خطوط راهنمای نقشه‌ راه بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی به‌عنوان نهاد توسعه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران

2 دکتری مدیریت راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران. نویسنده مسئول؛ رایانامه: seyedshirazi@gmail.com

چکیده

فعالیت‌ نهادهای توسعه‌ای نقش چشمگیری در اقتصاد و توسعه صنایع کشورها دارد. بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی یکی از مهم‌ترین نهادهایی است که به دستور امام خمینی (ره) تأسیس شد و مأموریت مهمی در محرومیت‌زدایی و فعالیت اقتصادی کشور دارد. تعیین خطوط راهنمای نقشه‌راه ، در تدوین برنامه راهبردی اهمیت دارد. هدف پژوهش کنونی، تدوین خطوط کلان نقشه‌راه بنیاد مستضعفان به‌عنوان یک نهاد توسعه‌ای است. پارادایم پژوهش کنونی، تفسیری است و از روش تحقیق کیفی و مبتنی بر روایت پژوهی بهره برده است. داده‌ها از طریق مطالعه کتابخانه‌ای اسناد، مدارک، آیین‌نامه، راهبردهای پیشین و گزارش‌های منتشرشده تا پایان سال 1401 جمع‌آوری‌شده است. خبرگان این پژوهش 16 نفر از روسای ادوار، اعضای هیئت‌امنای بنیاد مستضعفان، مدیران و معاونین ارشد اقتصادی و محرومیت‌زدایی در بنیاد و صاحب‌نظران اجرایی و علمی در نهادهای مشابه بودند. نتایج نشان داد که خطوط راهنمای نقشه‌راه بنیاد مستضعفان به‌عنوان نهاد توسعه‌ای، در 8 مفهوم قرار دارند که عبارت‌اند از: 1) توسعه صنعتی 2) توسعه فناوری دانش‌بنیان، 3) توسعه سرمایه انسانی، 4) توسعه صادرات و ارزآوری، 5) توسعه امنیت غذایی، 6) توسعه زیرساخت‌های ملی، 7) توسعه اقتصاد پلتفرمی 8) محرومیت‌زدایی. بنیاد مستضعفان با در نظر گرفتن دو محور جبران شکست بازار در تخصیص منابع و جبران شکست دولت در حکمرانی به‌مثابه یک نهاد توسعه‌ای، نقش‌آفرینی می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Guidelines for Roadmap of Mostazafan Foundation of Islamic Revolution as a Developmental Institution

نویسندگان [English]

  • Hamidreza Fartokzadeh 1
  • Seyed Alireza Shirazi 2
1 Faculty member of Malek Ashtar University, Tehran, Iran
2 PhD in Strategic Management, Faculty of Management, Supreme National Defense University, Tehran, Iran, and Responsible Author, seyedshirazi@gmail.com
چکیده [English]

The activity of development institutions has a significant role in the economy and development of countries' industries. The Foundation of the Underprivileged of the Islamic Revolution, as one of the most important institutions that was established by the order of Imam Khomeini (RA), has an important mission in the removal of deprivation and the economic activity of the country. Determining the guiding lines of the road map is important in formulating a strategic plan. The aim of the current research is to determine the broad outlines of the road map of Mustafafan Foundation as a development institution. The paradigm of the current research is interpretative and it has used the qualitative research method based on Narrative inquiry. The data has been collected through the library study of documents, documents, regulations, previous strategies and published reports until the end of 2022. In this research, there were 16 people from the presidents of the eras, members of the board of trustees of Mustafafan Foundation, managers and senior vice presidents of economics and deprivation reduction in the foundation, and executive and scientific experts in similar institutions. The results showed that the guidelines of the road map of Mustafafan Foundation, as a development institution responsible for its creation, are located in 8 dimensions, which are: 1) industrial development, 2) development of knowledge-based technology, 3) development of human capital, 4) development of foreign exchange. 5) development of food security, 6) development of national infrastructure,7) development of platform economy & 8) elimination of deprivation. Mustafafan Foundation plays a role by considering the two axes of compensating for the market failure in allocating resources and compensating for the government's failure in governance as a development institution.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mostazafan Foundation of Islamic Revolution
  • Development Institution
  • Industrial Development
  • Economic Development
  • elimination of deprivation
  • road map

مراجع

  • الف) منابع فارسی

    • اژدری، علی (1401). تحلیلی بر عملکرد رقابت‌پذیری در اقتصاد ایران از نگاه یونیدو 2022. مطالعات انرژی، صنعت و معدن، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. شماره مسلسل 18512.
    • رحمدل، ناصر؛ آل اسحاق، یحیی؛ کامکار، مهدی؛ قنبری، حشمت‌اله و دادخواه، فرهنگ (1395). ارائه الگوی راهبردی اداره امور بنیاد مستضعفان براساس گفتمان ولایت‌فقیه و قانون اساسی. رساله دکتری مدیریت راهبردی دانش، دانشگاه عالی دفاع ملی.
    • شجاعی، مروارید و شادمان، یوسف (1398). خط‌مشی گذاری و آینده‌پژوهی در راستای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی. همایش تجربه کاوی اقتصاد مقاومتی.
    • طهماسبی، احمد (1391). کنترل نهادهای تحت نظر رهبری با تأکید بر بنیاد مستضعفان و جانبازان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز.
    • عیسی‌زاده، سعید و احمدزاده، اکبر (1396). بررسی اثر عوامل نهادی بر رشد اقتصادی با تأکید بر نهادهای حاکمیتی. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 40، ۱-۲۸.
    • مرادیان، محمد و شیرپور، وحیده (1398). گستره اقدامات بنیاد مستضعفان در جهت توسعه کارآفرینی روستایی در مناطق محروم. همایش تجربه کاوی اقتصاد مقاومتی.
    • هنرور، محمدهادی (1372). بررسی میزان اهمیت نسبی معیارهای سنجش و گزینش طرح‌های توسعه بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.

    ب) منابع انگلیسی

    • Aalto, P. (2014). Institutions in European and Asian energy markets: A methodological overview. Energy Policy, 74, 4-15.
    • Acemoglu, D., & Robinson, J. A. (2012). Why nations fail: The origins of power, prosperity, and poverty. Crown Books.
    • Acamoglu , Y and Robinson.K. (2010). The food, water and energy interlinkages for sustainable development in India. South Asian Survey, 17(1): 159-178.
    • Ajefu, J., & Barde, J. (2015). Market efficiency and government intervention revisited: What dorecent evidence tell us. Journal of International Business and Economics, 3(1), 20-23.
    • Brunnschweiler, C. N., & Bulte, E. H. (2008). The resource curse revisited and revised: A tale of paradoxes and red herrings. Journal of environmental economics and management, 55(3), 248-264.
    • Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Pearson Education, Inc.
    • Delmas, M. A., & Young, O. R. (Eds.). (2009). Governance for the environment: new perspectives. Cambridge University Press.
    • Glaeser, E.L., La Porta, R., Lopez-de-Silanes, F. and Shleifer, A. (2004). Do institutions cause growth? Journal of economic Growth, 9(3): 271-303.
    • North, D.C. (1991). Institutions, institutional change and economic performance. Cambridge University Press, Cambridge
    • Phaal, R., Farrukh, C. J., & Probert, D. (2010). Roadmapping for strategy and innovation: aligning technology and markets in a dynamic world. University of Cambridge, Institute for Manufacturing.
    • Raluca, D. A., & Alecsandru, S. V. (2012). Strategic Planning at the Level of Higher Education Institution ‘Quantitative Elements Used in the Early Stages of the Process’. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 58, 1-10.
    • Rodrik, D., Subramanian, A., & Trebbi, F. (2004). Institutions rule: the primacy of institutions over geography and integration in economic development. Journal of economic growth, 9(2), 131-165.
    • Sergeyevich, S. K. (2014). Features of formation of «Developmental institutions» in Russia: a case of the Siberian regions. Экономика региона, (1), 165-174.
    • Zolfagharian, M., Walrave, B., Raven, R., & Romme, A. G. L. (2019). Studying transitions: Past, present, and future. Research Policy, 48(9), 103788.

     

     

     

مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی
دوره 8، شماره 31
آذر 1403
صفحه 7-34

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار