شناسایی مولفه‌های توسعه آینده‌پژوهی در نظام آموزش عالی کشور با رویکرد فراترکیب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت آموزش عالی، پژوهشگر دانشگاه عالی دفاع ملی

2 دانشیار دانشگاه جامع امام حسین (ع).

چکیده

هدف پژوهش حاضر، شناسایی مولفه­های توسعه آینده­پژوهی در نظام آموزش عالی کشور است. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با استفاده از روش فراترکیب با رویکرد هفت مرحله­ای سندلوسکی و باروسو انجام شد. جامعه آماری مورد مطالعه شامل کلیه تحقیقات و مطالعات فارسی (مقاله، پایان نامه، رساله) چاپ شده در حوزه آینده­پژوهی در آموزش عالی در بین سال­های 1380 تا 1400 است. در این راستا، کلیدواژه­های مرتبط با هدف پژوهش مورد جست­وجو قرار گرفت و مقالات و اسناد به‌دست آمده با استفاده از روش نمونه­گیری هدفمند و با توجه به معیارهای پذیرش مورد بررسی قرار گرفتند که در نهایت 29 پژوهش که از معیارهای ورود به مطالعه برخوردار بودند با استفاده از روش تحلیل مضمون تجزیه و تحلیل شدند. بر اساس نتایج تحلیل داده­ها برای جمع آوری داده­ها 220 کد باز شناسایی شد که در 8 مضمون اصلی و 14 مضمون فرعی دسته­بندی شدند که عبارتند از: آموزش (بازنگری برنامه درسی متناسب با نیازهای جامعه؛ به­روز کردن و آینده­محوری در برنامه­درسی؛ روش­های تدریس)، کارآفرینی (اقتصادی­شدن آموزش عالی؛ دانشگاه کارآفرین)، بین­المللی­شدن (بین­المللی­سازی دانشگاه)، فنّاوری (دسترسی به پایگاه­های اطلاعاتی؛ گسترش آموزش­های آنلاین)، پژوهش (کاربردی و تجا­ری­شدن پژوهش؛ هدفمندی پژوهش)، منابع انسانی (توسعه فردی؛ توسعه مهارت­های مدیریتی)، ساختاری (ساختار انعطاف­پذیر) و سازگاری با محیط  (دانشگاه سازگارشونده). یافته­های این پژوهش بینش جدید و ارزشمندی در این زمینه با درک عمیق از ماهیت آن ارائه کرده است که می‌تواند در توسعه آینده­پژوهی در نظام آموزش عالی کشور مؤثر واقع شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying the components of future research development in the higher education system of the country with a cross-cutting approach

نویسندگان [English]

  • Shahram mehravar Giglou 1
  • Mehdi Nazemi 2
1 PhD in higher education management, researcher at National Defense University
2 Associate Professor of Imam Hossein Comprehensive University
چکیده [English]

The present study aims to synthesize literature related to future research in the higher education system in order to identify the components of future research development in the higher education system. This research is applied in terms of purpose and has been done with a qualitative meta-combined method. The statistical population is all studies conducted in the period 1380-1400. In this regard, 51 researches in the field of the subject were evaluated and finally 29 articles were purposefully selected and by analyzing the content and composition of the relevant literature, a total of 220 codes, 14 concepts, 8 key categories were identified and analyzed during the search process and systematic combination of texts. The results of the analysis showed that the most important key components identified include: education, entrepreneurship, internationalization, technology, research, human resources, structural and environmental compatibility. This research is one of the first researches that comprehensively and extensively studies and analyzes the components of future research in the higher education system through the synthesis of studies and provides new, comprehensive, accurate and valuable insights in this field with a deep understanding of its nature. Has been shown to be effective in the future development of research in the country's higher education system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Future research
  • higher education
  • transcendence

مراجع

  • . منابع فارسی

    • بیدختی، علی اکبر؛ رستگار، عباسعلی؛ نامنی، احمد (1394)، آینده­پژوهی تغییرات رویکردی آموزش عالی در توسعه سرمایه انسانی؛ سناریویی محتمل برای افق 1404، فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، سال21، شماره3، صص 31-55.
    • پروانه، منیره؛ نیازآذری، کیومرث؛ عنایتی، ترانه (1400)، آینده­پژوهی راهبردی نوآورانه در ارتقاء آموزشی دانشگاه­ها، تعالی بالینی، دوره 11، شماره2، صص 11-23.
    • پروین، احسان (1400)، آینده‌نگاری سیاست‌ها و فرآیندهای پذیرش دانشجویان بین‌المللی در دانشگاه‌های دولتی ایران، رساله دکتری مدیریت آموزش عالی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی تهران.
    • عبدی، حمید؛ میرشاه جعفری، سیدابراهیم؛ نیلی، محمدرضا و رجایی پور، سعید (1396)، تبین افق 1404 آموزش عالی ایران با استفاده از روش سناریونویسی، فصلنامه ‌علمی‌پژوهشی آموزش عالی ایران، سال9، شماره 4، صص 1-27.
    • فراستخواه، مقصود (1392)، چارچوب مفهو‌می‌برای برنامه­ریزی مبتنی بر آینده­اندیشی در دانشگاه، فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، شماره 69،صص 1-26.
    • کشاورزی، مهدی؛ یارمحمدیان، حسین؛ نادی، محمدعلی (1396)، محتوای برنامه درسی مبتنی بر توسعه آینده­پژوهی در آموزش عالی ایران: پژوهش کیفی، دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی در آموزش عالی، سال8، شماره 16، صص 119-138.
    • گلدسته، اکبر (1396)، آینده­نگاری در آموزش عالی: مبتنی بر روش سناریو نویسی، تهران: مرکز تحقیقات سیاست ‌علمی‌کشور.
    • مالکپور، کامران؛ سنجری، سجاد (1393)، آینده­پژوهی در آموزش عالی: بررسی نقش دانشگاه و دانشگاهیان (با تاکید بر نقش نوآوری)، فصلنامه مطالعات آینده‌پژوهی، سال 3، شماره 9، صص113-90.
    • مرزوقی، رحمت الله (1393)، بررسی رابطه بین کیفیت تجارب یادگیری با رشد توانایی آینده­پژوهی دانشجویان، گام­های توسعه در آموزش پزشکی، مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، سال 11، شماره 2، صص 131-138.
    • مهدی­زاده، جمال؛ زارع، ساسان؛ عرب بافرانی، محمدرضا و قاس‌می‌امام­زاده، رضا (1399)، سناریونگاری آینده دانشگاه مطلوب در افق 1404، نشریه ‌علمی‌آینده‌پژوهی انقلاب اسلامی، سال1، شماره 2، صص 35-69.
    • مهرآور گیگلو، شهرام (1400)، آینده­نگاری همکاری­های ‌علمی‌بین­المللی در دانشگاه­های دولتی ایران، رساله دکتری مدیریت آموزش عالی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی تهران.

     

    ب. منابع انگلیسی

    • Beck, C. T. (2002). A meta-synthesis of qualitative research. MCN: The American Journal of Maternal/Child Nursing, 27(4), 214-221.
    • Conway, M. (2001). The Swinburne experience: Integrating foresight and strategic planning. Scenario and Strategy Planning, 3(4), 12-16.‏
    • Inayatullah, S. (2005). Questioning the future: Methods and tools for organizational and societal transformation.‏ Taipei, Taiwan: Tamkang University Press.
    • Noblit, G. W., & Hare, R. D. (1988). Meta-ethnography: Synthesizing qualitative studies (Vol. 11). sage.
    • Nikooye, M., Darvishi, F., Fazli, S., & Keshavarz Tork, E. (2021). Providing an Integrated Strategic Foresight Evaluation Process Model at National Level with an Interpretive Structural Modeling Approach. Journal of Iran Future Studies, 5(2), 1-33.‏
    • Meissner, D., Gokhberg, L., & Sokolov, A. (Eds.). (2013). Science, technology and innovation policy for the future: potentials and limits of foresight studies. Springer Science & Business Media.‏
    • Pawłowski, K. (2009). The ‘fourth generation university’as a creator of the local and regional development. Higher Education in Europe, 34(1), 51-64.‏
    • Sandelowski, M., & Barroso, J. (2007). Handbook for synthesizing qualitative research Springer Publishing Company. New York.
    • Zimmer, L. (2006). Qualitative meta‐synthesis: a question of dialoguing with texts. Journal of advanced nursing, 53(3), 311-318.
مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی
دوره 6، شماره 24
اسفند 1401
صفحه 33-60

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار