تحلیل ساختاری ساخت جامعه مطلوب اسلامی بر اساس جریا ن حلقات میانی مردم پایه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه شاهد، تهران. ایران

2 استاد دانشگاه عالی دفاع ملی؛ ، تهران. ایران. نویسنده مسئول؛ رایانامه: mr.eivazi@ut.ac.ir

3 دانشیار دانشگاه شاهد، تهران. ایران

چکیده

جامعه اسلامی جامعه‌ای است که در آن زمام عرصه‌های زندگی اجتماعی انسان‌ها بر گرفته از اسلام باشد. برای ساخت چنین جامعه‌ای جریان حلقات میانی مردم پایه نقشی اساسی دارند؛ زیرا رسالت حلقه‌های میانی به صحنه آوردن ظرفیت‌های مردمی در متن جامعه و همراه با مسئولین است. در چنین شرایطی است که از ظرفیت حداکثری مردم در راستای اهداف حاکمیتی بهره گرفته می‌شود و پیوند عمیق بین مردم و مسئولان برقرار می‎شود. در این مقاله با هدف شناسایی عوامل کلیدی و پیشران‌های اثرگذار بر آینده ساخت جامعه مطلوب اسلامی براساس جریان حلقات میانی و با تاکید بر با اولویت‌ترین و با اهمیت‌ترین عوامل پرسشنامه طراحی ‌شد و توسط 12 نفر از خبرگان تکمیل ‌شد. سپس بر مبنای نظر خبرگان، با ‌بهره‌گیری از ‌آینده‌نگاری راهبردی و روش تحلیل ساختاری، اثرات متقابل عوامل شناسایی شده بر هم و وضعیت آینده جامعه اسلامی براساس حلقات میانی در ‌نرم‌افزار میک‌مک مورد بررسی قرار گرفت.  نتایج این مقاله نشان می دهد، آینده جامعه اسلامی بر اساس حلقات میانی وضعیت ناپایداری را خواهد داشت و سیاست‎گذاران و برنامه‌ریزان باید با مدیریت صحیح و توجه به عدم قطعیت‌ها از غافل‎گیری جلوگیری به‌عمل آورده و در راستای مدیریت راهبردی با توجه به عوامل کلیدی وپیشران‌ها اقدام کنند. بنابراین 15 عامل اثرگذار بر آینده شناسایی و اثرات متقابل آنها بر همدیگر بررسی ‌شد و «اعتماد بخشی به مردم»، «حکمرانی مشارکتی» و « به رسمیت شناختن و اختیار دادن به گروه‌های مردمی» به همراه «گفتگو و ارتباط بیشتر مردم و دولت» و «نیروی جوانان» پیشران‌های اصلی شناسایی شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Structural analysis of the construction of the desired Islamic society based on the flow of the middle circles of the basic people

نویسندگان [English]

  • Nafise Akhavan Nilchi 1
  • Mohammadrahim Eivazi 2
  • Mahdi Naderi 3
1 Ph.D. student of Shahed University.Tehran. Iran
2 Professor at Supreme National Defense University, and Responsible Author, Email: mr.eivazi@ut.ac.ir. Tehran. Iran.
3 Associate Professor, Shahed University.Tehran. Iran
چکیده [English]

Islamic society is a society in which the spheres of human social life are governed by Islam. To build such a society, the flow of the middle circles of the basic people has a fundamental role. Because the mission of the middle circles is to bring people's capacities to the stage in the society and together with the statesmen, whose important function is to link the past with the future, link the current situation with ideals, and link the Islamic revolution with the new Islamic civilization. In this article, with the aim of identifying the key factors and driving forces affecting the future of building an ideal Islamic society based on the flow of middle circles and emphasizing the most priority and important factors based on the opinion of experts, using strategic foresight and structural analysis method, the mutual effects of the identified factors on each other and the future state of the Islamic society were investigated based on the middle links in the Mic Mac software. The results of this article show that the future of the Islamic society based on middle circles will have an unstable situation. Policy makers and planners should prevent surprises with proper management and attention to uncertainties and act in line with strategic management according to key factors and drivers. Therefore, 15 influencing factors on the future were identified and their mutual effects on each other were examined and finally recommendations were presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic society
  • the flow of middle circles
  • structural analysis
  • Mic Mac software
  • strategic foresight
  • آراسته خو، محمد (1374). نقد و نگرشی بر فرهنگ اصطلاحات علمی اجتماعی، نشر گستره
  • ثقفی، فاطمه و محامدپور، مریم (1388). مدل ارزیابی متوازن عملکرد پروژه‌های ‌آینده‌نگاری فناوری اطلاعات، فصلنامه سیاست علم و فناوری.
  • چلبی، مسعود (1382). جامعه‌شناسی نظم، تهران، نی، چاپ دوم، ص66.
  • خلیلی، ابراهیم؛ زروندی، جواد؛ تنهایی علیرضا (1400). جامعه اسلامی مطلوب در اندیشه مقام معظم رهبری (با تاکید بر بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی). فصلنامه علمی مطالعات انقلاب اسلامی. ۱۸ (۶۷)
  • خیاطیان، محمدصادق (1401). سخنرانی در همایش «جریان‌های حلقه‌های میانی؛ پیشران حکمرانی مردمی»، نشانی https://dolat.ir/detail/387331
  • رنجبر،‌ هادی (۱۳۹۱). نمونه‌گیری در پژوهش‌های کیفی راهنمایی برای شروع. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، شماره ۲۵۰.
  • ربانی، طاها (1391). کاربرد رویکرد آینده‌پژوهی و تفکر راهبردی در برنامه‌ریزی توسعه شهری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
  • زالی، نادر (1392). آینده‌نگاری راهبردی در برنامه‌ریزی و توسعه منطقه‌ای تهران. پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • عیوضی، محمدرحیم؛ شیروانی ناغانی، مسلم (1396)، نقدی بر معرفت شناسی مطالعات مربوط به آینده، با تاکید بر عقلانیت ‌آینده‌نگاری راهبردی، دوفصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های معرفت شناختی، شماره 13، بهار و تابستان
  • عیوضی، محمدرحیم؛ پوردانش، سیدسامر (1399)، فهم مبانی نظری و ابعاد جامعه اسلامی در منظومه فکری مقام معظم رهبری، دومین همایش ملی حکمرانی اسلامی
  • طاهری دمنه، محسن و نادری خورشیدی، علیرضا (1393). آینده‌نگاری منابع انسانی در نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران با استفاده از روش تلفیقی سناریو پردازی و تحلیل اثرات متقاطع. فصلنامه منابع انسانی ناجا، 9 (36).
  • مولایی، محمدمهدی، طالبیان، حامد و قراری، فریما. (1396). تحلیل ساختاری به روش میک مک در آینده‌نگاری راهبردی. دو فصلنامه آینده‌پژوهی ایران، 2(1).
  • مجد رحیم آبادی، امید؛ فتح الهی، افسون (1387). معرفی ‌آینده‌نگاری نیم نگاهی به تجربه آغتزین ژاپن، آلمان و ایران، فصلنامه رشد فناوری، 97
  • ناظمی، امیر؛ قدیری، روح الله(1385)، ‌آینده‌نگاری از مفهوم تا اجرا، تهران، مرکز صنایع نوین

References

  • Gordon, Theodore. (1994). Trend Impact Analysis, AC/UNU Millennium project.
  • Godet, M. Meunier, M. Roubelat, F. (2003). Structural analysis with MICMAC method and actors’ strategy with MACTOR method, Futures Research Methodology, No. 2.
  • Kuosa, T. (2011). Practising Strategic Foresight in Government: The Cases of Finland,
    Singapore, and the European Union. S. Rajaratnam School of International Studies,Nanyang Singapore
  • Slaughter, R. (1998). Futures studies as an intellectual and applied discipline.
    American Behavioural Scientist, 42(3): 372–385
  • Godet, M., & Durance, P. (2011). Strategic foresight for corporate and regional development, DUNOD–UNESCO–Fondation Prospective et Innovation, Paris