بررسی تطبیقی حکمرا نی مطلوب در علوم سیاسی، دیدگاه غرب و اسلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، واحد بافت، دانشگاه آزاد اسلامی، بافت، ایران

2 استادیار گروه علوم سیاسی، واحد بافت، دانشگاه آزاد اسلامی، بافت، ایران، (نویسنده مسئول)، رایانامه: b_azhdari944@yahoo.com

3 استادیار گروه تاریخ، واحد بافت، دانشگاه آزاد اسلامی، بافت، ایران

چکیده

امروزه شناخت حکمرانی مطلوب و شناسایی و تبیین ویژگی‌ها و مولفه‌های اساسی آن از ‌مهم‌ترین موضوعات و مباحث حوزه علوم سیاسی در تما‌می‌مکاتب تلقی ‌می‌شود در همین راستا تحقیق حاضر به بررسی تطبیقی مفهوم حکمرانی مطلوب در علوم سیاسی، دیدگاه غرب و اسلام پرداخته است. روش این پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی است که در آن از روش کتابخانه و با استفاده از تکنیک فیش‌برداری از کتب، مقالات  و سایر منابع ‌علمی‌انجام گرفته است. نتایج حاصل نشان ‌می‌دهد که الگوی اسلام در خصوص موضوع حکمرانی مطلوب تما‌می‌مولفه‌ها و شاخص‌های مطرح شده از سوی اندیشمندان و ‌صاحب‌نظران غرب و از جمله ‌الگو ارائه شده از سوی برنامۀ توسعۀ سازمان ملل (UNDP) و بانک جهانی (2007) را در خود جای داده است‌. علاوه بر آن حکمرانی مطلوب از دیدگاه اسلام دارای مولفه‌های دیگری همچون (توحید و معنویت، رشد اخلاقی و تقوا در جامعه برپایه شریعت اسلا‌می‌و تحقق احکام اسلامی، تقویت توان نظا‌می‌ و ایجاد نظم و امنیت، مردم‌گرایی و احترام به مردم، پاسداری از حقوق مردم و تضمین آزادی‌های مشروع آنان، تاکید برحق حاکمیت و پذیرش حق مردم درقالب جمهوریت و ‌مردم‌سالاری، توجه به آسایش و رفاه اقتصادی و تامین نیازهای مادی مردم و انجام اصلاحات فرهنگی) نیز است‌. پس ‌می‌توان گفت که الگوی اسلا‌می‌حکمرانی مطلوب به لحاظ مولفه‌ها و شاخص‌ها از جامعیت بیشتری برخوردار ‌‌است‌. در دیدگاه پارادایم غرب و اندیشمندان غربی با رویکری صرفا" انسان محور اما در پارادایم اسلام با نگاهی خدامحور و توحیدی روبرو ‌می‌باشیم در نگاه اسلام، حکمرانی وسیله‌ای است برای تحقق بخشیدن به اهداف عالی، بنابراین، عهده‌دار شدن حکومت در ذات خود مقا‌می ‌نیست؛ اما در نگاه غربی هدف حکمرانی خوب به‌معنای توسعه، ‌به‌ویژه در بُعد اقتصادی و مادی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A comparative study of the concept, components and dimensions of optimal governance in political science, Western and Islamic perspectives

نویسندگان [English]

  • Mehdi Daryabigi Salimi 1
  • Behnaz Azhdari 2
  • Ali Rahimi Sadegh 3
1 . Doctoral student of Political Science, Baft Department, Islamic Azad University, Baft, Iran
2 Assistant Professor, Political Science Department, Baft Unit, Islamic Azad University, Baft, Iran. (corresponding author) (b_azhdari944@yahoo.com)
3 . Assistant Professor, Department of History, Baft Unit, Islamic Azad University, Baft, Kerman.
چکیده [English]

Objective: Today, knowing the ideal governance and identifying and explaining its basic features and components is considered one of the most important subjects and topics in the field of political science in all schools. Paid.
Methodology: This study is a descriptive-analytical type in which it was conducted using the library method and using the technique of scanning books, articles and other scientific resources.
Findings: The results show that the model of Islam regarding the issue of optimal governance has all the components and indicators proposed by Western thinkers and experts, including the model presented by the United Nations Development Program (UNDP) and the World Bank. (2007) is included. In addition to that, desirable governance from the point of view of Islam has other components such as monotheism and spirituality, moral development and piety in society based on Islamic Sharia and the realization of Islamic rules, strengthening military power and creating order and security, populism and respect for people, protection of The rights of the people and guaranteeing their legitimate freedoms, emphasizing the right of sovereignty and accepting the right of the people in the form of a republic and democracy, paying attention to the comfort and economic well-being and also the material needs of the people and carrying out cultural reforms). Therefore, it can be said that the Islamic model of optimal governance is more comprehensive in terms of components and indicators. In the perspective of the western paradigm and western thinkers, we are faced with a purely "man-centered" approach, but in the paradigm of Islam, we are faced with a God-centered and monotheistic perspective. In the eyes of Islam, governance is a means to realize high goals, so being in charge of government is inherently dignified and not a position. But in the western view, the goal of good governance in the sense of development, especially in the economic and material dimension, is extra-worldly and considers the justice-oriented progress of societies as the precursor to the afterlife happiness of society and countries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • governance
  • optimal governance
  • West
  • Islam

مراجع

  • الف) منابع فارسی

    • قرآن کریم.
    • نهج البلاغه.
    • اسمیت، برایان (1399). حکمرانی خوب و توسعه، ترجمه مرسده آدابی، تهران، نشر گسترش علوم پایه.
    • بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی (1397). مجموعه سخنان امام خامنه‌ای در خصوص گام دوم انقلاب اسلامی، تهران، انتشارات انقلاب اسلا‌می.‌
    • بیور، مارک (1398). حکمرانی درامدی بسیار کوتاه، ترجمه غلامرضا سلیمی، تهران، انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
    • پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری به نشانیwww‌.khamenei.ir
    • حسینی تاش، علی (1395). حکمرانی خوب و ارائه حکمرانی شایسته بررسی و شاخص‌های این دو از دیدگاه امیرالمؤمنین علی(ع)، فصلنامه اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، 3 (8).
    • خامنه ای، علی (1399). حکومت اسلا‌می‌حکومت قانون، تهران، انتشارات فرهنگی.  
    • خمینی، روح الله (1970). ولایت فقیه، بیروت، لبنان، انتشارات موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    • خمینی، روح الله (1356). نامه‌ای امام موسوی کاشف‌الغطاء. بی نا. بی جا. ۳ مهر ۱۳۵۶.
    • خمینی، روح الله (1363). حکومت اسلامی، درسنامه اندیشه سیاسی اسلام، به همت احمد واعظی، قم، مرکز نشر مدیریت حوزه علمیه قم.
    • درخشه، جلال و همکاران (1397). مولفه‌های حکمرانی شایسه در سیره حکومتی پیامبر اکرم (ص)، فصلنامه پژوهش‌های علم و دین، 9 (1).
    • رخشانی، حمید رضا (1397). حکمرانی مطلوب از دیدگاه اسلام، تهران، نشر چشم انداز.
    • زارعی، بهادر و همکاران (1399). مقایسه حکمرانی متعالی در اسلام و غرب، دومین همایش حکمرانی اسلا‌می‌.
    • عجم اوغلو، دارون و همکاران (1401). در تکاپوی حکمرانی مطلوب، ترجمه مهدی مقدری، تهران، انتشارات نگاه معاصر.
    • علیپور، بهنام (1399). حکمرانی خوب در پرتو برنامه توسعه ملل متحد(undp)، تهران، انتشارات صالحیان.
    • قاسمی، غلامعی (1398). اصول حکمرانی مطلوب، رهیافت‌های قرانی و حقوقی، قم، انتشارات دانشگاه قم.
    • مقدری، مهدی (1400). حکمرانی خوب و توسعه، تهران، انتشارات نگاه معاصر.
    • مقیبی مفرد، حسام (1396). حکمرانی مطلوب در پرتو حقوق بشر، تهران، پژوهشکده حقوقی شهر دانش.

     

    ب) منابع انگلیسی

    • Declaration of the (1995). World Summit for Social Development, United Nations Committee on Social and Political Affairs
    • Farcheh, Louis (2000). Optimal Governance, Dos and Don'ts, Government and Development Studies Quarterly, Volume 45, Issue 8
    • Gelbert, Jared et al. (2003). Basics and theories of optimal political governance, Quarterly Journal of Political Science and International Relations, Volume 8, Number 14
    • Gerald and Caesar, (2003). Optimal Governance Approaches, International Relations Quarterly, Volume 11, Number 9
    • Hutter et al. (2005). Hyde index of citizens' participation, central government, social development and economic management in good governance, Scientific Quarterly of Political Science, Volume 32, Number 11
    • Kaufmann, Daniel‌.&.(2006). Governance Matters V: Aggregate and Individual Governance Indicators for 1996- 2005, Washington: The World Bank.
    • Kaufman Daniel (2007). Good Governance Indicators, Governance and Political Development Quarterly, Volume 6, Number 41
    • United Nations Development Program (UNDP). (2008). Decentralised Governance for Development: A Combined Practice Note on Decentralisation, Local Governance and Urban/ Rural Development.
    • UNESCO (2004). Globalization of Culture and Good Governance, United Nations, Volume 31, Number 2
    • Waris, J. (2001). Principles of optimal political governance, England, London, University Press of Political Science and International Relations.
    • Weiss J (2004). Good Governance and Global Governance, Harvard University Press, London, England.
    • Weiss, Taylor and James Gasteau (2001). Global Program for Good Governance in Least Developed Countries, United Nations, Vol. 78, No. 51.

     

    COPYRIGHT

    S2024 by the authors. Published by The National Defense University. This article is an open-access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) https://creativecommons.org/licenses/by/4.0

     

مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی
دوره 8، شماره 32
اسفند 1403
صفحه 87-114

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار