الگوی راهبردی مهندسی نظام رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران در نگاه خبرگان رسانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر صدا وسیما، نویسنده مسئول

2 عضو هیئت علمی دانشگاه صدا وسیما

چکیده

مطالعه وضعیت جاری رسانه­های کشور نشان می­دهد که وضع موجود پاسخگوی انتظارات زمان حال نیست. مسأله اصلی پژوهش پیش­رو «فقدان نظام­نامه­ای مدون در خصوص سپهر رسانه­ای جمهوری اسلامی ایران» است که برای دستیابی به الگوی راهبردی مهندسی نظام رسانه­ای ج.­ا.­ا مبتنی بر نظرات خبرگان رسانه انجام شده است. این تحقیق اکتشافی بوده و با رویکرد کیفی با استفاده از نظریه داده بنیاد، با اخذ نظرات خبرگان رسانه­ای در خصوص وضع موجودِ رسانه­ها، راهکار­ها و دیدگاه­های آنها را در چگونگی خروج از وضع متشتت موجود جویا شده، بعد از  تجزیه و تحلیل داده­ها به ارائه تحلیل­های تجویزی پرداخته است.
بر اساس نتایج پژوهش، الگوی راهبردی مهندسی نظام رسانه­ای جمهوری اسلامی ایران شامل ابعاد چهارگانه معنایی، محتوایی، ساختاری و زمینه­ای و نیز هجده مؤلفه است که در ذیل آنها پنجاه و چهار شاخص در قالب الگوی راهبردی تعریف شده است. بدیهی است که برای بازمهندسی نظام رسانه­ای باید ساختارهای موجود بر اساس اصول و مبانی فکری انقلاب و اقتضائات روز،  باز طراحی و در رویکردهای آن در مواجهه با مخاطبان و نیز رسانه­ها تجدید نظر اساسی صورت گیرد. برای این منظور لازم است ابتدا ساز و کارهای اجرایی نظام رسانه­ای تدوین و بر اساس آن گام­های عملی برداشته شود. اقداماتی که  ناوبری رسانه­ای را در جهت‌گیری­های اجرایی تسهیل می­کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The strategic model of Islamic Republic of Iran’s Media System designing In the media expert’s perspective

نویسندگان [English]

  • Akbar Rezaei 1
  • Hasan Khojasteh bagherzadeh 2
1 Researcher of IRIB and responsible author
2 Associate Professor of IRIB University
چکیده [English]

The study of the current state of the national media is showing that the existing media system does not meet expectations. The main issue of the present research is “Lack of Codified Regulations on the Sphere of the Media of the Islamic Republic of Iran” with aim of achieving the Strategic Model of Media-System Engineering of the Islamic Republic of Iran.
Selected method for this paper is Exploratory, with a qualitative approach using data Grounded Theory for analysis, provided prescriptive analisys and then by referring to the media experts, while seeking their opinions on the current status of the media sought out their strategies and viewpoints on how to exit the current disarray.
Based on the research results, the strategic model of media engineering of the Islamic Republic of Iran includes four dimensions of semantic, content, structural and contextual, as well as eighteen components, below which fifty-four indicators are defined in the form of strategic model. It is obvious that in order to re-engineer the media system, the existing structures should be redesigned based on the principles and intellectual foundations of the Islamic Revolution and the requirements of the day,and its approaches should be fundamentally revised in the face of the audience and the media. For this purpose, firstly it is necessary to formulate the executive mechanisms of the media system and take practical steps based on it. Actions, which facilitate media navigation in executive directions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • System
  • Media experts
  • Strategic Model
  • الف. منابع فارسی

    • امام خمینی، روح الله (1378)، صحیفه امام، تهران، موسسه نشر آثار امام خمینی«ره»
    • امام­خامنه­ای http://farsi.khamenei.ir
    • آکوچکیان، احمد(1392)، اندیشۀ پیشرفت شناخت مدنیت فرهنگی راهبران نظام در جهان معاصر اسلامی- ایرانی، دانشگاه عالی دفاع ملی، پلی­کپی
    • اسمعیلیان، ملیحه (1395)، تنظیم و مقررات­گذاری رسانه­های صوتی و تصویری، رساله دکتری، تهران، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
    • ارکان­زاده یزدی، سعید؛ خانیکی، هادی؛ باستانی، سوسن (1399)، نظام رسانه­ای ایران؛ جانشینی ناکامل رسانه­های نوین و از جا دررفتگی شبکه رسانه­ها، فصلنامه علمی مطالعات فرهنگ ارتباطات، سال بیست و یکم، شماره چهل و نه، بهار، ص7-31
    • باربور، ایان(1362)، علم و دین، ترجمه بهاء‌الدین خرمشاهی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی
    • توسلی، غلامعباس (1369)، نظریه‌های جامعه‌شناسی، تهران، سمت
    • ترکاشوند، علی اصغر و باهنر، ناصر (1388) نظریه هنجاری رسانه از دیدگاه رهبران انقلاب اسلامی از 1357 تا سی­امین سال انقلاب، فصلنامه پژوهش­وسنجش، تابستان، شماره 58 ص9-38
    • تانکارد، جیمز و سورین، ورنر (1386)،  نظریه‌های ارتباطات، مترجم: علیرضا دهقان، چاپ سوم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران
    • حسن­بیگی، ابراهیم (1390)، مدیریت راهبردی، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی
    • خجسته، حسن (1393)، مدیریت رسانه، تهران، انتشارات تیسا
    • خجسته، حسن (1395)، اخلاق کاربردی رسانه در جمهوری اسلامی ایران، تهران، پژوهشگاه، فرهنگ، هنر و ارتباطات
    • دارابی، علی (1390)، درآمدی بر جامعه­شناسی ارتباطات، فرهنگ­ورسانه، تهران، جهاددانشگاهی
    • دانایی­فرد، حسن و امامی، مجتبی (۱۳۸۶)، استراتژی­های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه پردازی داده بنیاد، فصلنامه اندیشه مدیریت، سال اول، شماره دوم
    • ‌ رحمت‌نیا، علی رضا و افلاکی، آرا (1389)، فرهنگ واژگان شاخص‌های ارزیابی توسعه، چاپ اول، تهران، معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری
    • رضائی، اکبر و خجسته باقرزاده، حسن(1399)، الگوی مفهومی نظام رسانه­ای در اندیشه امام و رهبری، فصلنامه پژوهش­های ارتباطی، دوره 27، شماره 104 زمستان ص9-40
    • زین­العابدینی، پیام (1394) تفاوت­های مدیریت رسانه­ی اسلامی با مدیریت رسانه غربی، فصلنامه مدیریت رسانه و سازمان­های خلاق، شماره 14
    • ساداتی، نصراله (1389)، نقش رسانه‌های دیداری و شنیداری در نظارت همگانی، فصلنامه نظارت و بازرسی، شماره 14
    • ساروخانی، باقر(1380)، درآمدی بر دایره‌المعارف علوم اجتماعی، چاپ سوم، تهران، کیهان
    • شعبانی سارویی، رمضان و ناظمی اردکانی، مهدی (1391)، مهندسی فرهنگ و مهندسی فرهنگی دانشگاه لازمه تمدن سازی اسلامی، فصلنامه مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی و ایرانی، سال اول، شماره دوم
    • صالح اصفهانی، اصغر(1387الگوی مدیریت راهبردی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، تهران دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده مدیریت راهبردی، رساله دکتری
    • عزتی، مرتضی(1390)، مبانی و اصول اصلاح الگوی مصرف در دستگاه­های اجرایی، چاپ اول، تهران، انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی.
    • فاتح، ابوالفضل(1387)، پیشنهادهایی برای بهبود نظام رسانه‌ای کشور، http://www.medianews.ir
    • فرهی­بوزنجانی، برزو (1389)، توسعه مدیریت، توسعه مدیران، چاپ اول، تهران، دانشگاه امام حسین(ع)
    • فرهی بوزنجانی، برزو (1388)، روش تبیین نقشه مهندسی فرهنگی کشور، فصلنامه نامه پژوهش فرهنگی، سال دهم، دوره سوم، شماره پنجم، بهار، تهران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات
    • کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی(1391) بازیابی در https://www.parliran.ir/majles/fa/Content/
    • مطلبی جوشقانی، محسن (1391)، ابزارهای دشمن در جنگ نرم با تاکید بر رسانه‌های مجازی، فصلنامه عملیات روانی، دانشگاه امام حسین زمستان و بهار، شماره 35
    • معین، محمد(1363)، فرهنگ لغت، چاپ ششم، تهران، امیر کبیر
    • منصوریان، یزدان (۱۳۸6) گراندد تئوری چیست و چه کاربردی دارد؟، ویژه­نامه همایش علم اطلاعات و جامعه اطلاعاتی، أصفهان، دانشگاه اصفهان
    • هومن، حید علی (1366)، پایه‌های پژوهش در علوم رفتاری؛ شناخت روش­علمی، تهران، نشر دیبا
    • واعظی، رضا (1395) نظریه­ی فطرت، نظریه­ی طراز انقلاب اسلامی، فصلنامه­ی پژوهش­های ارتباطی، شماره 85

     

     

    ب. منابع انگلیسی

    • Akhavam-Majid, R. & Wolf, G. (1991). American Mass Media and the Myth of Libertarianism: Toward an “elite power group” theory. Critical Studies in Mass Communication, 8(2), 139-151.
    • Bastiansen, Henrik G.(2008).MEDIA HISTORY AND THE STUDY OF MEDIA SYSTEMS1 Published online: 14 Mar
    • Bevir, M. (2008). Key concepts in governance, Sage.
    • Eldridg, J. & Eldridge, L. (1994). Raymond Williams: Making connections. USA: Routledge
    • Curran, J & Park, M. (2005). De-Westernizing Media Studies. USA: Routledge.
    • Hallin, D. & Mancini, P. (2012).Comparing Media Systems Beyond the Western World. UK: Cambridge University Press
    • McQuail, D. (2010). McQuail’s Mass Communication Theory(6th Edition). UK: Sage.
    • Ostini, J & Fung, A. Y. (2002). Beyond the Four Theories of the Press: A New Model of National Media Systems. Mass Communication & Society, 5(1), 41-56.
    • Puppis, M. (2010). Media governance: A new concept for the analysis of media policy and regulation, Communication, Culture & Critique 3(2): 134-149.
    • Rang Nathan, C., Dhaliwal, J., S.(2001). A Survey of Business Process Reengineering Practice in Singapore, Information & Management 39
    • Straubhaar, J. (1986). Review and Criticism (Sydney W. Head, World broadcasting systems: A comparative Analysis). Journal of Broadcasting & Electronic Media, 30(2), pp. 236-237.
    • Turner, R. T. (1970)The Methodology of Comparative Research. N.Y,The Free Press.