ارکان جهت‌ساز نظام دادرسی جمهوری اسلامی ایران بر اساس قانون اساسی و اسناد بالادستی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی دانش دانشگاه عالی دفاع ملی

2 هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس

3 گروه حقوق بین الملل - دانشگاه دفاع ملی

چکیده

ارکان جهت‌ساز در یک سازمان و نهاد، سمت‌ و سوی آن را تعیین می‌کند؛ مسیر حرکت در نهادهای بزرگ‌تر  که از خصیصه برنامه محوری برخوردارند، اهمیت بیشتری دارد. هدف از این پژوهش دستیابی  به ارکان جهت‌ساز نظام دادرسی جمهوری اسلامی ایران در اسناد بالادستی است. به‎همین‎منظور ، از تحلیل محتوای کمی و کیفی و همچنین روش داده‌بنیاد استفاده‌ شده است؛ تجزیه‌وتحلیل داده‌هایی که از مجموعه اسناد بالادستی که بیشترین ارتباط با موضوع دادرسی را دارند، به‎دست آمد  پس از سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی به‌صورت هم‌زمان با استفاده از نرم‌افزار مکس کیو دی‌ای استخراج شده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد؛ از منظر قانون اساسی به‌عنوان مهم‌ترین سند مرجع و سایر اسناد بالادستی مرتبط، استقلال قضایی در کنار عواملی همچون رسیدگی عادلانه و سریع و دقیق در قوه قضاییه از مؤلفه‌های اصلی ارکان جهت‌ساز نظام دادرسی محسوب می‎شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The guiding elements of the judicial system of the Islamic Republic of Iran based on the Constitution and upstream documents

نویسندگان [English]

  • mohammad mehdi khoshnoudi 1
  • Ibrahim Azizi 2
  • mohamad reza hosseini 3
1 PhD student in Strategic Knowledge Management, Higher National Defense University
2 Faculty of Tarbiat Modares University
3 Department of International Law - National Defense University
چکیده [English]

Directional elements in an organization and institution, Determines its direction; The direction of movement is more important in larger institutions that have a central program character. . The purpose of this study is to obtain the guiding elements of the judicial system of the Islamic Republic of Iran in upstream documents. For this purpose , Quantitative and qualitative content analysis as well as the data method of the foundation have been used; Analysis of the data obtained from the set of upstream documents that are most relevant to the subject matter of the trial after three steps of open coding, Axial coding and selective coding were extracted simultaneously using Max QD software. The findings of this study show; From the constitutional point of view as the most important reference document and other related upstream documents; Judicial independence, along with factors such as fair, prompt and accurate proceedings in the judiciary, is one of the main components of the direction of the judicial system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Directional elements
  • Constitution
  • Upstream documents
  • Doctrine
  • Targets
  • politics
  • الف. منابع فارسی

    • استراوس، انسلم و جولیت کوربین (1393)، اصول روش تحقیق کیفی (نظریه مبنایی؛ رویه‌ها وشیوه ها)، رحمت‌الله رحمت پور، پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی.
    • آقابخشی، علی؛ افشاری راد، مینو (1383)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران، چاپار
    •  برگ نیسی کاظم؛ سجادی، صادق (1370)، واژه‌نامه فلسفه و علوم اجتماعی، تهران، شرکت سهامی انتشار
    • تحقیقات قضایی (نظام قضایی)، پژوهشگاه قوه قضاییه، ناشر مرکز مطبوعات و انتشارت قوه قضاییه، نوبت اول، سال 1397.
    • توسعه قضایی (بر اساس اصل 110 قانون اساسی و سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی)، مرکز مطبوعات و انتشارات قوه ی قضاییه ، چاپ اول، 1387.
    • جهانگیر، اصغر، (1392)، الگوی مدیریت راهبردی منابع انسانی قوه قضاییه ج.ا.ا مطالعه موردی قضات، با راهنمایی آقای دکتر ابراهیم حسن بیگی، رساله ، دانشگاه عالی دفاع ملی.
    •  خلیلی شورینی، سیاوش (1391)، روش های پژوهش آمیخته، تهران: دانش پژوه (ویرایش دوم).
    • داوید، رنه و ژوفره اسپینوزی کامی (1389)، درآمدی بر حقوق تطبیقی و دو نظام بزرگ حقوقی معاصر، نویسنده، ترجمه و تلخیص، حسین صفایی، تهران، میزان.
    • دهقان، سعید (1394)، ارائه الگوی راهبردی در اداره امور نظام قضایی از طریق تدوین تجارب نظام ج.ا.ا و بر اساس گفتمان ولایت‌فقیه و قانون اساسی، راهنمایی و مشاوره آقایان دکتر اصغر جهانگیر، دکتر محمدرضا حسینی و حجت‌الاسلام مصطفی پورمحمدی، رساله، دانشگاه عالی دفاع ملی.
    •  ذوالفقاریان، محمدرضا و لطیفی، میثم (1390)، نظریه پردازی داده‌بنیاد، تهران: دانشگاه امام صادق (علیه السلام)
    • رضائیان، علی (1384)، اصول مدیریت، تهران، سمت
    • زرینی، حسین؛ هژبریان، حسین (1388)، تاریخ معاصر دستگاه قضایی ایران و تحولات آن، تهران چاپ اول، جلد اول، روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران.
    •  سورین، ورنر و تانکارد، جیمز (1386)، نظریه‌های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
    • عرفانی، محمود (1387)، حقوق تطبیقی، نظام‌های حقوقی معاصر در: فرانسه، آلمان، ایتالیا، هند، انگلستان، اتحادیه جماهیر شوروی سابق، روسیه و اسلام، نوبت چاپ، چهارم، ناشر: شرکت زیتون چاپ بهاران
    • معاونت اجتماعی و اطلاع رسانی قوه قضاییه (1379)، فراسوی توسعه‌ی قضایی یک سال پس از انتصاب، ناشر مرکز مطبوعات و انتشارات ، زمستان.
    • قانون اساسی، ناشر معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات ، چاپ اول.
    •  مدنی، سید جلال الدین (1388)، حقوق اساسی تطبیقی، ناشر انتشارات جنگل، جاودانه چاپ اول
    •  هاشمی،  سید محمد (1384)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران، نشر میزان، چاپ دهم.

     

    ب. منابع لاتین

    • Andrei Marmor (2005). Interpretation and legal Theory, Hart Publishing, Oxford and Portland, Oregon, Second edition, p.142.
    • Arshakyan, Mher (2013). Op. Cit, pp.1327-1328
    • Gerard Conway (2008). Historical Interpretatin of Constitutions – the Eu and US Compared, Quest Proceedings of the QUB AHSS Conferenc, e, Issue 6,.p.102