نقش رهبری معنوی در نشاط سازمانی با توجه به میانجیگری توانمندسازی روان‌شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور

2 کارشناس ارشد مدیریت منابع انسانی، دانشگاه پیام نور

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر رهبری معنوی بر نشاط سازمانی با نقش میانجی توانمندسازی روان­شناختی بود. نوع تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان مجتمع سنگ آهن سنگان در سال 1399 برابر با 480 نفر بودند که با توجه به جدول مورگان، تعداد 214 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده­ها با استفاده از سه پرسشنامه استاندارد رهبری معنوی فرای و همکاران (2005)، نشاط سازمانی کرولف (2007) و توانمندسازی روان­شناختی اسپریتزر و میشرا (1995) جمع آوری شد. ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه­ها به ترتیب برابر با 93/0، 90/0 و 92/0 به‌دست آمد و پایایی تایید شد. همچنین روایی محتوایی پرسشنامه‌ها به تایید اساتید رسید. داده‌ها در دو قسمت آمار توصیفی و آمار استنباطی با استفاده از نرم افزارهای Spss25 و Smartpls3 تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده­ها نشان داد رهبری معنوی بر نشاط سازمانی و توانمندسازی روان­شناختی کارکنان تاثیر مثبت و معناداری دارد. توانمندسازی روان­شناختی بر نشاط سازمانی کارکنان تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین توانمندسازی روان­شناختی تاثیر رهبری معنوی بر نشاط سازمانی کارکنان مجتمع سنگ آهن سنگان را میانجی­گری جزئی می­کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of spiritual leadership in organizational happiness with a view to mediating psychological empowerment

نویسندگان [English]

  • Ahmad Arabshahi 1
  • Zahra Ebrahimi zanganeh 2
1 Assistant professor at Department of Public Administration, Payame Noor University
2 . M.Sc., Human Resources Management, Payame Noor University,
چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the effect of spiritual leadership on organizational happiness with the mediating role of psychological empowerment. The type of research is applied in terms of purpose and descriptive-correlation in terms of nature and method.The statistical population of the study was all employees of Sangan Iron Ore Complex with 480 people. According to Morgan table, 214 people were selected as a statistical sample by simple random sampling. Data were collected using three standard questionnaires: spiritual leadership, organizational happiness and psychological empowerment. Cronbach's alpha coefficient for questionnaires was 0.93, 0.90 and 0.92 and reliability was confirmed. Also, the content validity of the questionnaires was approved by the professors. Data were analyzed in two parts: escriptive statistics and inferential statistics using Spss25 and Smartpls3 software. The results showed that spiritual leadership has a positive and significant effect on organizational happiness and psychological empowerment of employees. Psychological empowerment has a positive and significant effect on organizational happiness. Psychological empowerment also mediates the impact of spiritual leadership on organizational happiness.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spiritual leadership
  • psychological empowerment and organizational happiness
  • الف. منابع فارسی

    • آل سعدی ثانی، علیرضا (1400)، توانمندی روان­شناختی کارکنان سازمان‌ها، پژوهش­های مدیریت در جهان اسلام 6: 33-5.
    • باقری، مسلم؛ جاجرمی­زاده، محسن و بنافی، منصوره (1396)، بررسی نقش میانجی­گری نشاط سازمانی در رابطۀ معنویت سازمانی و تعهد سازمانی (مورد مطالعه: دانشگاه شیراز). فرهنگ در دانشگاه اسلامی 7 (1): 18-3.
    • بریمانی ابوالقاسم، جعفری آرش (1401)، رابطه بین رهبری معنوی مدیران مدارس و عملکرد آموزشی با نقش میانجی خوش‌بینی سازمانی در معلمان مقطع ابتدایی، مدیریت بر آموزش سازمان‌ها ۱۱ (۱) :۱۵۳-۱۳۷.
    • جووری، بهنوش (1399)، شناسایی الگوی ساختاری- تفسیری از راهبردهای سازمانی نشاط‌آفرین (مورد مطالعه: منابع انسانی دانشگاه­ها)، فرهنگ در دانشگاه اسلامی 10 (35): 338-305.
    • جووری، بهنوش؛ محمدی­مقدم، یوسف؛ قهرمانی قاجار، سوسن و حسن مرادی، نرگس (1399)، تدوین و اولویت‌بندی راهبرد‌های نشاط­آفرینی سازمانی برای زنان دانشگاهی (با عنایت بر نقش‌های چندگانۀ زنانمطالعات زن و خانواده 8 (2): 78-37.
    • خداپرست، مهدی و باقرزاده، محمدرضا (1400)، شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های عدم نشاط سازمانی در سازمان‌های دولتی با تکنیک دلفی فازی،مطالعات رفتاری در مدیریت (12) 28: 65-48.
    • خسروی، حسین؛ پورشافعی، هادی و طاهرپور، فاطمه (1399)، نقش سرمایه روان­شناختی در رفتار نوآورانه، با میانجی­گری نشاط کاری معلمان ابتدایی بیرجند.ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 9 (4): 216-193.
    • دانش رمرودی، ام­البنین و دانش رمرودی، هانیه (1401)، تاثیر مدیریت آموزشی بر هوش معنوی و هوش هیجانی در بین دانش­آموزان، رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری 6 (84): 1200-1193.
    • دعایی، زینب و شریعت، حسین (1394)، بررسی رابطه شیوه­های رهبری و نشاط سازمانی در دستگاه­های اجرایی شهر کرمان، اولین کنفرانس بین­المللی مدیریت، اقتصاد، حسابداری و علوم تربیتی، ساری.
    • رنجبر، سارا و عباس­زاده سهرون، یداله (1400)، تأثیراخلاق حرفه­ای کارکنان بر رفتار شهروندی سازمانی با توجه به نقش واسطه­ای توانمندسازی روان­شناختی کارکنان در شرکت صنایع تبدیلی وتکمیلی کوهستان الموت قزوین، رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری 5 (77): 31-19.
    • زائری، سمیه؛ نیسی، عبدالکاظم و خواجه، نجمه (1399)، اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوة شناختی- رفتاری بر توانمندسازی روان­شناختی و ابعاد فرسودگی شغلی در کارکنان. سلامت کار ایران 48: 12-4.
    • ستوده آرانی، حسین؛ خدامی بروجنی، داوود؛ مهدی­زاده مقدم آرانی، میثم؛ مصلی نژاد، حسین؛ نصیری نژاد، محمدرضا و شیروانی، محمدرضا (1395)، تاثیر بکارگیری سبک رهبری معنوی در مولفه­های توانمندسازی روان­شناختی کارکنان مراکز آموزش فنی و حرفه­ای استان اصفهان، پنجمین همایش ملی و چهارمین همایش بین­المللی مهارت آموزی و اشتغال.
    • سلمانی، ملیحه و ذوقی، لیلا (1401)، رابطه احساس تنهایی، هوش معنوی و سلامت عمومی با اضطراب مرگ در سالمندان: نقش میانجی ذهن‌آگاهی،روان‌شناسی پیری 8 (1): 69-55.
    • سوداگر، اسما و ناستی­زایی، ناصر (1400)، تأثیر رهبری امنیت‌مدار بر نشاط سازمانی با نقش میانجی روحیه در محیط کار،پژوهش­نامه روانشناسی مثبت 7 (2): 72-61.
    • شهابی­نسب، علی؛ بهرامی، محمد؛ پیرزاد، علی و حجت دوست، سجاد (1400)، تأثیر مهارت‌های کوانتومی مدیریت در شکل­گیری رفتار کاری نوآورانه با اتکا به نقش میانجی توانمندسازی روان­شناختی و مدیریت دانش: مطالعه موردی، چشم­انداز حسابداری و مدیریت 4 (38): 99-88.
    • شهبازی، محمد؛ توکلی، عبدالله و کاظم پوریان، سعید (1400)، بازآفرینی رهبری معنوی: الگویی مبتنی بر تعالیم اسلامی بر اساس کتاب شریف میزان‌الحکمه،مدیریت در دانشگاه اسلامی 10 (21): 22-3.
    • صادقی ده­چشمه، مهرداد؛ قائدامینی هارونی، عباس و مالکی فارسانی، غلام­رضا (1400)، اثرات رهبری تحول­گرا و تبادلی بر رفتار نوآورانه با نقش تعدیل­گر توانمندسازی روان­شناختی، فصلنامه مطالعات رهبری فرهنگی 3 (1): 62-36.
    • صفری، امید و حسینی، فاطمه (1400)، مطالعه عدالت سازمانی و توانمندسازی روان­شناختی از طریق سقف شیشه­ای در کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان فارس،مجله توانمندسازی سرمایه انسانی 4 (3) 166-161.
    • طالبی، زهره؛ نیک­بخش، رضا و صفانیا، علی­محمد (1399)، آزمون مدل رهبری معنوی بر تعهد ورزشی، رضایت ورزشی و بهره‌وری با میانجی خودشکوفایی و عضویت در ورزش­های انفرادی و تیمی، پژوهش­های کاربردی در مدیریت ورزشی 8 (4): 97-87.
    • طاهریان، حسین، فیض، داود و حیدرخانی، زهرا (1393)، عوامل مدیریتی و سازمانی مؤثر بر شادی و نشاط در دانشگاه­ها و تأثیر آنها بر تولید علم، پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی 9 (72)، 196-210.
    • عباسیان، سهیل (1396)، بررسی تاثیر رهبری بصیر بر بروز رفتار شهروندی سازمانی بامیانجی­گری اعتماد و نشاط سازمانی (مطالعه موردی: شرکت نفت پاسارگاد)، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی شاهرود.
    • عرب­زاده، مریم؛ زارعی، علی؛ خدایاری، عباس؛ پورکیانی، محمد و هنری، حبیب (1400)، همبستگی توانمندسازی روان­شناختی و خلاقیت مدیران ورزشی در جذب خیرین، مدیریت ارتقای سلامت 10 (5): ۱۳۲-۱۲۱.
    • غلامی، حمیدرضا؛ هاشمی، سعید و مختاری نوری، جمیله (1400)، سنجش توانمندسازی روان­شناختی مدیران و ابعاد آن در یگان نظامی منتخب، مجله طب نظامی ۲۳ (۴):۲۹۰-۲۸۳.
    • قشقایی، فهیمه؛ دلاور، علی؛ خلعتبری، جواد و شفیع­آبادی، عبدالله (1401)، تدوین مدل ساختاری راهبردهای مقابله­ای بر اساس سرمایه­های اجتماعی و روان­شناختی با میانجی­گری هوش معنوی در زنان سرپرست خانوار،پژوهش‌نامه زنان 13 (1): 200-169.
    • قلیپور، وحید؛ کشفی آزاد، محمد مهدی و سقائیان لاری، علی اصغر (1400)، سنجش تاثیر ا خلاق حرفه­ای و معنویت سازمانی بر افزایش وفاداری کارکنان و نشاط سازمانی،نگرش­های نوین بازرگانی 2 (5): 91-71.
    • کاظمی، سلیم؛ زاهد بابلان، عادل؛ معینی‌‌کیا ، مهدی و خالق‌خواه، علی (1401)، تبیین نقش واسطه‌ای هوش معنوی در رابطۀ بین فضیلت سازمانی و بهزیستی روان‌شناختی در بین معلمان مقطع ابتدایی شهر اردبیل، پژوهش در دین و سلامت 8 (1): 94-81.
    • گل­صنم­لو، معصومه؛ حمیدی، مهرزاد؛ رجبی نوش­آبادی، حسین و سجادی، نصرالله (1401)، تاثیرتوانمندسازی بر خودکارآمدی و عملکرد شغلی دبیران تربیت بدنی، پژوهش در ورزش تربیتی 10 (26): 220-197.
    • لطفی، حسن؛ جعفری، پریوش و آراسته، حمیدرضا (1400)، تکامل معنوی و تعالی رهبری دانشجویان با نظام بالندگی رهبری معنوی در دانشگاه: پیشایندها، پیامدها و راهبردها، سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت ۵ (۲) :۷۸-۶۸.
    • محمدی­مقدم، یوسف، جوری، بهنوش و نوری زاده، فهیمه (1398)، بررسی نقش میانجی معنویت سازمانی در رابطه نشاط سازمانی و سلامت سازمانی، توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، 51 (2): 113-139.
    • مرتضوی، شوکت (1394)، بررسی تاثیر ابعاد رهبری تحول­آفرین بر توانمندسازی روان­شناختی کارکنان در گمرک جمهوری اسلامی ایران، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران.
    • معصومی­نژاد، فرانک؛ فرخ­سرشت، بهزاد؛ الوانی، سیدمهدی و تقی پوریان گیلانی، محمدجواد (1401)، طراحی مدل پیشرآنهای نشاط کارکنان سازمان‌ها با تکنیک فراترکیب، مدیریت فرهنگ سازمانی 20 (1): 117-101.
    • ملکی، حامد؛ طباطبایی، فاطمه؛ باقری نیک، مصیب؛ لکا، شیلا؛ مهاجری ایروانی، مژگان و نمازی، محمدجواد (1400)، رابطه میان معنویت کارکنان با نشاط سازمانی در بیمارستان هاجر (س) ارتش جمهوری اسلامی ایران در سال اول پاندمی کووید 19(۱۳۹۹-۱۳۹۸)، مجله علمی - پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار 28 (6): 896-885.
    • نظری، شهرام؛ عیدی­پور، کامران و بخیت، معصومه (1400)، تأثیر روابط مبتنی بر اعتماد و تناسب فرد- شغل بر توانمندسازی روان­شناختی و نگهداشت شغلی معلمان ورزش با نقش میانجی تناسب فرد- سازمان،پژوهش در ورزش تربیتی 9 (25): 240-221.

     

    ب. منابع انگلیسی

    • Alfarajat, H. S. and Emeagwali, O. L. (2021). Antecedents of Service Innovative Behavior: The Role of Spiritual Leadership and Workplace SpiritualityOrganizacija, 54 (4): 320-333.
    • Alotaibi, S. M., Amin, M., and Winterton, J. (2020). Does emotional intelligence and empowering leadership affect psychological empowerment and work engagement?. Leadership & Organization Development Journal, 41 (8).
    • Armon, G.; Melamed, S. and Shirom, A. (2012). The Relationship of the Job Demands Control Support Model with Vigor across Time: Testing for Reciprocality. Applied Psychology: Health and Well Being, 4(3): 276-298.
    • Baloch, B. K.; Malik, B. and Danish, M. (2021). Impact Of Servant Leadership on Thrive at Work with Mediating Effect of Workplace Spirituality. International Journal of Business and Management Sciences 2 (4).
    • Baykal, E. (2020). A Comparison About Eudaimonic Wellbeing in Authentic and Spiritual Leadership. Uluslararası Hukuk ve Sosyal Bilim Araştırmaları Dergisi 2 (1): 61-73 .
    • Bretones, F. D., and Gonzalez, M. J. (2010). Subjective and occupational well-being in a sample of Mexican workers. Social Indicators Research, 100 (2): 273-285.
    • Cavazotte, F. , Moreno V. and Hickmann M. (2011). Effects of leader intelligence,personality and emotional intelligence on transformational leadership and managerialperformance. The Leadership Quarterly 23 (3): 443-455.
    • Chaiprasit, K., & Santidhiraku, O. (2011). Happiness at work of employees in small and medium-sized enterprises, Thailand. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 25: 189-200.
    • Chaudhry, A. Q., Javed, H., and Sabir, M. (2013). The impact of transformations and transactional leadership styles on the motivation of employees in pakistan. Pakistan economic and social review.
    • Cinamon, R.G. and Rich, Y. (2010). Work Family Relations: Antecedents and Outcomes. Journal of Career Assessment, 18 (1): 59-70.
    • Cloutier, S.; J. Jambeck and N. Scott (2014). The Sustainable Neighborhoods for Happiness Index (SNHI): A Metric for Assessing a Community’s Sustainability and Potential influence on Happiness. Ecological Indicators, 40 (9): 147-152.
    • Crossman, Joanna (2010). Conceptualising spiritual leadership in secular organizational contexts and its relation to transformational, servant and environmental leadership. Leadership and Organization Development Journal, 31 (7): 596-608.
    • Den Dulk, L., Groeneveld, S., Ollier-Malaterre, A., Valcour, M. (2013). National context in work-life research: A multi-level cross-national analysis of the adoption of workplace work-life arrangements in Europe. European Management Journal, 31(5): 478-494 .
    • Fry, L. W., Hannah, S., Noel, M., Walumba, F. (2011). Impact of spiritual leadership on unit performance. The Leadership Quarterly, 22: 259-270.
    • Kundu, S. C., Kumar, S., and Gahlawat, N. (2019). Empowering leadership and job performance: mediating role of psychological empowerment. Management Research Review, 42 (4): 605-624.
    • Manvil B. and Josiah, O. (2003). Beyond Empowerment: Building by company of citizens, Harvard business review, 81(1): 48-53.
    • Wang, M.; Guo, T.; Ni, Y.; Shang, S. and Tang, Z. (2019). The Effect of Spiritual Leadership on Employee Effectiveness: An Intrinsic Motivation Perspective. Frontiers in Psychology 9.