مقاله پژوهشی:کاربرد نظریه اقتصاد صنعتی در شناخت بازار تسلیحات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی و نویسنده مسئول

2 دکتری اقتصاد و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده


صادرات به لحاظ اقتصادی حائز اهمیت به سزایی است به گونه­ای که بسیاری آن را موتور محرکه رشد و توسعه اقتصادی می­دانند. در این میان صادرات تسلیحات به دلیل ارزش افزوده­ی بالا و قرارگیری در زمره­ی تولیدات دانش­بنیان، از وجوه مختلفی مورد توجه قرار گرفته است. مستقل از انگیزه­ی آن، شناخت بازار تسلیحات به مانند هر بازار دیگری، مقدمه ورود به تجارت بین­المللی این محصولات است. نظریه اقتصاد صنعتی به کمک شاخص­های متعدد به دنبال ارائه تکنیک­هایی برای شناخت بازارهاست، که البته اجرای دقیق آنها در حوزه­ی تسلیحات مستلزم دسترسی به داده­های کمیاب این حوزه است. در این مقاله ضمن مرور ادبیات مربوطه و بررسی اجمالی روند تجارت تسلیحات و ساختار بازار آن، نسبت تمرکز در بازار تسلیحات محاسبه می­گردد. پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت کاربردی و به لحاظ روش کمّی است و از ابزار شاخص هیرفیندال-هیرشمن و شاخص نسبت تمرکز n بنگاه برای ارزیابی ساختار بازار استفاده می‌نماید. نتایج حاصله نشان­دهنده ساختار رقابتی در سطح بنگاهی و انحصار چند جانبه در سطح کشورها در بازار تسلیحات است که با توجه به غلبه سیاست­های امنیت ملی کشورها بر راهبری صنایع و بنگاه­های تسلیحاتی آنها، در تعیین استراتژی ملّی صادرات تسلیحات، باید انحصار چند جانبه ملاک عمل قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Application of Industrial Economics Theory in Arms Market Evaluation

نویسندگان [English]

  • Arman Azarli 1
  • Seyed Shams-e-ddin Hosseini 2
1 Ph.D. in Economics and Academic Member of Allameh Tabataba'i University
2 Ph.D. student of Strategic Management at the Supreme National Defense University (Corresponding Author)
چکیده [English]

Export is economically important, so that many consider it as an engine for economic growth and development. Meanwhile, due to high added value and placing among knowledge based products, arms export is taken into consideration from different aspects. Whatever the motivation is, evaluation of arms market, like any other one, is the introduction to the international trade of these products. The Industrial Economics Theory, with the use of several indexes, seeks to provide techniques for markets evaluation; which of course requires access to the scarce data of the issue, to be fulfilled accurately. In this paper, while reviewing relevant literature and an overview of the arms trade process the variations of the market, the concentration ratio of the weaponry market is calculated. The research is practical and quantitative and uses Herfindahl-Hirschman and n firm Concentration Ratio indexes for market structure assessment. The results indicate a competitive structure at corporate level and an oligopoly structure at state level in the arms market; where, due to the dominance of national security policies of states on industries and corporations producing arms, oligopoly status should be taken into account as the criterion for further action.

کلیدواژه‌ها [English]

  • International Trade
  • Arms Export
  • Industrial Economics
  • Market Structure
  • Herfindahl-Hirschman Index
  • الف. فارسی

    • بخشی، لطفعلی. (1382). اندازه گیری تمرکز در صنعت سیمان ایران. فصلنامهپژوهشنامهبازرگانی. شماره٢٦.
    • پورمقیم، سید جواد. (1393). تجارت بینالملل، نظریهها و سیاستهای بازرگانی. نشر نی. چاپ نوزدهم.
    • ·         طیبی، سید کمیل. (1391). اقتصاد مقاومتی؛ مفهوم­سازی و مصداق­ها. نشریه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان. 59-60.
    • حسن­پور کارسالاری، یوسف. (1391). آوای صنعت، معدن و تجارت (صنایع با فناوری بالا). پژوهشکده مطالعات راهبردی. مؤسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی.
    • حسینی، سید شمس­الدین، آذرلی، آرمان و مرادزاده، محمد. (1396). ارزیابی ساختار بازار جهانی سامانه‌های موشکی ضدزره و شناسایی دلایل پایین بودن جایگاه صنایع دفاعی ایران در صادرات این محصولات. فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات راهبردی دفاع ملی.
    • حسینی، سید شمس­الدین و احتیاطی، احسان. (1385). مزیت رقابتی و اندازه­گیری آن، مطالعه موردی متانول ایران. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران. سال هشتم. شماره28.
    • خداداد کاشی، فرهاد. (1394). اقتصاد صنعتی (نظریه و کاربرد). سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
    • خداداد کاشی، فرهاد. (1377). ساختار و عملکرد بازار، نظریه و کاربرد آن در بخش صنعت ایران. مؤسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی.
    • عبادی، جعفر و شهیکی­تاش، محمد­نبی. (1383). بررسی ساختار بازار کالاهای منتخب صادراتی. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی. شماره ٣١.
    • عبدی، یوسف. (1396). بررسی عوامل مؤثر بر توسعه صادرات محصولات دانش­بنیان با فناوری بالا در کشورهای منتخب. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. پژوهشکده اقتصاد و مدیریت.
    • ·         نائب، محمود. (1387). طبقه‌بندی انواع تسلیحات. سایت موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان. قابل دسترسی در آدرس: www.tebyan.net.
    • یزدان‌پناه، محمد (1392). اقتصاد تسلیحات و امور نظامی. سایت فیلوجامعه­شناسی. قابل دسترسی در آدرس: http://www.philosociology.ir/daily-articles/

     

    ب. انگلیسی

    • Anderton, Charles H. (1995). Economics of Arms Trade. College of the Holy Cross. Handbook of Defense Economics, Volume 1, Edited by K. Hartley and T. Sandler.
    • Geneva, Small Arms Surveys. (2012). Anti-Tank Weapons.
    • Geneva, Small Arms Survey. (2007). Small Arms Survey 2007: Guns and the City.
    • GOLDE, Saar & TISHLER, Asher. (2004). Security Needs, Arms Exports, and the Structure of the Defense Industry, determining the security level of countries. Journal of Conflict RESOLUTION. Vol. 48. No. 5. DOI: 10.1177/0022002704267933
    • Husted, Steven & Melvin, Michael. (2013). International Economics. Pearson Education Inc. publishing as Addison-Wesley. Ninth Edition.
    • Jane’s, 1985, pp. 49–69, 2007, pp. 445–509.
    • Lionis, Nikolas. (2005). Market Structure. University of Athens. November.
    • Nace. (2007). Statistical classification of economic activities in the European Community. Retrieved from http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Glossary.
    • SIPRI, Yearbook. (2017). Armaments, Disarmament and International Security. Stockholm International Peace Research Institute.
    • Smith, Ron & Humm, Anthony. Fontanel, Jacques. (1985). The Economics of Exporting Arms. Journal of Peace Research. Vol 2. No 3. Birkbeck College, London and CEDSI, Grenoble.
    • Snider, Lewis W. (1984). Arms Exports for Oil Importers? The Test of a Nonlinear Model. Journal of Conflict Resolution. Vol.28. No. 4. Sage Publications, Inc.