تطور سیاست‎های فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت های پس از انقلاب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه علامه طباطبائی

2 عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی، نویسنده مسئول

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مطالعه سیر تطور سیاست‎های فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت‌های پس از انقلاب انجام شده است. روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل مضمون با رویکرد سه مرحله‌ای است. برای گردآوری داده­ها در این تحقیق به اسناد و مدارک موجود اعم از پژوهش‌ها، متون مکتوب و مصاحبه‌های موجود متولیان امر سیاست‎گذاری فرهنگی مراجعه شد. روش نمونه­گیری در این تحقیق «نمونه‌گیری هدفمند» است. دراین مقاله تفکیک­هایی بین سیاست‎های فرهنگی اعلامی و سیاست‎های اعمالی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیاست‎های فرهنگی اتخاذ شده در هر دوره و  نتیجه این سیاست‎ها در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رویکرد کلی دولت‌ها نسبت به سیاست فرهنگی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و آنچه به‌صورت خاص در وزارت ارشاد گذشته، صورت گرفته است.
یافته­های تحقیق نشان داد که سیاست‎گذاری فرهنگی در کشور در دولت­های بعد از انقلاب اسلامی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آنگونه که باید صورت نپذیرفته است؛ بدین‌معنی‌که در دولت موقت و دولت اول به دلیل عدم همسویی با اهداف انقلاب، در دولت دوم به دلیل کوتاه بودن دوره فعالیت، شاهد سیاست‎گذاری فرهنگی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیستیم و در دولت­های دیگر پس از انقلاب اسلامی نیز به دلیل اتخاذ سیاست تک بعدی در پرداختن به اهداف انقلاب اسلامی، شاهد اتخاذ نگاه گزینشی و بخشی­نگری به مقوله فرهنگ هستیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evolution of Cultural Policies of the Ministry of Culture and Islamic Guidance in Governments after the Revolution

نویسندگان [English]

  • Seyed Mahdi Joulaee 1
  • ali entezari 2
1 PhD. Student of Allameh Tabataba'i University
2 Academic Member of Allameh Tabataba'i University
چکیده [English]

The aim of this study is study the evolution of cultural policies of the Ministry of Culture and Islamic Guidance in post-revolutionary governments. The method of this research is qualitative and is a thematic analysis with a three-step approach. In order to collect data, were referred to the existing documents including researches, written texts and existing interviews of cultural policy makers.The sampling method is "targeted sampling". In this article, distinctions between cultural policies announced and policies implemented by the Ministry of Culture and Islamic Guidance and Cultural policies adopted in each period and the result of these policies Has been studied. In the interim government and the first government due to lack of alignment with the goals of the revolution, In the second government, due to the short period of activity, we do not see cultural policy in the Ministry of Culture and Islamic Guidance And in other governments after the Islamic Revolution due to the adoption of a one-dimensional policy in addressing the goals of the Islamic Revolution We are witnessing the adoption of a selective and partisan view of culture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Revolution
  • Theme Analysis
  • Government
  • Cultural Policy
  • Cultural Engineering
  • الف. منابع فارسی

    • آق اولی، فرید و اسحقی، حسین(1386) الگوی نظام جامع فرهنگی کشور در اهمیت فرهنگی کشور، پروژه تحقیقاتی، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
    • توحید فام، محمد(1386) بازنگری در فلسفه اراده نیچه در چالش با حقیقت فرهنگ مدرن، فصلنامه سیاست دانشگاه دانشگاه تهران، دوره 37، شماره 34، زمستان
    • چاوش باشی، فرزانه و کاووسی، اسماعیل (1389) برنامه ریزی دولت و فرهنگ، مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی، تهران: موسسه تحقیقات راهبردی
    • قربانی، حسین(1383) بررسی اصول و مبانی مدیریت فرهنگی، پروژه تحقیقاتی، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
    • حسینی، سید احمد(1383) سازماندهی فعالیتهای فرهنگی و موسسات فرهنگی دولتی، پروژه تحقیقاتی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
    • جوادی یگانه، محمدرضا(1377) ایدئولوژی های حاکم بر برنامه­های توسعه اول و دوم، تهران: دانشگاه امام صادق (ع)
    • مک گویگان، جیم(1387) بازاندیشی فرهنگ فرهنگی (ترجمه نعمت الله فاضلی و مرتضی قلیج)، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)
    • مستمع، رضا(1390) شاخص­های ستم فرهنگی، گزارش تحقیقات، مرکز تحقیقات مجلس شورای اسلامی
    • نجفی علم، کاظم (1382). سخنرانی منتشر نشده، دبیرخانه شورای عالی فرهنگی
    • رشاد، علی اکبر(1384). تعیین سهم تأثیر دستگاههای دولتی در فرهنگ کشور. پروژه تحقیقاتی، شورای عالی انقلاب فرهنگی
    • رجب زاده، احمد(1376) مقدمه­ای بر مفهوم عمومی، فصلنامه فرهنگ عمومی
    • مرکز تحقیقات مجلس شورای اسلامی(1394) اصول سیاستگذاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت تحقیقات اجتماعی و فرهنگی: دفتر مطالعات فرهنگی
    • سیدآبادی، ملوک(1383) بررسی تطبیقی ​​عملکرد فرهنگی دو ریاست جمهوری آقای هاشمی و خاتمی، پایان نامه کارشناسی ارشد، پشتیبانی شده توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی
    • شورای­عالی انقلاب فرهنگی(1380)اصول سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. تهران: دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی
    • صالحی امیری، سیدرضا (1385). مدیریت تعارضات قومی در ایران، تهران: مرکز تحقیقات راهبردی، چاپ اول
    • صالحی امیری، سیدرضا و عظیمی دولت آبادی، امیر(1388) مبانی سیاستگذاری و برنامه ریزی فرهنگی، تهران: موسسه تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام
    • صالحی امیری، سیدرضا و کاووسی، اسماعیل(1387) فرهنگ و مدیریت سازمان‌های فرهنگی، تهران: پژوهشکده راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام
    • کارگروه مدیریت کلان سازمان‌های فرهنگی(1387) مفهوم شناسی مولفه­های مدیریت فرهنگی راهبردی، طرح تحقیق، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، طرح تحقیق، شورای عالی انقلاب فرهنگی
    • وحید، مجید(1383) سیاست عمومی، تهران: نشر میزان
    • صلاح، مهدی و یاراحمدی، معصومه(1394) بررسی موقعیت سیاست ادغام فرهنگی در تمرکزگرایی دولت رضاشاه، مطالعات تاریخی ایران و اسلام، پاییز و زمستان، شماره 17
    • کاوند، رضا(1387) سیاستهای فرهنگی در سی سال انقلاب اسلامی و آسیب شناسی آن، بانک اطلاعات مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی
    • غنی­راد، محمدامین و ستوده، مهرانگیز(1384) تحلیل گفتمانهای فرهنگی جهانی­سازی در ایران، دوفصلنامه مسائل اجتماعی ایران، شماره 50-51

     

    ب. منابع انگلیسی

    • Boyatzis, R. E. (1998). Transforming qualitative information: thematic analysis and code development. Sage.
    • Braun, Virginia and Clarke, Victoria. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology
    • King, N. (1994). The qualitative research interview. in: Qualitative methods in organizational research: a practical guide. California: Sage.
    • McLaughlin, Milbrey. (1976). Implementation as mutual adaptation. In: Williams, Walter, and Elmore, Richard. (eds). Social Program Implementation. New York: Academic Press.