آینده رسانه‌های صدا پایه: برمبنای رو یکرد سامانه‌های اجتماعی – فنّی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت آینده‌پژوهی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، تهران، ایران. نویسنده مسئول؛ رایانامه: m.mirmazaheri@gmail.com

2 استاد دانشکده تولید رادیو و تلویزیون، دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران

3 استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

چکیده

رسانه­ های نوین صدا پایه یکی از اجزای سپهر رسانه­ای یک کشور است. در این پژوهش هدف این است که آینده رسانه­های صدا پایه به‎وسیله رویکرد «سامانه­های اجتماعی- فنی» مورد پیش­بینی قرار گیرد. روش­شناسی این پژوهش کیفی بوده و از روش­های «اسنادی و کتابخانه­­ای» و «میدانی» استفاده شده است. ابزار استفاده شده در جمع­آوری داده­ها «کتابخانه­ای» و «مصاحبه» است. تحولات آینده رسانه­های صدا پایه با رویکرد «سامانه­های اجتماعی- فنی» در شش عنصر، «اهداف»، «کاربران»، «فناوری»، «زیرساخت»، «فرآیندها» و «فرهنگ» و عناصر «محیط خارجی» تحلیل شده­اند. یافته­های تحقیق بر مبنای مدل سامانه­های اجتماعی- فنی باعث استخراج 17 مضمون در «اهداف»، 20 مضمون در «کاربران»، 28 مضمون در «فناوری»، 7 مضمون در «زیرساخت»، 5 مضمون در «فرآیندها» و 17 مضمون در «فرهنگ» است. در عناصر محیطی 8 مضمون در «مالی»، 23 مضمون در «ذینفعان» و 8 مضمون در «مقررّات» به‌دست آمده است. نتایج نشان می‌دهد که بسیاری از این سامانه‌های فعلی بدون در نظر گرفتن ساختارها و فرآیندهای اجتماعی، توسعه یافته‌اند و رویکرد سامانه­های اجتماعی- فنی این ضعف را برطرف کرده است. در مدل منتخب این پژوهش به عنصر «فرهنگ» نیز توجه شده که در آینده­نگاری یک رسانه، عاملی مهم تلقی می‎شود. در پیشنهادها بیش از 30 پیشنهاد بر مبنای مدل منتخب ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The future of Audio Media: based on the Socio-technical Systems Approach

نویسندگان [English]

  • Mehdi Mirmazaheri 1
  • Hassan Khojaste Bagher Zahe 2
  • Mohammadrahim Eivazi 3
1 PhD. student at Futurology in Supreme National Defense University, and Responsible Author, Email: m.mirmazaheri@gmail.com
2 Professor, Strategic Management, IRIB University
3 Assistant professor of Supreme National Defense University. Tehran. Iran
چکیده [English]

Modern sound media is one of the basic components of a country's media sphere. This media sphere and the following listening media are exposed to many ambiguities and uncertainties in the future in connection with technological developments and cultural, social, political, and economic changes. In this research, the goal is to predict the future of basic audio media through the approach of "socio-technical systems". The methodology of this research is qualitative and "document and library" and "field" methods have been used. The tools used in data collection are "library" and "interview". The future developments of basic audio media with the approach of "socio-technical systems" in six elements, "goals", "users", "technology", "infrastructure", "processes" and "culture" and the elements of "external environment" have been analyzed. The findings of the research based on the socio-technical systems model led to the extraction of 17 themes in "Goals", 20 themes in "Users", 28 themes in "Technology", 7 themes in "Infrastructure", 5 themes in "Processes" and 17 themes are in "Culture". In environmental elements, 8 themes were obtained in "financial", 23 themes in "beneficiaries" and 8 themes in "regulations". The results show that many of these current systems have been developed without considering social structures and processes; And the approach of socio-technical systems has solved this weakness. In the proposals, more than 30 proposals are presented based on the selected model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Audio Media
  • Islamic Republic of Iran Broadcasting
  • Socio-technical Systems
  • The Future of Radio
  • آرنهایم، رودلف (بی تا). صدا به مثابه هنر شنیداری. ترجمه: محمد اخگری (1400). تهران: دانشگاه صداوسیما.
  • اخگری، محمد (1397). رادیو در عصر دوم: چشم‌انداز تولید و پخش رادیو در عصر رسانه‌های نو. تهران: انتشارات دانشگاه صداوسیما.
  • البرزی دعوتی،‌هادی و کوهی اصفهانی، احمد. (۱۳۹۸). آینده‌پژوهی رسانه. تهران: انتشارات آثار فکر.
  • بابایی، محمود و فهمیی­فر، سپیده (۱۳۹۲). ویژگی‌های رسانه‌های نوین و الگوهای ارتباطی. مطالعات ملی کتابداری و سازمان‌دهی اطلاعات، دوره 4، شماره 24، ص۱۹۳-174.
  • تقوی، مصطفی و گلشنی، مهدی (1391). نقد دو الگوی شریف و پیت از فناوری. بهبود مدیریت، دوره 6، شماره 2، ص100-115.
  • تقوی، مصطفی. (1393). دوره آموزشی فشرده آینده­پژوهی، مرکز بسیج سازمان صداوسیما.
  • حسینی، فاطمه.(۱۳۹۹). جانمایی رسانه در عصر انقلاب صنعتی چهارم. فصلنامه علمی تخصصی دانش آینده‌پژوهی رسانه، دوره 1، شماره1، ص ۱۰-32.
  • دارابی، معصومه و قربانی، محمد مهدی (1400). معماری رسانه­های آینده با تاکید بر رسانه­های استانی. تهران، هجدهمین اجلاس سراسری فناوری رسانه صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، سازمان صداوسیما.
  • دهقان­نژاد، احمد؛ غلام­نیا، رضا و علی­بابایی، احمد (1395). بحران آنالیز ریسک در سیستم­های پیچیده فنی- اجتماعی؛ مروری بر یافته­های اخیر، بخش اول: وابستگی روش­های واکاوی ریسک متداول به مدل‌های منسوخ شده حادثه. سلامت کار ایران، دوره 4، شماره 13، ص 76-62.
  • سعدی­پور، اسماعیل (1400). روش­های تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی (جلد 2، ویرایش سوم). تهران: نشر دوران.
  • سیفی­کلستان، ابوذر؛ پورصادق، ناصر؛ کرامت زاده، عبدالمجید و احمدیان، مهدی (1401). رویکردها، روش­ها و اصول طراحی سامانه­های اجتماعی- فنی؛ یک مطالعه مروری با رویکرد انتقادی، فصلنامه علمی مطالعات بین رشته ای دانش راهبردی، شماره 49، ص 27-7.
  • علی­عسکری، عبدالعلی (1394). سپهر جهانی رسانه روندهای عمده در زیر ساخت رسانه­های نوین. تهران: انتشارات دانشگاه صدا و سیما.
  • فرهنگی، علی­اکبر و ابطحی، عطاءالله (1391). آینده رادیو؛ رادیوی آینده. مجله رادیو، شماره60،ص 147-128.
  • قاسمی، حمید و همکاران (1402)، مرجع پژوهش، تهران، انتشارات اندیشه آرا.
  • محسنیان­راد، مهدی (۱۳۹۹)، رسانه­شناسی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) و پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی.
  • محقر، علی؛ انصاری، منوچهر؛ صادقی­مقدم، محمدرضا و میرکاظمی مود، محمد (1397). ارائه چارچوبی برای ترکیب روش­های مدل­سازی سیستم­های پیچیده فنی- اجتماعی با استفاده از فراترکیب تفسیری انتقادی. چشم انداز مدیریت صنعتی، شماره 29، ص38-9.
  • ‏میریام، شاران بی، و تیزدل، الیزابت جی. (بی تا). پژوهش کیفی: راهنمای طراحی و کاربست. ترجمه: علیرضا کیامنش و مریم دانای طوسی (1398). تهران: انتشارات سمت.
  • یغمائی، ابوتراب و قدیری نژاد، خشایار (1401). جای­گیری ارزش­های اخلاقی در پیام­رسان­های فوری به مثابه سیستم­های اجتماعی- فنی و استلزامات سیاستی آن (بررسی نظری پیام­رسان­های فوری بومی و غیربومی در ایران). فلسفه علم، 1 دوره 12، شماره 1،ص 231-207.

References

  • Davis, M. C., Challenger, R., Jayewardene, D. N., & Clegg, C. W. (2014). Advancing socio-technical systems thinking: A call for bravery. Applied ergonomics45(2), 171-180.
  • Fortunati, L., & Sarrica, M. (2010). The future of the press: Insights from the sociotechnical approach. The information society26(4), 247-255.
  • Jauert, P., Ala-Fossi, M., Föllmer, G., Lax, S., & Murphy, K. (۲۰۱۷). The future of radio revisited: Expert perspectives and future scenarios for radio media in ۲۰۲۵. Journal of radio & audio media۲۴ (۱), ۷-27.
  • Lax, S., Ala-Fossi, M., Jauert, P., & Shaw, H. (2008). DAB: the future of radio? The development of digital radio in four European countries. Media, Culture & Society30(2), 151-166.
  • Lombardo, G., Mordonini, M., & Tomaiuolo, M. (2021). Adoption of social media in socio-technical systems: a survey. Information12(3), 132.
  • Puppis, M. (۲۰۱۹). A media policy for the digital future: Realizing the public interest and communication rights. Paper presented at the ECREA-CLP Workshop ۲۰۱۹ «Communication Rights in the Digital Age», Helsinki, October ۲۳.