (1400)، ارزیابی و مدیریت خطر زیست‌محیطی تصفیه­خانه­ فاضلاب به روش EFMEA به منظور ارائه یک الگو جهت تعیین حد اطمینان خطر )مطالعه­ی موردی تصفیه­خانه­ی فاضلاب شهر قدس(، سومین کنفرانس ملی مهندسی و مدیریت محیط­زیست، قائم شهر.
    • سینا، علی (1398)، بررسی­های کمی و کیفی مواد شیمیایی خطرناک، روش­های مدیریت و بیخطرسازی آنها در پالایشگاه گاز بیدبلند یک، منتشر شده در پنجمین کنفرانس بین المللی مهندسی شیمی و نفت در سال
    • شمس دولت آبادی، محمودرضا؛ امینی، سید جواد؛ زروندی، مهدی (1396)، « جویشی در حوزه امنیت زیست‌محیطی براساس گفتمان ولایت فقیه، فصلنامه امنیت ملی، سال هفتم، شماره بیست و سوم، بهار 1396.
    • فیروزآبادی، سید حسن و رستمی مرادی، محمد صادق (1400)، ­الگوی مدیریت راهبردی امنیت عمومی کشور با تأکید بر پدافند غیرعامل، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال نوزدهم، شماره 85، پائیز 1400­، مقاله هشتم،  صفحات 200- 177.
    • محمدی، مصیب و کوزه­گری، زینب (1399)، برنامه عملیاتی مدیریت اجرایی پسماندهای صنعتی و ویژه، پالایشگاه نهم مجتمع گاز پارس جنوبی فاز دوازده، ص3.
    • محمدی­نیا، رضا؛ دهقان، نبی­الله؛ انوری، قاسم (1395)، الگوی راهبردی پیاده‌سازی سیاست­های کلی پدافند غیرعامل درسازمان­های دولتی»، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال هفدهم، شماره 65، پاییز 1395، مقالة هفتم، صفحات 163­- 139.
    • یاری، مصطفی (1388)، روش اجرایی شناسایی و ارزیابی جنبه‌های زیست محیطی، شرکت ملی نفت ایران، شرکت ‌ملی ‌مناطق‌ نفت­خیز جنوب.

     

    ب. منابع انگلیسی

    • Charisios, ,  Nicolas,  Moussiopoulos.,   Avraam,  Karagiannidis.,   Georgias,  Banias.   and   George,  Perkoulidis. (2013). The use of multi-criteria decision analysis to tackle waste management problems.   J. Waste. Man and Res., 31(2), 115–129.
    • Milutinović, B., Stefanović, G., Đekić, P., Mijailović, I. and Tomić, M. (2017). Environmental assessment of waste management scenarios with energy recovery using life cycle assessment and multi-criteria analysis. Energy., 22, 214-225.

     

مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی
دوره 6، شماره 24
اسفند 1401
صفحه 329-356

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار