موانع و عوامل بازدارنده تولید علم در جمهوری اسلامی ایران از منظر حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، نویسنده مسئول

2 دکتری علوم دفاعی راهبردی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

چکیده

جمهوری اسلامی ایران در ابتدای چله دوم انقلاب اسلامی، فصلی نوین از حیات خود را آغاز نموده است. بدیهی است برای عملی شدن و استمرار آرمان‌های انقلاب و تحقق اهداف آن که در بیانیه گام دوم انقلاب باز تعریف شده لزوماً نیازمند بروز و ظهور توانایی‌ها، قالبیت‌ها و توانمندی‌های علمی متناسب با اهداف و آرمان‌های خود هستیم. از اینرو تبیین مسایل و مشکلات عمده در مسیر تولید علم موضوعیت می یابد. مقاله حاضر به شناسایی مهم ترین موانع و عوامل بازدارنده تولید علم از منظر حضرت امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) پرداخته است. تحقیق پیش‌رو از نظر هدف، کاربردی و از جنبه ماهیت، آمیخته است و با استفاده از روش تحلیل‌مضمون (تماتیک) کلیه بیانات و مکتوبات خامنه‌ای(مدظلّه‌العالی) از سال 1368 تا 1400مورد مطالعه قرار گرفته است. بر اساس یافته‌های تحقیق مهم‌ترین موانع و عوامل بازدارنده تولید علم عبارتند از: ترجمه‌زدگی، غربزدگی، علم‌زدگی، تقلیدگرایی، مادی‌گرایی، فرهنگ وابسته، فقدان آزاداندیشی، بی‌اخلاقی، نظام سلطه، اکتفا به وضع موجود، هویت‌زدایی، خلأ نظریه‌پردازی اسلامی، انفعال و کم توجهی دولت

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Obstacles and factors hindering the production of science from the perspective of Imam Khamenei

نویسندگان [English]

  • Majid Zeineddini 1
  • Mohammad Ghanaghi 2
1 . Assistant professor of National Defense University, Corresponding author
2 . phd in Strategic Defense Sciences from National Defense University
چکیده [English]

The Islamic Republic of Iran started a new season of its life at the beginning of the forty-second year of the Islamic Revolution. Obviously, for the implementation and continuation of the revolution's ideals and realization of its goals, which are defined in the statement of the second step of the revolution, we need the emergence of abilities, formalities, and scientific capabilities that match our goals and ideals. Therefore, the explanation of significant issues and problems in the production of science becomes relevant. The present article has identified the most critical obstacles and factors preventing science production from Imam Khamenei's perspective. The forward research is applied in terms of purpose and mixed in terms of nature, and by using the thematic analysis method, all the statements and writings from Imam Khamenei's point of view from 1368 to 1400 have been studied. According to the findings of the research, the most significant obstacles and factors preventing the production of science are translation (the priority of translation over authorship), westernization, scientism, imitation, materialism, dependent culture, lack of free-thinking, immorality, dominance system, contentment with the status quo, de-identification, void of Islamic theorizing, passivity and lack of attention from the government.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Obstacles and inhibiting factors
  • production of science
  • scientific authority
  • Imam Khamenei
  • thematic analysis
  • فهرست منابع و مآخذ

    الف. منابع فارسی

    • امام خامنه‌ای(مد ظله العالی) (1399)، حدیث ولایت، لوح فشرده مجموعه رهنمود‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی تهران، موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی.
    • ابن ابی الحدید، عبدالحمید ابن هبه الله،(649ق)، شرح نهج البلاغه، مترجم: غلامرضا لایقی، جلد 20، کتاب نسیتان.
    • دانایی فرد، حسن (1388)، تحلیلی بر موانع تولید دانش در حوزة علوم انسانی: رهنمودهایی برای ارتقای کیفیت ظرفیت سیاست ملی علم ایران، فصلنامه علمی پژوهشی سیاست علم و فنّاوری، سال دوم، شماره 1، بهار، صفحه- از 1 تا 17.
    • دهخدا، علی اکبر(1377)، لغتنامه، چاپ انتشارات دانشگاه تهران
    • صمیعی، میترا (1399)، بررسی موانع و مشکلات تولیدات علمی از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشکدة روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی، فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، سال بیست و چهارم، شمارة دوم، تابستان، صفحه- از 481تا 499.
    • عمید، حسن،(1390)، فرهنگ عمید، چاپ 38، تهران، امیر کبیر.
    • قنادی‌نژاد، فرزانه و غلامرضا حیدری(1397)، تبیین موانع و راهکارهای نظریه پردازی در علوم انسانی و اجتماعی(مطالعه موردی: اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز)، فصلنامه علمی پژوهشی رهیافت، شماره 71، پاییز، صفحه- از 19 تا 31.
    • قنداقی، محمد،(1400)، جزوه درسی، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
    • قنداقی، محمد،(1400)، نظریه و نظریه‌پردازی در سه جنبه چیستی، چرایی و چگونگی، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
    • کریمیان، زهرا؛ صباغیان، زهرا؛ صالح صدق پور، بهرام(1390)، بررسی موانع و چالش‌های پژوهش و تولید علم در دانشگاه‌های علوم پزشکی، فصلنامه علمی پژوهشی آموزش عالی ایران،  دوره3، شماره4، پیاپی 12، بهار و تابستان،  صفحه - از 35 تا 63.
    • معین، محمد،(1386)، فرهنگ معین، چاپ سوم، انتشارات زرین.
    • میرفردی، اصغر(1394)، چالش‌ها و فرصت‌های تولید علم و نظریه‌پردازی در حوزه علمی جامعه شناسی در ایران، فصلناهه سیاست‌های راهبردی کلان، سال سوم، شماره نهم، بهار، صفحه- از 1 تا 20.
    • نوروزی، عباسعلی؛ ابوالقاسمی، محمود؛ قهرمانی، محمد (1394)، بررسی موانع تولید علم از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، فصلنامه علمی پژوهشی رهیافتی نو درمدیریت آموزشی، سال ششم، شماره2، پیاپی 2، تابستان، صفحه- از 77 تا

     

    ب. سایت‌ها

    • تارنمای دفتر حفظ و نشر آثار حضرتآیت‌الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای، قابل دسترسیدر وبگاه اینترنتی:khamenei.ir
    • تارنمای شورای عالی انقلاب فرهنگی،(1392)، سند اسلامی شدن دانشگاه‌ها، مصوب جلسه ۷۳۵ مورخ ۲۵/۴/۱۳۹۲ به شماره۴۹۵۰/۹۲/دش ۱/۵/۱۳۹۲، قابل دسترسی در وبگاه اینترنتی:ir . www
    • تارنمای شورای عالی انقلاب فرهنگی،(1392)، نقشه جامع علمی کشور، مصوب جلسه 679، شماره مصوبه 1735، مورخ 14/10/۱۳89 به شماره۴۹۵۰/۹۲/دش ۱/۵/۱۳۹۲، قابل دسترسی در وبگاه اینترنتی:ir . www
    • تارنمای مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، سیاست‌های کلی نظام، مصوب5/9/1385، قابل دسترسی در وبگاه اینترنتی:ir . www. ir
    • تارنمای مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مصوب 12/1/1358 همراه با اصلاحیه 1368، قابل دسترسی در وبگاه اینترنتی:ir . www. Ir
    • تارنمای موسسه لغت‌نامه دهخدا و مرکز بین المللی آموزش زبان فارسی، لغت ‌نامه دهخدا،قابل دسترسی در وبگاه اینترنتی: dehkhoda. ut.ac.ir

     

    ج. منابع انگلیسی

    • Braun, Virginia, Clarke, Victoria(2006). Using thematic analysis in Psychology, Qualitative Research in Psychology, Vol.2, No.6(June2006)77-101.
    • Kukko, M. (2013). Knowledge sharing barriers in organic growth: A case study from a software company. The Journal of High Technology Management Research. 2013; 24 (1): 18–29.
    • Ragasa, C. (2013). Do Organizational Factors Affect Individual Scientist’s Productivity? A Comparative and Multilevel Analysis of Nigeria and Ghana Agricultural Research System. International Food Policy Research Institute (IFPRI), Washington, D. C. 2011; 1-29.
    • Ryan, James C.Y. & Timothy M. Daly (2019). Barriers to Innovation and knowledge Generation: The challenges of Conducting Business and Social Research in an Emerging Country Context. Journal of Innovation & Knowledge, 4(1): 47–54.
    • Salaran, M. (2010). Research Productivity and Social Capital in Australian Higher Education. Higher Education Quarterly, 2010; 64 (2): 133-148.
    • Sulo, T., Kendagor, R., Kosgei, D., Tuitoek, D., Chelangat, S.(2012). Factors Affecting Research Productivity in Public Universities of Kenya: The Case of Moi University, Eldoret. Journal of Emerging Trends in Economics and Management Sciences (JETEMS), 2012; 3(5): 475-484.