رهنمودهای روش‌شناسی رئالیسم انتقادی برای پژوهش‌های مدیریت دانش: مطالعه‌ای بر اساس روش‌شناسی دلالت‌پژوهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی رشته مدیریت راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی

2 عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

یکی از روش‌های بسیار معمول در رشته‌های مختلف علوم انسانی، طبیعی، اجتماعی و هنر وام گرفتن ایده‌ها، مدل‌ها و رهنمودهایی از سایر رشته‌ها و مکاتب است که با هدف بسط و تدقیق مخزن دانشی صورت می‌پذیرد. هرچه رشته‌ایی از غنای ذاتی و ویژگی فلسفی بیشتری برخوردار باشد، بهره‌ی سایر رشته‌ها از آن رو به فزونی می‌رود. در این مسیر، رئالیسم انتقادی به مبدأ فلسفی فراگیری تبدیل شده که رشته‌های مختلف برای افزودن به غنای دانشی خود از آن وام می‌گیرند. نوشتار حاضر با هدف بررسی دلالت‌های روش‌شناختی رئالیسم انتقادی، با ابتنای بیشتر بر دیدگاه‌های روی بسکار، برای مدیریت دانش تنظیم شده است. اما روشی که برای این منظور برگزیده شده، روشی با نام دلالت‌پژوهی است که تاکنون چند رساله‌ی دانشگاهی بر مبنای آن به رشته‌ی تحریر درآمده است. مباحث این مقاله نشان می‌دهد که رئالیسم انتقادی در حوزه‌ی روش‌شناسی برای مدیریت دانش سهم‌یاری‌هایی جدی دارد که پیامد آن دلالت‌های قابل توجهی برای این رشته است. از سویی، این مقاله می‌تواند به‌عنوان الگویی برای بررسی‌های دلالت‌پژوهانه چه در چارچوب رئالیسم انتقادی و چه سایر مکاتب فلسفی، به‌شمار آید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Critical Realism Epistemology guidelines for Knowledge Management Research; a research based on methodology of implication-research studies

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mohammadi Alamouti 1
  • hasan danayi fard 2
1 . Ph.D. student of Strategic Management in Supreme National Defense University and responsible author
2 Faculty member of tarbiat modares University
چکیده [English]

It's quite common that various academic disciplines such as humanities, natural sciences, social sciences and arts borrow theories ideas, models and guidelines from other disciplines and schools to make their knowledge repository more precious The more intrinsic richness and philosophical features a discipline has, the more the interest of other disciplines increases. In this regard, Critical Realism has become a pervasive philosophical source that others can borrow and take from to add to their knowledge richness.
The purpose of this study is to identify and extract methodological implications of CR, mostly based on Bhaskar's version. There is focus on Knowledge Management which is explored through the knowledge cycle, based on Nonaka's view. The research is conducted using the Implication Research Method; a novel method that has been used in some academic theses.
This article shows CR in the field of methodology has serious contributions to knowledge management, which results in significant implications for the field. Additionally, this article can be considered as a model of an Implication Research investigation, as well as other philosophical schools.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Critical Realism
  • Knowledge Management
  • implication research
  • methodology
  • الف. منابع فارسی

    • جانسون، فیل و دوبرلی و ژوان (1391)، فهم مبانی فلسفی پژوهش‌های مدیریت، ترجمه‌ی دانایی فرد، حسن؛ نوری، علی و کاظمی، سید حسن؛ چاپ: اول، تهران: مهربان نشر
    • جعفری، مصطفی و اخوان، پیمان (1390)، مدیریت دانش: نگاهی جامع بر ابزارها و تکنیک‌ها، چاپ: اول، تهران: مؤسسه‌ی خدمات فرهنگی رسا
    • حمیدی‌زاده، محمدرضا (1389)، مدیریت دانش و دانایی: ساختار، فرآیندها و سازوکارها، چاپ: اول، قم: انتشارات یاقوت
    • خنیفر، حسین و مسلمی، ناهید (1398)، مبانی و اصول روش‌های پژوهش کیفی، جلد دوم، چاپ اول، تهران: انتشارات نگاه دانش
    • دانایی‌فرد، حسن (1389)، نظریه‌پردازی: مبانی و روش‌شناسی‌ها، چاپ: اول، تهران: انتشارات سمت
    • دانایی‌فرد، حسن. (1390)، نظریه‌پردازی: مبانی و روش‌شناسی‌ها. تهران: سمت
    • محمدپور، احمد (1389)، روش در روش: درباره‌ی ساخت معرفت در علوم انسانی، چاپ: دوم، تهران: انتشارات جامعه شناسان
    • دانایی‌فرد، حسن (1395)، روش شناسی مطالعات دلالت پژوهی در علوم اجتماعی و انسانی: بنیان‌ها، تعاریف، اهمیت، رویکردها و مراحل اجرا، فصلنامه‌ی علمی پژوهشی روش شناسی علوم انسانی، س ۲۲، ش ۸۶، بهار ۱۳۹۵

     

    ب. منابع انگلیسی

    • Ackroyd, Stephen (2004). Some implication of critical realism. In Critical Realist Applications in Organisation and Management Studies, Ed by Fleetwood, Steve and Ackroyd, Stephen, Routledge
    • Agarwal, R., & Hoetker, G. (2007). A Faustian bargain? The growth of management and its relationship with related disciplines. Academy of Management Journal, Vol. 50, No. 6, pp 1304-1322.
    • Albert, S., & Whetten, D. A. (1985). Organizational identity. Research in organizational behavior.7: 263-295.
    • Argote, Linda, (2011). Organizational learning: From Experience to Knowledge,  in  Organization Science, October 2011 Available at:
    • Baskerville, Richard and Dulipovoci, Alina (2011), The Theoretical Foundations of Knowledge Management, in The Essentials of Knowledge Management, Hampshire, Palgrave Macmillan, pp 47 -97
    • Bhaskar, Roy (1998). Introduction: Realism in the social science, in Critical Realism: Essential Reading, Ed. By Archer, Margaret, Bhaskar, Roy, Collier, Andrew, Lawson, Tony and Norrie, Alan, first published, Routledge, pp 3- 15
    • Bhaskar, Roy (1998). The Possibility of Naturalism: A Philosophical Critique of the Contemporary Human Sciences, Third edition, Routledge
    • Bhaskar, Roy (2008). A Realist Theory of Science, Routledge
    • Bhaskar, Roy (2008b). Dialectic: The Pulse of Freedom, first published by Routledge.
    • Bhaskar, Roy (2009). Scientific Realism and Human Emancipation, Routledge.
    • Cyert, R. M., & March, J. G. (1992). A behavioral theory of the firm, Englewood Cliffs, MJ: Prentice Hall.
    • Dalkir, Kimiz (2011). Knowledge Management in Theory and Practice, London, 2nd edition, London, Cambridge
    • Danaee Fard, H. (2012). Research Paradigms in Public Administration, in The International Journal of Humanities, 19(4), 55-108.
    • Danermark, B. Ekström, M. Jakobsen, L, Karlsson, Jan Ch. (1996), Explaining society: Critical realism in the social sciences. London: Routledge.
    • Davenport, Daniel L. & Holsapple, Clyde W. (2006). Social Capital Knowledge, in Encyclopedia of Knowledge Management, Ed by Schwartz, David G., USA & UK: Idea Group Inc. pp 809-817
    • Davis, G. F., McAdam, D., Scott, W. R., & Zald, M. N. (Eds.). (2005). Social movements and organization theory, Cambridge University Press.
    • Fleetwood, Steve. (2005). Ontology of organization and management studies: A critical realist approach. Organization, Vol. 12, No. 2, pp 197-222.
    • Gordon, R. A., & Howell, J. E. (1959). Higher education for business, New York: Columbia University Press.
    • Hassell, Lewis, A Philosophical Perspective on Knowledge Management, College of Information Science and Technology
    • Langley, A. (1999), Strategies for Theorizing from Process Data, Academy of Management Review, Vol. 14, No. 4, pp. 691-710
    • Lawson, Terry (1997). Economics and Reality, London: Routledge
    • Lee, Allen S. & Baskerville, Richard L. (2003), Generalizing Generalizability in Information Systems Research, in Information Systems Research, Vol. 14, No. 3, September 2003, pp. 221–243, available at: https://pdfs.semanticscholar.org/bc5e/20c9e950a5dcedbe1caacc39afe097e3a6b0.pdf
    • McInerney, Claire R., Koenig, Michael E. D. (2011). Knowledge Management (KM) Processes in Organizations, Morgan & Claypool Publishers
    • Mingers, John (2002). Real-izing Information Systems: Critical Realism as an underpinning philosophy for Information Systems, available at: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.232.241&rep=rep1&type=pdf
    • Mingers, John (2006), Realising Systems Thinking: Knowledge and Action in Management Science, Springer
    • Mingers, John (2014). Helping Business Schools Engage with Real Problems: The Contribution of Critical Realism and Systems Thinking, in European Journal of Operational Research, November 17, 2014, available at: https://core.ac.uk/download/pdf/30705524.pdf
    • Mingers, John (2014). Systems Thinking, Critical Realism and Philosophy: A confluence of ideas, first published, Routledge
    • Mingers, John and Willcocks, Leslie (2004). Social Theory and Philosophy for Information Systems, John Wiley & Sons, Ltd
    • Nonaka, Ikujiro and Toyama, Ryoko (2015). Knowledge-creating Theory Revisited: Knowledge Creation as a Synthesizing Process, in Edwards, John S., The Essentials of Knowledge Management, Hampshire, Palgrave Macmillan, pp 95-110
    • Outhwaite, William (1987). New Philosophies of Social Science. Realism, Hermeneutics and Critical Theory, London: Macmillan
    • Polanyi, Michael (1962). Personal Knowledge: Towards a Post-Critical Philosophy, London: Routledge & Kegan Paul Ltd.
    • Polanyi, Michael (1966). The Tacit Dimension, The University of Chicago Press
    • Sayer, Andrew (1992). Method in Social Science: A realist approach, Second Ed., London & New York, Routledge
    • Sayer, Andrew (2000). Realism and Social Science, First Ed., London & New Delhi, SAGE Publication Ltd.
    • Sayer, Andrew (2010). Method in Social Science: A realist approach, Revised Second Ed., London & New York, Routledge
    • Wallace, Danny P. (2007). Knowledge Management: historical and cross-disciplinary themes, London, Libraries Unlimited
    • Wittgenstein, Ludwig (1986). Philosophical Investigations, translated by Anscombe, G. E. M., Basil Blackwell Ltd.
    • Wynn, Donald Jr., Wiliams, Clay K. (2012). Principle for Conducting Critical Realist Case Study Research in Information System, in MIS Quarterly, Vol. 36, No 3, September 2012, pp 787-810
    • Zachariadis, Markos, Scott, Susan and Barrett, Michael (2013). Methodological Implications of Critical Realism for Mixed-Methods Research, MIS Quarterly, Vol. 37, No. X, pp 1-25
    • Zenger, T. R., & Hesterly, W. S. (1997). The disaggregation of corporations: Selective intervention, high-powered incentives, and molecular units, in Organization Science, Vol. 8, No. 3, pp 209-222.