روندپژوهی پیشرفت‌های علوم شناختی در جهان و مقایسه‌ی وضعیت کشورهای اسلامی منتخب غرب آسیا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، تهران، ایران؛ نویسنده مسئول

2 دانشجوی دکتری دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، تهران، ایران

3 استادیار دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

چکیده

علوم‌شناختی به‌عنوان یکی از چهار رکن اصلی علوم همگرا به‌طور شتابناکی در حال رشد و گسترش است و سیاست‌گذاری و هدایت راهبردی این رشته نیازمند یک دید و اشراف کل‌نگر و کلان نسبت به وضعیت ایران در این حوزه‌ی علمی است.
بر این اساس مطالعه‌ی روند پیشرفت‌ کشورهای اسلامی منتخب غرب آسیا و آمریکا می‌تواند دید و اشراف کل‌نگرانه‌ای نسبت به وضعیت موجود و پیشِ‌روی کشورهای اسلامی و به‌خصوص ایران در اختیار قراردهد. برای این منظور روند تولیدات علوم‌شناختی در چهار کشور اسلامی منتخب، آمریکا و رژیم صهیونیستی مورد بررسی قرار گرفت.
این پژوهش از حیث روش‌شناسی یک پژوهش آمیخته­ی درهم­تنیده­ی تک فازی است که از داده‌ها و روش‌های کیفی و کمّی به‌صورت همزمان و موازی استفاده می‌کند. در این پژوهش از روش‌ها و فنون روند‌پژوهی مشتمل بر فنون وب‌کاوی، علم‌سنجی و گوگل‌ترندز استفاده شد. داده‌های وب‌کاوی از شبکه‌ی متخصصین حرفه‌ای لینکداین استخراج شد و داده‌های علم‌سنجی از 1000 مقاله‌ی علوم‌شناختی منتشر شده در پایگاه ساینس‌دایرکت به‌دست آمد.
نتایج پژوهش به‌صورت تفسیری، توصیفی و همچنین کمّی ارائه شده‌است که حاکی از شکاف علمی زیاد بین کشورهای اسلامی و کشورهای پیشرو در زمینه‌ی علوم‌شناختی است. همچنین مقایسه‌ی نتایج حاصل از وب‌کاوی و نتایج حاصل از گوگل‌ترندز حاکی از تمرکز کشور‌های اسلامی بر حوزه‌ی روانشناسی‌ شناختی و علوم رفتاری است و بالعکس تولیدات پژوهشی علوم شناختی در هوش مصنوعی و روباتیک در کشورهای اسلامی در سطح پایینی قرار دارد که نیازمند سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی راهبردی در این ابعاد است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Trend research of advances of cognitive sciences in the world and a comparison between selected Islamic countries of West Asia

نویسندگان [English]

  • Abouzar Seifi Kalestan 1
  • Mahmoud Beiranvand 2
  • AbdolMajid Keramat zadeh 3
1 PhD. student at Futurology in Supreme National Defense University, and Responsible
2 PhD. student at Futurology in Supreme National Defense University
3 Assistant professor of Supreme National Defense University
چکیده [English]

Cognitive science as one of the four main pillars of converging sciences is growing and rapidly expanding, and policy-making for and strategic directing of this field require a holistic view of the situation.
Accordingly, the study of the progress of the selected countries in west Asia and the United States can provide a holistic view and insight of the current situation and the progress of Islamic countries, especially Iran. For this purpose, the process of scientific production in four selected Islamic countries and the United States is explored.
methodology of the research is mixed method that uses both qualitative and quantitative data and methods in parallel to confirm the results. In this study, research methods and techniques including web mining, Scientometrics and Google Trends were used. The geographical scope of this study includes four influential Islamic countries in West Asia and the United States. Web mining data was extracted from LinkedIn, and Scientometrics data were obtained from 1,000 articles published on the ScienceDirect database.
The results of the research are interpretive, descriptive and also quantitative, which indicates a large scientific gap between Islamic countries and leading countries in the field of cognitive science. Also, the comparison of the results of web analysis and Google Trends shows the focus of Islamic countries on the field of cognitive psychology and behavioral sciences. Conversely, cognitive science research products in artificial intelligence and robotics in Islamic countries are at a low level that need serious policies and strategies

کلیدواژه‌ها [English]

  • Trend
  • Trend research
  • Converging sciences
  • Cognitive Science
  • الف. منابع فارسی

    • ‏‫احمدی خدابخش و جاویدی نصیرالدین (۱۳۹۹)، کاربردهای علوم شناختی در علوم نظامی-مطالعه مروری، مجله طب نظامی، 22(1)، 12-26. بازیابی از ‪https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=498549‎
    • ‏‫ببی، ارل (۱۳۹۸)، روش های تحقیق در علوم اجتماعی، (جلد اول)، (فاضل نظری، مترجم)، تهران: انتشارات سمت.
    • ‏‫بیرانوند، محمود؛ سیفی کلستان، ابوذر؛ عیوضی، محمدرحیم (۱۴۰۰)، مطالعه‌ی علم‌سنجی تولیدات پژوهشی در حوزه‌ی آینده‌نگاری راهبردی، فصلنامه آینده پژوهی دفاعی، 5(19)، 143-167.
    • ‏‫پیوسته، صادق (۱۳۹۸)، سیاست‌گذاری علم، فناوری و نوآوری: ابعاد و پیامدهای اجتماعی، فصلنامه سیاست علم و فناوری، 12(2)، 43-57. بازیابی از ‪http://jstp.nrisp.ac.ir/article_13685.html‎
    • ‏‫خرازی، سید کمال (۱۳۹۷)، مقدمه ای بر علوم و فناوریهای شناختی و کاربردهای آن، تهران: انتشارات سمت.
    • ‏‫سیفی کلستان، ابوذر و پدرام، عبدالرحیم (۱۳۹۹)، مفهوم نشانه‌های ضعیف در آینده‌پژوهی، فصلنامه آینده پژوهی دفاعی، 5(17)، 39-61.
    • ‏‫شریفیان، فریدون (۱۳۸۷)، چیستی، خاستگاه‌ها و مبانی نظری ‌پژوهش ترکیبی، رویکردهای نوین آموزشی، 4(1)، 81-108.
    • ‏‫کوثری، سحر و رحمتی، فاطمه سادات (۱۳۹۸)، مطالعات آینده و نقش آن در سیاست‌گذاری علم، فناوری و نوآوری، سیاست علم و فناوری، 12(2)، 103-118.
    • ‏‫مبینی دهکردی علی (۱۳۹۰)، معرفی طرح ها و مدل ها در روش تحقیق آمیخته، راهبرد، 20(60)، 217-234. بازیابی از ‪https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=135305‎
    • ‏‫نامداریان، لیلا و نقس زاده، رضا (۱۳۹۸)، هوشمندی راهبردی در سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری، فصلنامه سیاست علم و فناوری، 11(2)، 87-101. بازیابی از ‪http://jstp.nrisp.ac.ir/article_13688.html‎

     

    ب. منابع انگلیسی

    • Andriamamonjy, Ando; Saelens, Dirk; & Klein, Ralf. (2019). A combined scientometric and conventional literature review to grasp the entire BIM knowledge and its integration with energy simulation. Journal of Building Engineering, 22, 513-527. https://doi.org/10.1016/j.jobe.2018.12.021
    • Aykroyd, Robert G.; Leiva, Víctor; & Ruggeri, Fabrizio. (2019). Recent developments of control charts, identification of big data sources and future trends of current research. Technological Forecasting and Social Change, 144, 221-232. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2019.01.005
    • Jun, Seung-Pyo; Yoo, Hyoung Sun; & Choi, San. (2018). Ten years of research change using Google Trends: From the perspective of big data utilizations and applications. Technological Forecasting and Social Change, 130, 69-87. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2017.11.009
    • Liebl, Franz; & Schwarz, Jan Oliver. (2010). Normality of the future: Trend diagnosis for strategic foresight. Futures, 42(4), 313-327. https://doi.org/10.1016/j.futures.2009.11.017
    • Mihaela, Simionescu. (2020). Improving unemployment rate forecasts at regional level in Romania using Google Trends. Technological Forecasting and Social Change, 155, 120026. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2020.120026
    • Zou, Xin; & Vu, Hai L. (2019). Mapping the knowledge domain of road safety studies: A scientometric analysis. Accident Analysis & Prevention, 132, 105243. https://doi.org/10.1016/j.aap.2019.07.019